Οι oικολογικές καταστροφές που συγκλόνισαν τον κόσμο

Παρά τις σύγχρονες τεχνολογικές μεθόδους και τις αυστηρές προδιαγραφές ασφαλείας, είναι σχεδόν αδύνατο ο άνθρωπος να αποτρέψει ακόμη και σήμερα ατυχήματα ικανά να προκαλέσουν τεράστια οικολογική καταστροφή.

Μια τέτοιου μεγέθους τραγωδία συνέβη τον Απρίλιο του 2010, όταν ένα ατύχημα στην εξέδρα άντλησης υποθαλάσσιου πετρελαίου της BP στον κόλπο του Μεξικού προκαλεί τεράστια διαρροή στη θάλασσα. Οι σκηνές που ακολουθούν είναι τρομακτικές. Η εξέδρα τυλίγεται στις φλόγες και οι εργάτες παλεύουν να σωθούν, με 11 από αυτούς να μην τα καταφέρνουν.

Υπολογίζεται πως περίπου 775 εκατομμύρια λίτρα πετρελαίου πρόλαβαν να χυθούν στη θάλασσα πριν τα συνεργεία καταφέρουν να σταματήσουν τη διαρροή μετά από 87 ημέρες προσπαθειών, λόγω του μεγάλου βάθους. H ζημιά στην χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής είναι τεράστια με την οικολογική καταστροφή να επηρεάζει τις Ακτές της Λουιζιάνα, της Αλαμπάμα, της Φλόριντα και του Μισισιπή. Αυτονόητη είναι και η οικονομική καταστροφή που ακολούθησε καθώς αλιεία και τουρισμός κατέρρευσαν. Η BP συμφώνησε το 2015 να πληρώσει πρόστιμο σχεδόν 62 δισεκατομμυρίων δολαρίων που είναι και το υψηλότερο που έχει πληρώσει ποτέ εταιρεία στην ιστορία των ΗΠΑ.

Οι δραματικές ώρες του ατυχήματος ζωντανεύουν με τον πιο συγκλονιστικό τρόπο στην ταινία του Πίτερ Μπεργκ, Deppwater Horizon, η οποία μας προσγειώνει στην πλατφόρμα άντλησης πετρελαίου και μας κάνει μάρτυρες των όσων ακολούθησαν, με πρωταγωνιστές τους απλούς άνδρες και γυναίκες εργάτες και μηχανικούς που έπεσαν στην μάχη της επιβίωσης ενάντια σε κάθε ελπίδα. Η ταινία ήδη προβάλλεται στους κινηματογράφους από την ODEON.

Για τον Μπεργκ, το κίνητρο για να αναλάβει τη σκηνοθεσία ήταν η ίδια η ιστορία των εργατών της πλατφόρμας, που παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη παρά τη μεγάλη δημοσιότητα της καταστροφής. «Με ελκύουν οι ιστορίες ανθρώπινου κουράγιου», λέει ο Αμερικανός σκηνοθέτης, «οι ιστορίες για το πώς το ανθρώπινο πνεύμα μπορεί να τα καταφέρει απέναντι σε όποια πρόκληση – και αυτά τα στοιχεία είναι η καρδιά της ιστορίας της ταινίας αυτής.

Οι άνδρες και οι γυναίκες που ήταν στην πλατφόρμα ήταν ιδιαίτερα ικανοί και έξυπνοι, κι έκαναν ό,τι μπορούσαν για να αποτρέψουν την καταστροφή και έπειτα να σώσουν τους συναδέλφους τους. Είναι σημαντικό να μην ξεχάσουμε τον ηρωισμό τους, δίπλα στην δικαίως μεγάλη προσοχή που δίνουμε στην οικολογική καταστροφή».

Αυτές τις ηρωικές φιγούρες ενσαρκώνουν στην μεγάλη οθόνη οι Μαρκ Γουόλμπερκ, Κερτ Ράσελ, Τζον Μάλκοβιτς, Κέιτ Χάντσον, και Τζίνα Ροντρίγκες.

Δεν ήταν όμως η πρώτη φορά που ο πλανήτης γνώριζε τέτοια καταστροφή. Μια από τις πιο πολυσυζητημένες ιστορίες περιβαλλοντικής καταστροφής είναι αυτή που προκλήθηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου στον Περσικό κόλπο το 1991.

Μάλιστα, δεν πρόκειται για ατύχημα αλλά εσκεμμένη ενέργεια. Συγκεκριμένα, στις 23 Ιανουαρίου 1991, οι στρατιωτικές δυνάμεις του Ιράκ, ελπίζοντας ότι θα αποθαρρύνουν μία πιθανή υποθαλάσσια επίθεση από το ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών, άνοιξαν αρκετές βαλβίδες μιας πετρελαϊκής εγκατάστασης αδειάζοντας τα αποθέματα των πετρελαιοπηγών και των πετρελαιοφόρων, κατευθείαν στον Περσικό Κόλπο. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί ένα στρώμα πετρελαίου ύψους 10 εκατοστών, μήκους 161 χιλιομέτρων και πλάτους 64 χιλιομέτρων. Εκτιμάται ότι περίπου 1.500.000 κυβικά μέτρα πετρελαίου κάλυψαν την περιοχή, με την καταστροφή να είναι ανυπολόγιστη.

Τα δύο μεγάλα ναυάγια

Όταν ένα πλοίο ναυαγεί όλοι ανησυχούν για την πετραιλεοκηλίδα που μπορεί να εμφανιστεί από τα ίδια τα καύσιμα που χρησιμοποιεί το πλοίο για την κίνησή του. Σκεφτείτε αυτό το πλοίο να είναι ένα πετρελαιοφόρο. Τέτοια παραδείγματα υπάρχουν και μάλιστα δύο.

Το πρώτο σημειώθηκε το 1989. Το πλοίο Exxon Valdez ναυαγεί τις ακτές της Αλάσκας, μεταφέροντας 40.000 κ.μ πετρελαίου που χύνονται στη θάλασσα, μολύνοντας πάνω από 2000 χιλιόμετρα ακτογραμμής.

Το άλλο σημειώθηκε το 2002, όταν ναυάγησε το πλοίο Prestige έξω από τις ακτές τις Ισπανίας. Γαλλία και Πορτογαλία δε γλίτωσαν επίσης από τη ρύπανση. Το πλοίο μετέφερε 76.000 κ.μ. πετρελαίου που όταν εξαπλώθηκε στη θάλασσα κατέστρεψε στο πέρασμά του χλωρίδα και πανίδα.

Η φωτιά στο Κουβέιτ

Όταν ο Σαντάμ Χουσεΐν διαπίστωσε πως το Κουβέιτ δε θα είναι στην κατοχή του κατά τη διάρκεια του πολέμου του Κόλπου, έκανε τα πάντα ώστε κανείς να μην μπορέσει να επωφεληθεί τα πετρέλαια της χώρας. Ο Σαντάμ διατάζει του άνδρες τους να ανατινάξουν τις πετρελαιοπηγές της χώρας και περίπου 600 από αυτές τυλίχθηκαν στις φλόγες.

Τσερνόμπιλ και Φουκουσίμα

Στις 26 Απριλίου του 1986, οι επιστήμονες οι οποίοι δούλευαν σε στο εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας του Τσερνόμπιλ στην σημερινή Ουκρανία, παρέβλεψαν το πρωτόκολλο ασφαλείας με αποτέλεσμα το ράγισμα του ενός αντιδραστήρα. Ακολούθησε έκρηξη και ένα ραδιενεργό νέφος επεκτάθηκε πάνω την τότε δυτική Σοβιετική Ένωση και την Ευρώπη. Η γειτονική περιοχή εκκενώθηκε και πάνω 330.000 άνθρωποι εγκατέλειψαν τις εστίες τους. Πολλοί θάνατοι καταγράφηκαν από αναπνευστικά προβλήματα, ενώ πολλές δυσμορφίες παρουσιάστηκαν σε νεογέννητα παιδιά εξαιτίας της ραδιενέργειας. Ακόμη, και σήμερα οι περιοχές γύρω από το Τσερνόμπιλ παραμένουν έρημες.

Ο εφιάλτης του Τσερνόμπιλ αναβίωσε το 2011, αυτή τη φορά στην Ιαπωνία με τη διεθνή κοινότητα να έρχεται αντιμέτωπη με άλλον ένα πυρηνικό όλεθρο. Στις 11 Μαρτίου, ένας σεισμός μεγέθους 9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ σημειώνεται ανοιχτά του Ειρηνικού Ωκεανού, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί τσουνάμι ύψους 10 μέτρων. Το τσουνάμι χτυπά με ορμή της ακτές της Ιαπωνίας και εισβάλλει ακόμα και 20 χιλιόμετρα μέσα στην ακτή. Στο πέρασμά του χτυπά τους πυρηνικούς αντιδραστήρες της Φουκουσίμα και κάνει το ατύχημα του Τσερνόμπιλ να μοιάζει μικρό. Το τοξικό πλουτώνιο εξαπλώνεται, 16.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους, και 250.000 άνθρωποι απομακρύνονται από τα σπίτια τους.