Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα (Τόμος 147)

O πρωθυπουργός με το επιτελείο του, θα βρεθεί στο COP28, θα εγκαινιάσει το ελληνικό περίπτερο, ενώ αναμένεται άλλη μια στιβαρή και αισιόδοξη ομιλία του που θα αναφέρεται στην αφοσίωση της χώρας μας στην έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, στην ανάπτυξη των ΑΠΕ, στην προώθηση της εξοικονόμηση ενέργειας, στην ανάγκη διεθνούς συνεργασίας.

Την ίδια στιγμή, και ενώ η διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) έχει ως αποτέλεσμα ένα πολύ μεγάλο μέρος της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας να μην επιδεινώνει την κλιματική κρίση (καλό αυτό), η χώρα μας ανακηρύσσεται πρωταθλητής στις επενδύσεις ορυκτού αερίου (αυτό είναι κακό). Ναι, το αέριο είναι μέρος του προβλήματος και δεν αποτελεί μέρος της λύσης.

Επεκτάσεις δικτύων αερίου θέρμανσης στον αστικό ιστό, κατασκευή σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με αέριο, η κατασκευή υποδομών αποθήκευσης υγροποιημένου αερίου, σχέδια για εξορύξεις αερίου (είτε στα βουνά είτε στα βάθη των θαλασσών) αποτελούν κακές επενδύσεις και θέτουν ανυπέρβλητα εμπόδια σε κάθε σοβαρή προσπάθεια, αποτελεσματική και έγκαιρης αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Τα συγκεκριμένα ανακοινωμένα ελληνικά σχέδια θέτουν την Ελλάδα εκτός των στόχων περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από 1,5 (αλλά και 2) C.

Παρόλα αυτά ο πρωθυπουργός επιμένει σε δηλώσεις που περιγράφουν μια άλλη χώρα, μια διαφορετική πραγματικότητα. Δυστυχώς, οι θετικές δηλώσεις του πρωθυπουργού δεν αναιρούν σχέδια για επενδύσεις στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση. Η κατασκευή αγωγού μεταφοράς αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο στη χώρα και από εκεί στην υπόλοιπη Ευρώπη, οι επιχειρούμενες γεωτρήσεις σε μερικά από τα πιο ευαίσθητα και μοναδικά θαλάσσια οικοσυστήματα (Ελληνική Τάφρος) βρίσκονται στον αντίποδα κάθε προσπάθειας τιθάσευσης της κλιματικής κρίσης και διαψεύδουν τον πρωθυπουργό. Ταυτόχρονα, με καθαρά οικονομικούς όρους, αποτελούν κακή επένδυση που θα κληθούμε να πληρώσουμε στο εγγύς μέλλον (stranded assets), ενώ με καθαρά περιβαλλοντικούς και κλιματικούς όρους, χαρακτηρίζονται καταστροφικές επιλογές.

Δυστυχώς, δεν είναι η πρώτη φορά που ο πρωθυπουργός βαφτίζει το ψάρι κρέας, ενώ ταυτόχρονα δρέπει επαινετικά σχόλια στη διεθνή σκηνή. Το ξεκίνημα έγινε στα Ηνωμένα Έθνη (Νέα Υόρκη, Σεπτέμβριος 2009) με τη δέσμευση για πλήρη απολιγνιτοποίηση της χώρας (η οποία υπέκρυπτε τη διευρυμένη και συνεχώς αυξανόμενη χρήση αερίου, την κατασκευή νέων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο αέριο, την επέκταση του αερίου θέρμανσης στον κτιριακό τομέα κοκ).

Ακολούθησαν οι δηλώσεις του ΠΘ στο πλαίσιο της IUCN (Μασσαλία, Σεπτέμβριος 2021) για την προστασία του 30% των θαλασσών της χώρας μας και τη δημιουργία περιοχών απόλυτης προστασίας (η οποία συνοδεύτηκε από διευκρινίσεις του αρμόδιου ΥΠΑΑΤ, σύμφωνα με τις οποίες δεν χρειάζεται να κάνουμε κάτι αφού ήδη προστατεύεται μεγαλύτερο μέρος των θαλασσών μας από τον στόχο για το 2030!).

Και όλα αυτά συμβαίνουν με την πλήρη απουσία αντιπολίτευσης. Η αντιπολίτευση (συνολικά) εξακολουθεί να απουσιάζει από αυτές τις συζητήσεις αφήνοντας τον ΠΘ να κάνει ανενόχλητος (και κυρίως ανεξέλεγκτος) δηλώσεις που χαϊδεύουν αυτιά στο εξωτερικό, εξοργίζουν στο εσωτερικό όσους ασχολούνται με τα αντίστοιχα θέματα, μεταθέτουν τη λήψη μέτρων στο μέλλον, καθιστούν τη λύση των προβλημάτων σχεδόν αδύνατη, προκαλούν την κοινή λογική.

Είναι καιρός να συγχρονιστούν τα λόγια και οι πράξεις. Εντός και εκτός.

ΥΓ. Άσχετο αλλά…σχετικό. Τον Απρίλη, η χώρα μας φιλοξενεί τη Διεθνή Διάσκεψη για τους Ωκεανούς (Our Oceans Conference 2024) όπου αναμένεται να προστρέξουν αντιπροσωπείες και αρχηγοί κρατών για να αναλάβουν δεσμεύσεις για την προστασία των ωκεανών με στόχο να τεθεί σε καθεστώς προστασίας το 30% των παγκόσμιων ωκεανών μέχρι το 2030 (ενώ το 10% θα απολαμβάνει απόλυτης προστασίας). Μετά τις εν πολλοίς κενές περιεχομένου προηγούμενες εξαγγελίες (ή πιο σωστά, εξαγγελίες που απέχουν παρασάγγας από την πραγματικότητα), εκεί τουλάχιστον αναμένουμε ουσιαστικές δεσμεύσεις. Η κλιματική κρίση και η κατάρρευση της βιοποικιλότητας αποτελούν δύο παγκόσμιες προκλήσεις που απειλούν το αύριο (και το σήμερα) όλων μας.

*Νίκος Χαραλαμπίδης, Γενικός Διευθυντής, ελληνικό γραφείο Greenpeace