Βερίγγειος θάλασσα: Η σημασία των πάγων στον βόρειο παγωμένο ωκεανό

Η Βερίγγειος Θάλασσα εκτείνεται σε έκταση 2 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων στο βόρειο άκρο του Ειρηνικού Ωκεανού και συνδέεται με τον Αρκτικό Ωκεανό μέσω του Βερίγγειου Πορθμού.

Ο θαλάσσιος πάγος αποτελεί σημαντικό μέρος του οικοσυστήματος της Βερίγγειας Θάλασσας, παρέχοντας βιότοπο για τα πτηνά και τα θαλάσσια θηλαστικά. Βοηθά ακόμη και στην υποστήριξη της άνθησης του φυτοπλαγκτού την άνοιξη, όταν το φρέσκο νερό (από το λιώσιμο των πάγων) και τα θρεπτικά συστατικά εμπλουτίζουν την επιφάνεια του ωκεανού. Επίσης, ο θαλάσσιος πάγος στην περιοχή του Bering μπορεί να βοηθήσει στην άμβλυνση των επιπτώσεων των καταιγίδων και των πλημμυρών στις παράκτιες κοινότητες.

Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι το 2018 είχαμε τη χαμηλότερη έκταση χειμερινού πάγου των τελευταίων 5.500 ετών -η οποία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην κλιματική αλλαγή. Οι συντάκτες της μελέτης εκφράζουν την άποψη ότι η Βερίγγειος Θάλασσα θα μπορούσε να είναι απαλλαγμένη από πάγο μέχρι το 2100.

Το λιώσιμο του πάγου στον βόρειο παγωμένο Ωκεανό παρότι είναι ανησυχητικό για την οικολογία, για τη Ναυσιπλοΐα θα δράσει θετικά καθώς ένα πλοίο που χρειάζεται 50-52 ημέρες για να μεταφέρει προϊόντα από τον Ειρηνικό στον Ατλαντικό ωκεανό και αντίστροφα, μέσω του Βορείου Περάσματος χρειάζεται μόλις 20-22 ημέρες, μειώνοντας στο μισό τον χρόνο του πλου.

Το Βόρειο Πέρασμα

Το Βορειοανατολικό Θαλάσσιο Πέρασμα, έχει μεγάλη στρατηγική σημασία, ανήκει στη Ρωσία, η οποία και το διαχειρίζεται. Αξίζει να σημειώσουμε ότι φέτος στις 11 Ιανουαρίου 2021 δύο δεξαμενόπλοια μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG (Liquefied Natural Gas), τα “Christophe de Margerie” και “Nikolay Zubov”, διέσχισαν τον Βόρειο Αρκτικό Ωκεανό, εκμεταλλευόμενα το μειωμένο πάχος του πάγου. Ήταν η πρώτη φορά που δύο δεξαμενόπλοια ταξίδεψαν (προς αντίθετες κατευθύνσεις) σε αυτό το πέρασμα, χωρίς συνοδεία παγοθραυστικών τον Ιανουάριο.

Φέτος όμως τα πράγματα δείχνουν να αλλάζουν καθώς το φθινόπωρο σιγά σιγά μας αποχαιρετά και μπαίνουμε στον χειμώνα και η επέκταση του πάγου βαίνει ομαλά. Από τα μέσα του Σεπτεμβρίου 2021, η βλάστηση στο ακρωτήριο Ναβαρίν της βορειοανατολικής Σιβηρίας έχει αρχίζει να αλλάζει και από πράσινη έγινε καφέ και το χιόνι άρχισε να καλύπτει τα μεγαλύτερα υψόμετρα. Στα τέλη Οκτωβρίου και στις αρχές Νοεμβρίου η κατάσταση βαίνει σε μια ομαλότητα και πλέον ολόκληρη η περιοχή βρίσκεται καλυμμένη στα λευκά. Η σημερινή εικόνα της ημέρας που έδωσε στη δημοσιότητα το Παρατηρητήριο Γης της NASA μας παρουσιάζει τον θαλάσσιο πάγο στο ακρωτήριο Ναβαρίν στη βορειοανατολική Σιβηρία να αναπτύσσεται φυσιολογικά.

Οι πιο χαμηλές θερμοκρασίες που άρχισαν να επικρατούν και οι μικρότερες ηλιόλουστες μέρες μεταμόρφωσαν τον ωκεανό, καθώς τα κομμάτια θαλάσσιου πάγου άρχισαν να εμφανίζονται και στην ανοιχτή θάλασσα.

Οι στρόβιλοι του πάγου ήταν ορατοί στα ανοιχτά του Ακρωτηρίου Ναβαρίν στις 2 Νοεμβρίου 2021, όταν πέρασε το Operational Land Imager (OLI) του Landsat 8 ο οποίος μας έδωσε αυτές τις εικόνες φυσικού χρώματος. Η πάνω φωτογραφία μας δείχνει το χιονισμένο ακρωτήριο, το οποίο βρίσκεται στο νότιο όριο του κόλπου του Anadyr -έναν μεγάλο κόλπο στης δυτικής Βερίγγειος Θάλασσας.

Η λεπτομερής προβολή δείχνει μοτίβα στον θαλάσσιο πάγο καθώς αυτός συναντά το παράκτιο ρεύμα. Σύμφωνα με τον Kay Ohshima, επιστήμονα στο Πανεπιστήμιο του Χοκάιντο, ο θαλάσσιος πάγος εμφανίζεται στην ώρα του καθώς στη δυτική Βερίγγεια Θάλασσα, ο πάγος έχει την τάση να σχηματιστεί πρώτα κατά μήκος των ρηχών παράκτιων περιοχών του Κόλπου του Anadyr, συνήθως μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου. Η ανάπτυξη του θαλάσσιου πάγου σε αυτή την περιοχή είναι αρκετά μεταβλητή και ο πάγος μπορεί να συνεχίσει να αναπτύσσεται μέχρι τον Φεβρουάριο (σε ζεστά χρόνια) ή μέχρι τα τέλη Απριλίου (σε κρύα χρόνια). Η NASA και όλη η επιστημονική κοινότητα παρατηρούν πώς θα εξελιχθεί ο πάγος της Βερίγγειας Θάλασσας τον χειμώνα 2021-2022. Την άνοιξη του 2020 και του 2021, ο θαλάσσιος πάγος στη περιοχή είχε αυξηθεί κοντά στη μέση έκταση για την άνοιξη, μετά από τα χαμηλά επίπεδα ρεκόρ του 2018 και τις επίσης πολύ χαμηλές τιμές του 2019.

Το βορειοδυτικό πέρασμα – Τα στενά του Αινιάν και ο Έλληνας Juan de Fuca

Πέραν του Βορειοανατολικού περάσματος μέσω Βεριγγείου που αναφερθήκαμε διεξοδικά, αν παρατηρήσετε στον παρακάτω χάρτη, υπάρχει και το Βορειοδυτικό πέρασμα από τη Δυτική Αμερική μέσω Αλάσκας, Βόρειου Καναδά, Γροιλανδίας με κατάληξη την Ευρώπη ( Ρότερνταμ).

Αυτό το πέρασμα προσπαθούσαν να βρουν οι θαλασσοπόροι του 16ου αιώνα που προσπαθούσαν να ανακαλύψουν τα Στενά του Αινιάν, αυτά που υποτίθεται πως ένωναν τον Ειρηνικό με τον Ατλαντικό από τον Αρκτικό Κύκλο, γνωστά τότε και ως ΒΔ Πέρασμα. Η ανακάλυψη αυτής της θαλάσσιας διόδου θα συντόμευε τη ρότα από τη δυτική Ευρώπη προς την Κίνα καθιστώντας τα ταξίδια συντομότερα και ασφαλέστερα.

Από τα αφιερώματά μας έχουμε μάθει ότι στις περισσότερες ιστορίες πάντα υπάρχει ένας μύθος, αλλά και ένας… Έλληνας. Ο μύθος αυτός έχει αναφερθεί εκτενώς με μια μυθιστορηματική βιογραφία του θαλασσοπόρου Ιωάννη Φωκά γραμμένη από την Ευρυδίκη Λειβαδά-Ντούκα (Στα Στενά της Χίμαιρας) αλλά και σε άρθρο της στη Huffpost.

Ο Ιωάννης Φωκάς από το Βαλεριάνο Κεφαλλονιάς, ο Χουάν ο Γραικός, ο Juan de Fuca της Flota de Tierra Firme και της Flota de Nueva Espana, ακολούθησε τη βόρεια πορεία και μπορεί να μη βρήκε το Βόρειο πέρασμα , αλλά ανακάλυψε τα Στενά νότια της νήσου Βανκούβερ και έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος που, με τα σημερινά δεδομένα, έφθασε πρώτος στον ΝΔ Καναδά. Το δύσκολο Βορειοδυτικό πέρασμα μπορεί να έμεινε να ανακαλυφθεί πολύ αργότερα αλλά οι επιστήμονες του σήμερα εκφράζουν την άποψη ότι το ΒΔ Πέρασμα μέχρι το 2040 θα είναι μια αυταπόδεικτη πραγματικότητα, που θα διευκολύνει το παγκόσμιο εμπόριο κάνοντας οικολογικότερες, ταχύτερες και οικονομικότερες τις θαλάσσιες μεταφορές μεταξύ Ειρηνικού κι Ατλαντικού από βορρά.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις