4+1 ερωτήματα για τα Δεκεμβριανά και τον Εμφύλιο
Ο Γιάννης Αλμπάνης συζητά με τον ιστορικό Πολυμέρη Βόγλη για τα Δεκεμβριανά και τα τραγικά γεγονότα της εμφύλιας σύρραξης που ακολούθησε. Μπορούσαν τα πράγματα να είχαν γίνει διαφορετικά;
- 03 Δεκεμβρίου 2021 08:47
Στο σημερινό podcast συζητάμε με τον ιστορικό Πολυμέρη Βόγλη για τα Δεκεμβριανά και τον Εμφύλιο. Ο κ. Βόγλης είναι καθηγητής Κοινωνικής Ιστορίας στο τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Μεταξύ άλλων, έχει γράψει το βιβλίο “Η αδύνατη επανάσταση (Η κοινωνική δυναμική του Εμφυλίου Πολέμου)”.
Σήμερα, 77 χρόνια μετά την έναρξη του Δεκέμβρη που χάραξε τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας, μπορούμε να συζητάμε τα τραγικά γεγονότα της εμφύλιας σύρραξης, με τη νηφαλιότητα που επιτρέπει η χρονική απόσταση και το αναλυτικό βάθος που προσδίδει η ιστορική έρευνα.
Η συζήτηση με τον Πολυμέρη Βόγλη αρθρώθηκε γύρω από 4 μείζονα ερωτήματα:
- Ο Δεκέμβρης είναι μια απόπειρα του ΚΚΕ να καταλάβει την εξουσία ή μια σύγκρουση την οποία προκάλεσε ο αστικός κόσμος, έχοντας διασφαλισμένη τη νίκη;
- Σε ποιο βαθμό ο Δεκέμβρης και ο Εμφύλιος πυροδοτούνται από τη στάση της Μεγάλης Βρετανίας και της Σοβιετικής Ένωσης;
- Ο δεύτερος γύρος στη συνέχεια είναι η αναπόφευκτη τελική πράξη του δράματος του Δεκέμβρη ή θα μπορούσαν να εκτυλιχθούν διαφορετικά τα γεγονότα;
- Ποιος είναι ο απολογισμός σε ανθρώπινα θύματα της εμφύλιας σύγκρουσης;
Τέλος, συζητήσαμε με τον κ. Βόγλη για το πώς η ελληνική κοινωνία διαχειρίζεται σήμερα τη μνήμη των γεγονότων.
Τα highlights της συζήτησης
1:27: Καμία πλευρά δεν περίμενε μια τόσο μεγάλης κλίμακας σύγκρουση.
3:10: Μέσα στην Κατοχή άνοιξε ένα πολύ βαθύ ρήγμα στην ελληνική κοινωνία.
4:10: Και οι δύο πλευρές περιμένουν ότι οι αντίπαλοι θα έκαναν πραξικόπημα.
6:00: Το ΚΚΕ θεώρησε ότι η ένοπλη επίθεση στο συλλαλητήριο του ΕΑΜ ήταν απόπειρα πραξικοπήματος.
8:05: Από ένα σημείο και μετά η δυναμική της σύγκρουσης δίνει τον τόνο.
9:08: Η Σοβιετική Ένωση δεν είχε εμπλοκή στα Δεκεμβριανά
10:30: Οι ελληνικές πολιτικές δυνάμεις δεν γνώριζαν τη συμφωνία μοιράσματος του κόσμου μεταξύ Τσώρτσιλ, Ρούσβελτ και Στάλιν.
12:00: Το θέμα της επιστροφής του βασιλιά ήταν υψίστης σημασίας για τη Μεγάλη Βρετανία.
13:30: Δεν ήταν αναπόφευκτος ο δεύτερος γύρος του Εμφυλίου.
14:10: Η ευθύνη για τη μη επιστροφή στην ομαλότητα βαραίνει τη Δεξιά.
16:40: Ο Ζαχαριαδης παγιδεύτηκε στη λογική της σύγκρουσης.
18:03: Τα θύματα των Δεκεμβριανών: οι νεκροί, οι εκτελεσμένοι, οι όμηροι.
21:34: Οι δεκάδες χιλιάδες νεκροί του Εμφυλίου.
22:58: Μειωμένο αισθητά το βάρος του Εμφυλίου στη διαμόρφωση των συλλογικών ταυτοτήτων.
