Μητσοτάκης: Αυτή τη στιγμή δε βλέπω προοπτική για συμφωνία με Τουρκία

Έμμεση αλλά αιχμηρή απάντηση στα όσα είπε χθες ο Αντώνης Σαμαράς κατά το συνέδριο για τα 50 χρόνια εξωτερικής πολιτικής, έδωσε σήμερα από το ίδιο βήμα ο Κυριάκος Μητσοτάκης. 

Ταυτόχρονα όμως ο πρωθυπουργός έσπευσε να καθησυχάσει και την πατριωτική δεξιά εντός και εκτός της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και να ρίξει τον πήχη των προσδοκιών από τον ελληνοτουρκικό διάλογο. “Αυτή τη στιγμή δε βλέπω προοπτική για συμφωνία με Τουρκία”, είπε ο κ.Μητσοτάκης.

Ενώ σημείωσε ότι και οι προκάτοχοι του (φωτογραφίζοντας φυσικά τον κ. Σαμαρά) έκαναν διερευνητικές με την Τουρκία και συζητούσαν με τον Ρετζέπ Ταγιπ Ερντογάν, διερωτώμενος με νόημα “είχαν και αυτοί ψευδαισθήσεις;”

Ο κ.Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι τη Δευτέρα θα πραγματοποιήσει τελικά την επίσκεψη στο Λίβανο, η οποία είχε αναβληθεί και τώρα θα λάβει χώρα σε τελείως διαφορετικό περιβάλλον, μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ. Αμφισβήτησε πάντως κατά πόσον η Τουρκία είναι όντως κερδισμένη απο τις εξελίξεις στη Συρία. Αλλά και τα σενάρια για επαναπροσέγγιση Τουρκίας-ΗΠΑ μετά την επιστροφή Τραμπ στο Λευκό Οίκο.

“Ο τουρκικός αναθεωρητισμός δεν διαμορφώθηκε τα τελευταία πέντε χρόνια”

Πιο αναλυτικά, ο πρωθυπουργός ερωτηθείς για τα ελληνοτουρκικά, καταρχήν σχολίασε: “Επειδή από αυτό το βήμα παρέλασαν και προκάτοχοι μου, είναι σημαντικό να θυμίσουμε ότι αυτό που αποκαλούμε τουρκικό αναθεωρητισμό δε διαμορφώθηκε τα τελευταία πέντε χρόνια. Το ζήτημα των γκρίζων ζωνών υπάρχει από τα Ιμια το 1996. Παραβιάσεις και παραβάσεις είχαμε ουσιαστικά διαρκώς τα τελευταία 40 χρόνια. Τα ζητήματα της αποστρατιωτικοποίησης νησιών του Αιγαίου τα εγείρει συστηματικά και η Τουρκία και προφανώς η πληγή της Κύπρου είναι ανοιχτή από το 1974”. Απάντησε έτσι στον κ.Σαμαρά, ο οποίος ουσιαστικά υποστήριξε ότι ο τουρκικός αναθεωρητισμός δημιουργήθηκε την τελευταία πενταετία.

Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η Ελλάδα αμφισβήτησε το μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης  “νομικά και μέσα από τους συμμάχους μετατρέποντας το σε διαφορά της Τουρκίας με την Ευρώπη”. Είπε επίσης ότι η συμφωνία Ελλάδας με την Αίγυπτο αμφισβήτησε στο πεδίο το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Σημείωσε ότι κατά την περίοδο παρατεταμένης έντασης η Ελλάδα “επισήμανε τον αναθεωρητισμό της Τουρκίας, ενώ ενισχυόταν στρατιωτικά και οικονομικά.” 

Εκτίμησε δε ότι η προσπάθεια επαναπροσέγγισης μετά τους σεισμούς στην Τουρκία οδήγησε σε απτά αποτελέσματα. “Ναι, δεν έχουμε σήμερα παραβάσεις για παραπάνω από 18 μήνες. Δεν το είχαμε ποτέ, σε τόσο μεγάλη διάρκεια, τα τελευταία 40 χρόνια. Εχουμε συνεργασία στο προσφυγικό, τη θετική συμφωνία για τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, σε τέτοιο βαθμό που ενοχλήθηκαν οι Τούρκοι ξενοδόχοι”, είπε ο πρωθυπουργός.

“Δεν βλέπω προοπτική- Δεν έχουμε ψευδαισθήσεις”

“Ταυτόχρονα όμως έχουμε τη θωράκιση των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που καθορίζουν το πλαίσιο της σχέσης Ευρώπης – Τουρκίας”, συνέχισε και πρόσθεσε:

“Έχοντας συναντήσει τον Ερντογάν έξι φορές, έχουμε ερευνήσει εάν υπάρχει δυνατότητα να μπούμε πιο ουσιαστικά στον πυρήνα της κεντρικής διαφοράς μας, για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα. Σας λέω ανοιχτά ότι αυτή τη στιγμή δεν βλέπω προοπτική να προχωρήσει αυτή η συζήτηση”. 

Ο κ.Μητσοτάκης όμως διερωτήθηκε αφήνοντας αιχμές για τον κ.Σαμαρά: “Όταν οι προηγούμενοι πρωθυπουργοί έκαναν διερευνητικές και συζητούσαν με τον Ερντογάν είχαν ψευδαισθήσεις; Ούτε εμείς έχουμε ψευδαισθήσεις”. 

Τόνισε επίσης ότι η Ελλάδα δεν είναι διατεθειμένη να συζητά όποιο θέμα βάζει η Τουρκία στο τραπέζι. “Είναι παράξενο πως αυτή η θέση διαστρεβλώνεται από κάποιους που θέλουν να μας παρουσιάσουν ως λιγότερο πατριώτες ή ενδοτικούς, στο πλαίσιο στερεοτύπων, που αφορούν μικρό μέρος της κοινής γνώμης” σχολίασε και πρόσθεσε: “Η κοινή γνώμη θέλει ασφάλεια. Οι πολίτες αισθάνονται ότι μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι το βράδυ και ότι κάποιος κρατά σταθερά το τιμόνι του σκάφους”. 

Ο πρωθυπουργός πάντως ξεκαθάρισε ότι ο ελληνοτουρκικός διάλογος δεν σταματά. “Η συζήτηση μπορεί να συνεχίζεται. Να συμφωνούμε ότι μπορεί να διαφωνούμε πολιτισμένα. Αυτό έχει σημασία. Έχω διαχειριστεί εποχές που οι Ένοπλες Δυνάμεις ήταν σε σε επίπεδο συναγερμού. Θα το ξανακάναμε αν χρειαζόταν, αλλά ελπίζουμε να μη χρειαστεί”, δήλωσε ο κ.Μητσοτάκης. Επικαλέστηκε μάλιστα ότι και ΗΠΑ- Καναδάς έχουν συνοριακές διαφορές, αλλά έχουν καλές σχέσεις.

Τι είπε για Τουρκία, Συρία και Τραμπ

Ερωτηθείς εάν ενισχύεται η Τουρκία μετά τις εξελίξεις στη Συρία, ο κ.Μητσοτάκης απάντησε: “Σχετική έννοια”, υποστηρίζοντας ότι σε ένα περιβάλλον ρευστό είναι νωρίς για συμπεράσματα προτού καθίσει η σκόνη. “Η Τουρκία είναι ισχυρή χώρα και περιφερειακή δύναμη, αλλά το εάν θα βγει ενισχυμένη δεν μπορούμε να το πούμε ακόμη”, εκτίμησε.

Σχολίασε δε ότι η Τουρκία έχει κάνει και μεγάλα λάθη στην πολιτική της, υπενθυμίζοντας ότι το 2019 ετοιμαζόταν να παραλάβει το πρώτο από 100 F35, ενώ σήμερα είναι η Ελλάδα που θα παραλάβει F35, έχει Rafale και F16 και η τουρκική αεροπορία είναι στάσιμη.

Χαρακτήρισε σε κάθε περίπτωση τεράστια αλλαγή τις εξελίξεις στη Συρία, σε σχέση με τις σταθερές που υπάρχουν στη Μέση Ανατολή, από το 1917 όταν χαράχθηκαν με ευθείες γραμμές τα σύνορα.

“Εμείς έχουμε και λόγο και ρόλο στη Συρια. Πρώτον, γιατί είμαστε κοντά. Δεύτερον γιατί ειμαστε οι φυσικοί θεματοφύλακες του ορθόδοξου στοιχείου σε Λίβανο και Συρια. Η διάσταση της προστασίας των μειονοτήτων έχει σημασία. Τρίτον είμαστε στην πρώτη γραμμή του προσφυγικού. Η σταθερότητα της Συρίας και η δυνατότητα να υποδεχθεί πίσω πρόσφυγες έχει για εμάς σημασία.

Και μπορούμε να συνομιλήσουμε με όλους και σε επίπεδο ΥΠΕΞ και στο δικό μου. Σήμερα μίλησα με το βασιλιά της Ιορδανίας και τον Εμίρη του Κατάρ”, είπε επίσης ο κ.Μητσοτάκης.

Υποστήριξε δε ότι το γεγονός ότι η Ελλάδα σε αντίθεση με την Τουρκία δεν έχει κρυφή ή διπλή ατζέντα της προσδίδει βαθμούς αξιοπιστίας. “Και αυτό αφορά και την επόμενη αμερικανική διοίκηση”, σημείωσε. Σχολίασε ότι δεν είναι πολλοί πρωθυπουργοί και προέδροι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που είχαν ευκαιρία να γνωρίσουν και να έχουν θεσμική επικοινωνία με τον Τραμπ στην πρώτη του θητεία.

“Δε νομίζω ότι κανείς μπορεί να είναι απόλυτα σίγουρος για το πως θα συμπεριφερθεί ο Τραμπ. Νομίζω όμως ότι έχει πια μεγαλύτερη εμπειρία. Το επιτελείο του επόμενου ΥΠΕΞ των ΗΠΑ θα έχει ανθρώπους που γνωρίζουν καλά την περιοχή. Ο Ρουμπιο είχε συνυπογράψει με Μενέντεζ το East Med Act. Ειναι άνθρωποι που παραδοσιακά΄έχουν βρεθεί κοντά στις ελληνικές θέσεις”, είπε ο κ.Μητσοτάκης.

“Τελικά το σκορ μετράει”

Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε όμως και σε θέματα της εσωτερικής πολιτικής επικαιρότητας. Αρνήθηκε πάντως για μία ακόμη φορά να συζητήσει το θέμα του Προέδρου Δημοκρατίας. Αλλά απάντησε στις κατηγορίες του κ.Σαμαρά (και όχι μόνον) για μετάλλαξη της Νέας Δημοκρατίας.

Στο ερώτημα εάν η ΝΔ έχει πάει αλλού, ο πρωθυπουργός απάντησε: “Προφανώς και ναι. Για αυτό πήραμε τρεις φορές 40%.” 

Δήλωσε άλλωστε ότι: “Τα κόμματα εξελίσσονται και όταν με εξέλεξαν πρόεδρο δεν είπα ότι θα κρατήσω τη ΝΔ ίδια. Είπα θα κάνω άνοιγμα στο κέντρο, σεβόμενος πάντα ότι η ΝΔ είναι κεντροδεξιά παράταξη. Θα μείνω πιστός σε ιδρυτικές αρχές αλλά θα προσαρμόζω το κόμμα στις απαιτήσεις των καιρών”. Ενώ σχολίασε με νόημα: “Καλές και ωραίες οι συζητήσεις, αλλά τελικά το σκορ μετράει και αυτή η πολιτική δικαιώθηκε τρεις φορές, το 2023 σε δύο απανωτές εκλογές. Σήμερα δεν αμφισβητεί κανείς παρά τη φθορά και κούραση ότι η ΝΔ είναι κυρίαρχη πολιτικά και η μόνη δύναμη με πρόταση και σχέδιο για τη χωρα”. 

“Αλλού αλλάζουν οι κυβερνήσεις, εδώ οι αντιπολιτεύσεις”

Ο κ. Μητσοτάκης, με αφορμή τις δημοσκοπήσεις, σημείωσε επίσης: “Η ΝΔ παρά τη φθορά έχει σταθερή και ισχυρη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Προηγείται στις μετρήσεις μακράν έστω και με πιο χαμηλά ποσοστά. Αλλά και πριν το 23 είχαμε δει δημοσκοπικά ποσοστά που δεν προϊδέαζαν ότι η ΝΔ θα ήταν αυτοδύναμη”. 

Εθεσε άλλωστε ως στόχο και των επόμενων εκλογών, που τόνισε ότι θα γίνουν το 2027, την αυτοδυναμία. “Προφανώς η ΝΔ είναι κόμμα εξουσίας και προσέρχεται σε κάθε εκλογή με σκοπό τη νίκη. Και δεν έχω κρύψει ότι πιστεύω πως αυτοδύναμες κυβερνήσεις είναι καλύτερες από κυβερνήσεις συνεργασίας”, δήλωσε και πρόσθεσε:

“Είδαμε τι έγινε εξάλλου στη Γερμανία, βλέπουμε τι γίνεται στη Γαλλία. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι στην Ευρώπη αλλάζουν οι κυβερνήσεις, εδώ αλλάζουν οι αντιπολιτεύσεις”. 

Τέλος, προανήγγειλε ότι η συζήτηση για τη συνταγματική αναθεώρηση θα ξεκινήσει στα τέλη του 2025 και θα πραγματοποιηθεί ουσιαστικά το 2026. “Θα ήθελα μία πιο γενναία αναθεώρηση”, δήλωσε αλλά είπε: “Δεν υπάρχει μία κεντρική ιδέα”. Σχολίασε άλλωστε: Δεν είμαι σίγουρος ότι αυτή η πολυδιασπασμένη Βουλή της οξύτητας και λαϊκίστικων φωνών μπορεί να υπηρετήσει τη συνταγματική επιταγή. Όμως 180 ψήφους μπορούμε να βρουμε. Υπάρχουν κόμματα που θα μπορούν να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και αν μη τι άλλο να συμφωνήσουμε στα αναθεωρητέα άρθρα”.