Αυξάνονται οι ανησυχίες για νέα παγκόσμια ύφεση

Εντείνονται τα ανησυχητικά μηνύματα σε μερικές από τις ισχυρότερες οικονομίες του πλανήτη, εντείνοντας τις εκτιμήσεις για ένα νέο κύκλο παγκόσμιας ύφεσης, δέκα σχεδόν χρόνια μετά την κορύφωση της χρηματοπιστωτικής κρίσης.

Το γεγονός ότι τα δεκαετή ομόλογα των Ηνωμένων Πολιτειών αποτιμώνται κάτω από τα διετή, ερμηνεύεται ως μια ένδειξη ότι η ύφεση στην αμερικάνικη οικονομία εάν δεν είναι υπόθεση ενός έτους, είναι υπόθεση διετίας.

Την ίδια στιγμή:

-Η “ατμομηχανή της ευρωζώνης”, η Γερμανία, βλέπει το ΑΕΠ της να συρρικνώνεται για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο και αν συνεχιστεί και για τρίτο, η οικονομία της θα βρίσκεται και τυπικά σε ύφεση. Οι πολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες για την ώρα δεν συμφωνούν ούτε για τους λόγους στους οποίους οφείλεται η πορεία προς την ύφεση, ούτε στα μέτρα που πρέπει ή δεν πρέπει να ληφθούν, γεγονός που καθιστά το πρόβλημα σημαντικότερο, αφού δεν υπάρχει στρατηγική αντιμετώπισής του. Οι δε πιθανότητες να αυξήσει το Βερολίνο τις δημόσιες δαπάνες; Αν όχι μηδαμινές, σε αυτή τη φάση ελάχιστες…

-Το Brexit δημιουργεί νέα αβεβαιότητα στις Βρυξέλλες, ιδίως στην περίπτωση μιας αποχώρησης της Βρετανίας στις 31 Οκτωβρίου χωρίς συμφωνία. Το διακομματικό μέτωπο που προτείνει ο Κόρμπιν για την εκδίωξη του Μπόρις Τζόνσον, δεν είναι καθόλου βέβαιον ότι θα έχει αποτέλεσμα ή εάν η πολιτική σύγκρουση θα εντείνει τις αποσταθεροποιητικές τάσεις στο Λονδίνο για την επόμενη ημέρα.

-Ουδείς μπορεί αυτή τη στιγμή να προβλέψει εάν η Ιταλία, η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, οδηγηθεί -και υπό ποίες συνθήκες- στην κάλπη στις 27 Οκτωβρίου, ούτε τι θα συμβεί εάν ο “πολύς” Σαλβίνι κυριαρχήσει σε αυτές.

-Πιθανές είναι οι εκλογές και για την άλλη μεγάλη οικονομία της ευρωζώνης, την Ισπανία, εφόσον το Σοσιαλιστικό Κόμμα και οι Podemos δεν κατορθώσουν να σχηματίσουν κυβέρνηση έως τις αρχές φθινοπώρου. Το ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι πως τα δυο κόμματα δεν οδηγούνται σε συμφωνία για σχηματισμό κυβέρνησης, ακόμα και αν γνωρίζουν ότι εφόσον στηθούν κάλπες, είναι σχεδόν βέβαιον ότι το Λαϊκό Κόμμα, το ακροδεξιό και οι “Πολίτες” (σ.σ. το ισπανικό … “Ποτάμι”) θα είναι αυτοί που θα δύνανται πλέον να σχηματίσουν κυβέρνηση. Σοσιαλιστικό Κόμμα, δηλαδή, και Podemos, δεν δείχνουν να έχουν ούτε καν το ένστικτο της αυτοσυντήρησης!

-Ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο εάν επέμβει τελικά ή όχι η Κίνα το Χονγκ Κονγκ, την ίδια στιγμή που ο εμπορικός πόλεμος Ουάσινγκτον-Πεκίνου μαίνεται, ενώ η κινεζική οικονομία παρουσιάζει ανησυχητικά σημάδια επιβράδυνσης και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ απειλεί εκ νέου με αποχώρηση της χώρας του από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.

-Η νίκη του Αλμπέρτο Φερνάντες με 47,65% επί του Μάκρι (32%, πραγματική συντριβή) στην Αργεντινή, ανησυχεί τις αγορές, αλλά και καθεστώτα όπως ο Μπολσονάρου στην Βραζιλία, καθώς βλέπουν ότι οι πολιτικές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου όχι μόνο δεν οδηγούν σε ανάπτυξη, αλλά βαθαίνουν την ύφεση και, κυρίως, εξαθλιώνουν πλατιά στρώματα του πληθυσμού.

Με την διεθνή αναταραχή να αποτελεί μια επιπλέον απειλή για την οικονομία, είναι πώς και σε τι βαθμό επηρεάσει η κατάσταση αυτή τη χώρα μας. Η πρόωρη αποπληρωμή των “ακριβών” δανείων του ΔΝΤ, η πλήρης άρση των capital controls, κινήσεις που είχαν δρομολογηθεί πριν τις εκλογές, ασφαλώς αποτελούν μηνύματα στις αγορές, ενώ ενδιαφέρον εμφανίζει και το πώς οι κινήσεις της νέας κυβέρνησης θα τονώσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Το κυριότερο, όμως -και για την Ελλάδα- είναι πώς θα αντιδράσει η ευρωζώνη στις προοπτικές νέας ύφεσης, αν θα “χαλαρώσει τα λουριά” και αν θα είναι θετική στην επαναδιαπραγμάτευση των πλεονασμάτων. Από την απάντηση στο ερώτημα αυτό θα επηρεαστούν τα μάλα και οι εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις από την επόμενη χρονιά και έπειτα…