Αγία Σοφία: Απόφαση καθαρά πολιτική και λαϊκίστικη από τον Ερντογάν

Σ’ ένα απολύτως κοσμικό κράτος, δυτικού τύπου, η απόφαση για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας (μνημείο πολιτικής κληρονομιάς) σε τζαμί θα άνηκε στη δικαιοδοσία της δικαιοσύνης. 

Οχι όμως και στην Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Τυπικά την απόφαση την πήρε το Ανώτατο Δικαστήριο Τουρκίας, πρακτικά επρόκειτο για μία καθαρά πολιτική απόφαση του Τούρκου προέδρου. 

Ο Νίκος Ουζούνογλου μοιράζει το χρόνο του μεταξύ Κωνσταντινούπολης και της Αθήνας. Ελληνας στην καταγωγή, Τούρκος πολίτης είναι ο επικεφαλής της ομοσπονδίας Τούρκων πολιτών με ελληνική καταγωγή στην Πόλη. 

Με τα άψογα αλλά και ιδιαίτερα, λόγω της χαρακτηριστικής πολίτικης καταγωγής του, ο κ. Ουζούνογλου μιλά χωρίς περιστροφές στο News24/7: Από τη δεκαετία του 1960 και το Κόμμα της Εθνικής Τάξης του Ερμπαγκάν ακουγόταν η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Το έκανε τώρα ο Ερντογάν σε μία ξεκάθαρα πολιτική απόφαση που έχει πλέον την υπογραφή του. Τη δικαστική απόφαση την πήρε το δικαστήριο που προσομοιάζει περισσότερο με τον Αρειο Πάγο στην Ελλάδα παρά με το Συμβούλιο της Επικρατείας όπως ακούγεται”. 

Δημιουργεί νομικά δεδικασμένα; “Δεν είναι αυτό το κυρίως πρόβλημα. Ωστόσο, ας κάνουμε μία υπόθεση εργασίας και ας υποθέσουμε ότι πράγματι η απόφαση έχει νομικό χαρακτήρα. Αυτομάτως οι ιδιοκτήτες των 52000 Βακουφίων που υπάρχουν στην Τουρκία και τα οποία πέρασαν στα χέρια του κράτους όταν ανέλαβε πλήρως την εξουσία ο Κεμάλ Ατατούρκ και το κίνημα των Νεότουρκων. Αρα οι διάδοχοι των σουλτάνων, οι νόμιμοι κληρονόμοι θα μπορούσαν τώρα να διεκδικήσουν τις περιουσίες των προγόνων τους;”.

“Τι θα γίνει επίσης με τα βυζαντινά μοναστήρια που υπάρχουν διάσπαρτα στην Τουρκία, μ’ αυτά που βρίσκονται στα Πριγκηπονήσια ας πούμε; Οι τουρκικές αρχές βρίσκουν διάφορες προφάσεις όταν η ελληνική πλευρά και η ελληνική μειονότητα βάζουν το θέμα. Η απόφαση όμως δεν έχει νομικό χαρακτήρα, είναι πολιτική και εξυπηρετεί πολιτικούς σκοπούς του Τούρκου προέδρου, κυρίως σε ότι έχει να κάνει με τις σχέσεις του με το εσωτερικό του ακροατήριο”. 

Ο κ. Ουζούνογλου πάντως συμπεραίνει ότι “η ιστορία δεν πρόκειται να αλλάξει με οποιαδήποτε τέτοια απόφαση. Ούτε φυσικά και η επιρροή της Αγίας Σοφίας ακόμα και στην οθωμανική αρχιτεκτονική που είναι πασιφανής σ’ όλη την Τουρκία. Παραμένει επίσης ένα σημείο αναφοράς για τους Χριστιανούς όλου του κόσμου και ιδιαίτερα για τους Ορθόδοξους. Αυτά τα πράγματα είναι ιστορικά γεγονότα και δεν αλλάζουν”. 

Αντιπερισπασμός του Ερντογάν για τα οικονομικά προβλήματα 

O Xισιάρ Οζσόι είναι βουλευτές του HDP, τρίτης πολιτικής δύναμης στην Τουρκία. Επίσης εκπροσωπεί την Τουρκία στο Συμβούλιο της Ευρώπης ενώ είναι υπεύθυνος Εξωτερικών Θεμάτων στο κόμμα του. 

Από την Αγκυρα όπου και βρίσκεται ο 43χρονος βουλευτής ήταν ξεκάθαρος: “Το κλειδί είναι το γιατί πάρθηκε τώρα η συγκεκριμένη απόφαση. Τώρα λοιπόν γιατί η Τουρκία αντιμετωπίζει οξύ οικονομικό πρόβλημα, βρίσκεται ουσιαστικά σε κατάσταση χρεωκοπίας, οι τράπεζες αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα. Ο,τι γίνεται, γίνεται για καθαρά επικοινωνιακούς λόγους. 

Ο Ερντογάν σκέφτεται ότι με αυτόν τον τρόπο μπορεί να ενώσει τον τουρκικό λαό γιατί αλλιώς, σε αυτήν την πολύ δύσκολη, φάση δεν μπορεί να το κάνει. Εξουσιάζει την Τουρκία 18 χρόνια και όμως επέλεξε αυτή τη στιγμή για να το κάνει, δεν σας κάνει εντύπωση; Η Τουρκία επίσης έχει και ένα πρόβλημα συμμαχιών. Θέλει να κάνει μία επίδειξη δύναμης κυρίως προς τους δυτικούς συμμάχους της, το θεωρεί ως επίδειξη ισχύος”. 

Εχει να κάνει δηλαδή με τη ροπή στο λαϊκισμό που δείχνει ο Τούρκος πρόεδρος; “Σαφώς. Πρόκειται για μία λαϊκίστικη απόφαση. Από τη στιγμή που ο Ερντογάν δεν μπορεί να λαϊκίσει πολιτικά αφού δεν διαθέτει πλέον τα απαιτούμενα κεφάλαια, το κάνει σε επίπεδο συμβολισμών, για να εντυπωσιάσει. 

Για μας στο HDP τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Η Αγία Σοφία είναι μνημείο πολιτισμού, είχε τη χρήση του μουσείου ενώ κατά τους Βυζαντινούς χρόνους ήταν εκκλησία. Βρισκόμαστε σε συνεχείς συσκέψεις για να καθορίσουμε την περαιτέρω στάση μας αλλά η κεντρική ιδέα δεν αλλάζει. Η Αγία Σοφία αποτελεί μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς και ως τέτοιο όφειλε να παραμείνει”.