Ακροδεξιά στην Ευρώπη: Η γηραιά ήπειρος δεν μαθαίνει από τα λάθη της

Η είσοδος του AfD στο βαυαρικό κοινοβούλιο μετά τις εκλογές της περασμένης εβδομάδας, είναι μόνο το τελευταίο δείγμα της ανόδου που παρουσιάζει πανευρωπαϊκά η ακροδεξιά σε εκλογικό επίπεδο.

 Εμφανιζόμενη ως η εναλλακτική απέναντι στο παλιό κατεστημένο, που οδήγησε την γηραιά ήπειρο στην δίνη της οικονομικής και της μεταναστευτικής κρίσης, η ακροδεξιά κατάφερε να καταλάβει κυβερνητικά πόστα σε κάποιες χώρες ή σε άλλες να φτάσει μέχρι τα έδρανα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

 Με την μισαλλόδοξη ρητορική της να βρίσκει ευήκοα ώτα σε όλο και περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, έχοντας καταφέρει να μετατοπίσει το πολιτικό φάσμα επί το δεξιότερο, οι συσχετισμοί που θα δημιουργηθούν μετά τις προσεχείς ευρωεκλογές αναμένεται να είναι κομβικοί για την ενωσιακή πολιτική σε μία σειρά ζητημάτων, αλλά και για το ίδιο το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 Σε ένα όλο και πιο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, ο φόβος για την απώλεια της εθνικής ταυτότητας, είναι ένα μόνο από τα συντηρητικά αντανακλαστικά που ο αντιμεταναστευτικός, αντιισλαμιστικός και ευρωσκεπτικιστικός λόγος της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς κατάφερε να ενεργοποιήσει σε μεγάλα τμήματα των ευρωπαϊκών κοινωνιών.

 Από το Ελσίνκι στην Αθήνα, από την Χάγη στην Λευκωσία και από την Ρώμη στο Βερολινό, η γηραιά ήπειρος δείχνει να μην διδάσκεται από τα λάθη της.

Γερμανία-AfD

Μετρώντας μόλις 6 χρόνια ζωής η “Εναλλακτική για την Γερμανία” (Alternative für Deutschland-ΑfD) κατάφερε στις ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2017 να καταλάβει την τρίτη θέση στην γερμανική Μπούντεσταγκ και να αναδειχθεί σε αξιωματική αντιπολίτευση. Πιέζοντας για αυστηρότερη μεταναστευτική πολιτική, κραυγάζοντας για την επιρροή του Ισλάμ στην χώρα και με ηγετικά στελέχη του να προσπαθούν να υποβαθμίσουν τις κτηνωδίες του ναζισμού, το ΑfD, κατάφερε να εισέλθει και στο βαυαρικό κοινοβούλιο συγκεντρώνοντας το 10% των ψήφων στην πρώτη του συμμετοχή στις εκεί εκλογές. Με την επιτυχία του να ερμηνεύεται ως εκπεφρασμένη δυσαρέσκεια απέναντι στην μεταναστευτική πολιτική της Μέρκελ, αναγκάζοντας την να σκληρύνει την πολιτική της στον τομέα αυτό μετά την επανεκλογή της τον περυσινό Σεπτέμβριο.

Ιταλία-Λέγκα

Με τον ευρωσκεπτικισμό και την αντισυστημική ρητορική τους το Κίνημα των 5 Αστέρων στην Ιταλία και η ακροδεξιά Λέγκα – πάλαι ποτέ “Λέγκα του Βορρά” – αποτελούν τον πιο πρόσφατο και ίσως τον μεγαλύτερο πονοκέφαλο για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μετρώντας λιγότερους από πέντε μήνες στην εξουσία της Ιταλίας, έχουν προλάβει να δώσουν δείγματα γραφής, τόσο απαγορεύοντας τον ελλιμενισμό σε πλοία διάσωσης που μετέφεραν μετανάστες, όσο και πιο πρόσφατα αρνούμενοι να συμμορφωθούν με τις ευρωπαϊκές υποδείξεις για την κατάρτιση του προϋπολογισμού.

Αυστρία- Κόμμα Ελευθερίας

Η Αυστρία αποτελεί ακόμη μία χώρα στην οποία ο λαϊκιστικός και ρατσιστικός λόγος πέτυχαν να εξασφαλίσουν κυβερνητικές θέσεις στους φορείς τους. Το Κόμμα Ελευθερίας κατάφερε, μάλιστα, να δει υποψήφιό του για την Προεδρία της χώρας να χάνει στο νήμα τις εκλογές του 2016, ενώ στις βουλευτικές εκλογές που ακολούθησαν, τον Οκτώβριο του 2017 σχημάτισε κυβέρνηση συνεργασίας με το Συντηρητικό Κόμμα του Σεμπάστιαν Κουρτζ, τον οποίο στελέχη του Κ.Ε. προεκλογικά κατηγορούσαν ότι αντέγραψε από το πρόγραμμά τους την βαθύτατα αντιμεταναστευτική πολιτική του.

Γαλλία-Εθνικός Συναγερμός

Η Μαρίν Λεπέν έχοντας ηττηθεί κατά κράτος από τον Εμανουέλ Μακρόν στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας και βλέποντας το κόμμα της να μην αποκομίζει τα αναμενόμενα στις βουλευτικές που ακολούθησαν ένα μήνα αργότερα, δεν κατάφερε να καταστήσει το “Εθνικό Μέτωπο” βασικό παίκτη στη γαλλική πολιτική σκηνή. Με έντονη ρητορική κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία κατηγορεί για την μαζική μετανάστευση η Λεπέν έχει καταφέρει να δημιουργήσει δεσμούς με πολλούς ομοϊδεάτες της στην ήπειρο. Με την αλλαγή του ονόματος του κόμματός της σε “Εθνικό Συναγερμό”, η Μαρίν Λεπέν δήλωσε πως θα συνεχίσει να διεκδικεί την εξουσία μέσα από πολιτικές συμμαχίες.

Ουγγαρία – Fidesz/Jobik

Την τρίτη του θητεία στην πρωθυπουργία της Ουγγαρίας εξασφάλισε τον περασμένο Απρίλιο ο Βίκτωρ Ορμπάν, μετά από μία εκλογική αναμέτρηση στην οποία κυριάρχησε το μεταναστευτικό. Με σκληρή ρατσιστική ρητορική, ο Ορμπάν εμφανίζεται ως “υπερασπιστής” της Ουγγαρίας και της Ευρώπης από τους μουσουλμάνους μετανάστες, ενώ έχει “προειδοποιήσει” για μία Ευρώπη “με ανάμεικτο πληθυσμό και καμία αίσθηση ταυτότητας”. Αν και το νεοναζιστικό Jobik, δεύτερο σε ψήφους κόμμα στην Ουγγαρία, διεκδικεί τον επίσημο τίτλο του “ακροδεξιού κόμματος” στην χώρα, το Fidesz του Ορμπάν, που συμμετέχει, μάλιστα, στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, είναι από τα σκληρότερα αντιμεταναστευτικά κόμματα, με τον Ορμπάν να διατηρεί ηγετικό ρόλο ανάμεσα στις μισαλλόδοξες των χωρών του Βίζενγκραντ. Με κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση στην Ουγγαρία να κινούνται στην δεξιά άκρη του πολιτικού φάσματος και να συγκεντρώνουν μαζί το 68% των ψήφων, η κατάσταση για τον λαό της Ουγγαρίας προμηνύεται εξαιρετικά δύσκολη.

Σουηδία-Σουηδοί Δημοκράτες

Σημειώνοντας αύξηση περίπου 5 μονάδων στις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου, το αντιμεταναστευτικό κόμμα των Σουηδών Δημοκρατών κατάφερε να συγκεντρώσει σχεδόν των 18% των ψήφων του εκλογικού σώματος. Το νεο-ναζιστικό μόρφωμα που για εκλογικούς λόγους έχει μετριάσει τα τελευταία χρόνια την ρητορική του φαίνεται να βγαίνει κερδισμένο, τη στιγμή το για χρόνια κυβερνών σοσιαλιστικό κόμμα βλέπει τις δυνάμεις του να συρρικνώνονται σε μία χώρα που έχει υποδεχτεί τον μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών ανά κάτοικο και συνολικά έχει την θετικότερη στάση απέναντί τους.

Σλοβενία-Σλοβένοι Δημοκράτες

Το κόμμα των Σλοβένων Δημοκρατών υπό τον πρώην πρωθυπουργό, Γιάνεζ Γιάνσα βρέθηκε στην πρώτη θέση μετά τις φετινές εκλογές στην χώρα. Ο Γιάνσα σε αγαστή σύμπνοια με τους ηγέτες του Βίζενγκραντ αντιτίθεται στην ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική και έχει δηλώσει ότι θέλει η Σλόβενία “να γίνει μία χώρα όπου η ευημερία και η ασφάλεια των Σλοβένων θα έρχονται πρώτες”. Κατά την προεκλογική του εκστρατεία, ο Γιάνσα συμμάχησε με τον Όρμπαν, από τον οποίο δανείστηκε την τακτική και την φοβική απέναντι στους μετανάστες ρητορική του. Η σχέση με την πραγματικότητα που έχουν ο ρατσισμός και η αντιμεταναστευτική ρητορική στην Ευρώπη καθίσταται εμφανής στην Σλοβενία, η οποία τον περασμένο χρόνο δέχτηκε μόλις 150 αιτούντες άσυλο. Ο Γιάνσα ενώ έλαβε εντολή μετά τις εκλογές δεν κατάφερε να σχηματίσει κυβέρνηση και δεν μετέχει σε αυτή που τελικά προέκυψε.

Πολωνία-Νόμος και Δικαιοσύνη

Το κόμμα του Νόμου και της Δικαιοσύνης, κυβερνών στην Πολωνία έχει φερθεί πολλάκις κατά του τρόπου με τον οποίο η ΕΕ διαχειρίζεται την προσφυγική κρίση, σε σύμπλευση με τις υπόλοιπες χώρες του Βίζενγκραντ. Ο έλεγχος των κρατικών ΜΜΕ και η δικαστική μεταρρύθμιση που προώθησε το ΚΝΔ προκάλεσε την ανησυχία της ΕΕ, ενώ αντιδράσεις προκάλεσε και η προώθηση νόμου που καθιστά παράνομες της κατηγορίες για συνέργεια των Πολωνών σε εγκλήματα των Ναζί, η οποία εκλήφθηκε ως προσπάθεια να απαλλαγούν από τις “αμαρτίες” του παρελθόντος άτομα που είχαν συνδράμει το τρίτο ράιχ. Πολωνία και Ουγγαρία αλληλοπροσέφεραν πολιτική στήριξη στο ζήτημα των ποσοστώσεων για τους μετανάστες, ενώ ο Ορμπάν εξέφρασε και την αλληλεγγύη του στην Πολωνία για την δικαστική μεταρρύθμιση.

Δανία-Λαϊκό Κόμμα της Δανίας

Δεύτερη δύναμη στο κοινοβούλιο της Δανίας αποτελεί η ακροδεξιά με το Λαϊκό Κόμμα να κερδίζει το 21,1% των ψήφων. Ο φόβος της απώλειας της εθνικής ταυτότητας και η χειραφέτηση από τις Βρυξέλλες βρίσκονται στο επίκεντρο της ρητορικής του επικεφαλής Κρίστιαν Τούλεσεν Νταλ.

Και όχι μόνο…

Όπως γνωρίζουμε δεν είναι μόνο οι παραπάνω χώρες που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο έχουν υποκύψει στην “γοητεία” της ακροδεξιάς. Τα εύκολα συνθήματα που στόχο έχουν συσπείρωση υπό την σκέπη του “έθνους” το οποίο δέχεται “χτυπήματα” από “ξένα κέντρα” και “αλλόδοξους”, είναι ο κοινός παρονομαστής των ακροδεξιών κομμάτων.

Στην Ελλάδα, η άνοδος της Χρυσής Αυγής και η στοίχιση με αυτήν μερίδας του κόσμου, σε συνδυασμό με την επικρατούσα θεωρία των “δύο άκρων” οδήγησαν στη δολοφονία του Παύλου Φύσσα και σε επιθέσεις σε βάρος μεταναστών και αριστερών. Με το ποσοστό του να μένει σταθερά κοντά στο 7% το νεοναζιστικό μόρφωμα αναμένει την απόφαση μίας από τις μεγαλύτερες δίκες όλων των εποχών, προκειμένου μέλη του να λογοδοτήσουν για τις εγκληματικές πράξεις της οργάνωσης.

Στην Ολλανδία το Κόμμα Ελευθερίας, του Γκεερτ Βίλντερς αν και στόχευε στην πρώτη θέση στις τελευταίες εκλογές, ήρθε δεύτερο, αυξάνοντας όμως σημαντικά την δύναμή του. Την δεύτερη θέση στο φινλανδικό κοινοβούλιο κατέκτησε το κόμμα των Φινλανδών. Χαμηλά είναι τα ποσοστά του κυπριακού ΕΛΑΜ, το οποίο όμως έχει καταφέρει να εκλέξει δύο βουλευτές στο εκεί κοινοβούλιο.