Ανασκόπηση 2021: Τα κόμματα στη δίνη μιας ακόμη χρονιάς με πανδημία

Το 2021, η δεύτερη διαδοχική χρονιά της πανδημίας δεν ήταν εύκολη υπόθεση για τα πολιτικά κόμματα της χώρας. Τις προσδοκίες σχετικά με το ότι οι εμβολιασμοί θα οδηγούσαν σε παγκόσμια ύφεση της υγειονομικής κρίσης, διέψευσε η «μετάλαξη Δέλτα». Πόσο μάλλον σε μία χώρα όπως η Ελλάδα, που υπολείπεται συγκριτικά στα επίπεδα εμβολιασμού και δεν έχει καταφέρει να αποκτήσει ένα αποτελεσματικό σύστημα υγείας. Έτσι οι πολιτικοί σχηματισμοί για ένα ακόμη έτος υποχρεώθηκαν να προσαρμόσουν τους σχεδιασμούς τους και να ανταποκριθούν σε μία περίπλοκη συγκυρία.

Ν.Δ: Βρέθηκε απέναντι στα «δικά της» κοινωνικά στρώματα

Ως το κόμμα που ασκεί την διακυβέρνηση της χώρας σε μία περίοδο υγειονομικής κρίσης, η Νέα Δημοκρατία δεν είχε την «πολυτέλεια» να ασχοληθεί ιδιαίτερα με τα «εσωτερικά» της. Μάλιστα αναγκάστηκε λόγω της έξαρσης της πανδημίας να αναβάλει και το συνέδριο για την εκλογή των οργάνων της που είχε αποφασίσει για τα μέσα Δεκεμβρίου.

Στο εσωτερικό του κόμματος η «κυριαρχία» του Κυριάκου Μητσοτάκη θεωρείται δεδομένη. Παρόλα αυτά και μέσα στο 2021 έγιναν ακόμη πιο εμφανή τα σημάδια, πως υπάρχουν και άλλοι πόλοι εξουσίας όπως και αντίστοιχες φιλοδοξίες. Η πλευρά του Αντώνη Σαμαρά συνεχίζει να «βάζει όρια» όπως αποδεικνύει το ότι η κυβέρνηση δεν έχει τολμήσει να φέρει στην Βουλή τις 3 συμβάσεις για την εφαρμογή της συμφωνίας των Πρεσπών που ο πρώην πρωθυπουργός έχει δηλώσει ότι θα καταψηφίσει. Παράλληλα φαίνεται να έχει ισχυροποιηθεί η θέση του Νίκου Δένδια που εκφράζει κεντροδεξιές τάσεις προκαλώντας την δυσαρέσκεια των στελεχών που προέρχονται από το ΛΑΟΣ όπως ο Αδωνις Γεωργιάδης.

Όπως και να έχει πάντως το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Νέα Δημοκρατία στην δεύτερη συνεχόμενη χρονιά πανδημίας δεν είναι «εσωτερικό». Είναι η κρίση εμπιστοσύνης που φαίνεται να αντιμετωπίζει από κοινωνικά στρώματα στα οποία είχε το πολιτικό «προβάδισμα». Ως αποτέλεσμα της αδυναμίας της να περιορίσει τις επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης.

Το 5μηνο lockdown που ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2020 και κράτησε έως και τον Μάρτιο του 2021 προκάλεσε αυτονόητα ύφεση στους ελεύθερους επαγγελματίες, δηλαδή το στρώμα που αποκαλείται «μεσαία τάξη». Δημιουργώντας έτσι αντίστοιχο πολιτικό πρόβλημα στην επιρροή της Ν.Δ. Η εικόνα της κυβέρνησης χειροτέρευσε με τις φωτιές του Αυγούστου. Αυτές που «ράγισαν» την εικόνα του «επιτελικού κράτους», η οποία ασκούσε πολιτική έλξη στα μεσαία στρώματα. Σε αυτά αθροίζονται και οι πρόσφατες ανακοινώσεις του Κ.Μητσοτάκη για πρόστιμο 100 ευρώ στους ανεμβολίαστους 60ρηδες. Μέτρο που ο ίδιος ο πρωθυπουργός παραδέχθηκε ότι θα προκαλέσει πολιτικό κόστος σε μία κοινωνική ομάδα που επίσης η Ν.Δ είχε υπεροχή, παρότι η κυβέρνηση προσπαθεί να την εξευμενίσει με το επίδομα των 250 ευρώ που αφορά 800.000 περίπου συνταξιούχους.

Με αφορμή το ζήτημα του εμβολιασμού η Νέα Δημοκρατία καταγράφει «ζημιές» και στα δεξιά της. Εκεί όπου κινείται ένα πολιτικό ακροατήριο στο οποίο «πιάνει τόπο» η ανορθολογική – αντιεμβολιαστική ρητορεία. Η ειδική μεταχείριση που επιφυλάσσει η κυβέρνηση στη εκκλησία εξαιρώντας την συστηματικά από τα μέτρα που λαμβάνει για την ανάσχεση της πανδημίας, εμφανώς σχετίζεται με αυτό το ζήτημα. Παρόλα αυτά η Ν.Δ φαίνεται να ανησυχεί για τυχόν αύξηση της εκλογικής επιρροής κομμάτων που έχουν ακροδεξιό λόγο, ιδίως αν αυτό συνδυαστεί με την τακτική της να προσπαθήσει να «κάψει» την απλή αναλογική στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση δίνοντας ένα μήνυμα «χαλαρής ψήφου».

Σε όλα τα παραπάνω η Ν.Δ θέλησε να δώσει «απαντήσεις» με τον κυβερνητικό ανασχηματισμό που έγινε τον Αύγουστο. Στον οποίο θυμίζουμε έχασε τον υπουργικό του θώκο ο Μιχάλης Χρυσοχοϊδης ενώ αντικαταστάθηκε στο υπουργείο Υγείας ο Βασίλης Κικίλιας από τον Θανάση Πλεύρη ενώ ο Νίκος Χαρδαλιάς μετακινήθηκε στο υπουργείο Άμυνας. Όμως είναι αμφίβολο αν αυτές οι κινήσεις θα καταφέρουν να «μαζέψουν» την δυσαρέσκεια που έχει προκληθεί.

Συμπερασματικά στην χρονιά που έρχεται η Νέα Δημοκρατία θα προσπαθήσει να «μαζέψει τα ασυμάζευτα» του 2021. Ιδίως εάν ο Κυριάκος Μητσοτάκης προτίθεται εντός του 2022 να «παίξει το χαρτί» των πρόωρων εκλογών. Το δεδομένο πάντως στο οποίο ποντάρει είναι το ότι οι δημοσκοπήσεις καταγράφούν πολιτική φθορά, δίχως όμως να δείχνουν, για την ώρα, πως η Ν.Δ είνα δεύτερο κόμμα στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων.

ΣΥΡΙΖΑ: Δίχως συνέδριο αλλά με σημαντικά βήματα

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατάφερε ούτε μέσα στο 2021 να πραγματοποιήσει το 3ο Συνέδριό του, που έχει προγραμματιστεί για τον Φεβρουάριο του 2022. Παρά το ότι μια τέτοια εσωτερική διαδικασία έχει κριθεί αναγκαία για την όλοκλήρωση της ανασυγκρότησης του κόμματος μετά την ήττα στις εκλογές του 2019. Ο λόγος προφανής αφού το συνέδριο ενός κόμματος που έχει την θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και η τελευταία του εκλογική επίδοση ξεπέρασε το 30% είναι ένα πολυάνθρωπο εγχείρημα. Δηλαδή ασύμβατο με τις συνθήκες της πανδημίας που κυριαρχούν τα τελευταία δύο χρόνια. Παρόλα αυτά ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να ισχυριστεί ότι μέσα σε αυτή την χρονιά έκανε σημαντικά βήματα στο στόχο που έθεσε ο Αλέξης Τσίπρας το καλοκαίρι του 2019 δηλαδή την διεύρυνση και την προγραμματική ανανέωση του κόμματος.

Ο πρώτος σημαντικός σταθμός αυτής της πορείας ήταν η Προγραμματική Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του Ιουλίου. Εκεί το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης όχι μόνον διαμόρφωσε μια πλήρη προγραμματική πρόταση για όλους τους τομείς πολιτικής, αλλά αυτή υπερψηφίστηκε σχεδόν ομόφωνα. Με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για ένα κόμμα που οι διαφορετικές προσεγγίσεις δεν είναι έξω από την κουλτούρα του. Στην ψηφοφορία που πραγματοποιήθηκε στις 4 Ιουλίου το σχέδιο πολιτικής απόφασης υπερψηφίστηκε με ποσοστό 96,4% ενώ καταψηφίστηκε από το 0,4% και 3,3% ψήφισε λευκό ενώ οι προγραμματικές θέσεις ψηφίστήκαν από το 97%, ενώ΄καταψήφισε το 0,4% και λευκό ψήφισε το 2,6%.

Ιδιαίτερη σημασία έχει ότι η προγραμματική πρόταση στην οποία κατέληξε ο ΣΥΡΙΖΑ δεν απηχεί μόνον τις πολιτικές προθέσεις του κόμματος αλλά και την βάση συζήτησης για την προοδευτική διακυβέρνηση. Τον τακτικό στόχο δηλαδή που προέταξε ο Αλέξης Τσίπρας προκειμένου ο ΣΥΡΙΖΑ να διεκδικήσει την νίκη στη επόμενη εκλογική αναμέτρηση που θα γίνει με το σύστημα της απλής αναλογικής. Ένα κάλεσμα με αποδέκτες όλα τα κόμματα του κέντρου και της αριστεράς. Ένα δεύτερο στοιχείο αυτής της διαδικασίας – στο οποίο δίνουν ιδιαίτερη αξία στην Κουμονδούρου- είναι η διαδικασία που προηγήθηκε τους προηγούμενους μήνες. Δηλαδή η κατάρτιση και η δημοσιοποίηση των θέσεων της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την υγεία, την εργασία, την οικονομία, το περιβάλλον και άλλους τομείς. Στις εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν για την παρουσίαση των θέσεων συμετείχαν και πρόσωπα που δεν είχαν οργανωτική σχέση με την ΣΥΡΙΖΑ, δείγμα των προθέσεων της Κουμουνδούρου να ακολουθήσει την τακτική της διεύρυνσης. Πολλά από τα πρόσωπα αυτά μετέχουν σήμερα στην ομάδα συμβούλων που ανακοίνωσε πρόσφατα ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Επίσης από αυτή την διαδικασία προέκυψαν προτάσεις με απήχηση στην κοινωνία πώς για παράδειγμα η αύξηση του κατώτερου μισθού. Στην ίδια λογική της ομοθυμίας κινήθηκε και η τελευταία συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής Ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ όπου σχεδόν ομόφωνα εγκρίθηκαν οι αποφάσεις για την διεξαγωγή του συνεδρίου του κόμματος στο τέλος Φεβρουαρίου του 2022.

Ο ΣΥΡΙΖΑ μέσα στο 2022 κατάφερε να τιθασεύσει τους … «εσωτερικούς του δαίμονες». Οι αντεγκλίσεις ανάμεσα σε στελέχη, οι δημόσιες διαφωνίες και η πολυφωνία, στοιχεία που ήταν έντονα το 2020 περιορίστηκαν αισθητά. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι τάσεις στο εσωτερικό του κόμματος και οι διαφορετικές πλατφόρμες δεν βρίσκονται σε λειτουργία. Αντιθέτως θυμίζουμε ότι έχει συσταθεί η άτυπη τάση της «Ομπρέλλας» όπου μετέχουν οι «53» και ιστορικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως και η νεόκοπη τάση της Ριζοπαστικής Εναλλακτικής Ενότητας (Γ.Κοτσακας, Π.Ρήγας, Ν.Σκορίνης) η οποία εμφανίστηκε τον Ιανουάριο του 2021.

Μια σημαδιακή χρονιά για το ΚΙΝ.ΑΛ

Αναμφισβήτητα το 2021 είναι μια χρονιά που δεν θα ξεχαστεί στο Κίνημα Αλλαγής. Ο αιφνίδιος θάνατος της προέδρου του, Φώφης Γεννηματά, ήταν το γεγονός που ακόμη συγκλονίζει τα στελέχη και τα μέλη του κόμματος.

Η εξέλιξη αυτή έδωσε μια εντελώς διαφορετική τροπή στα εσωκομματικά του Κινήματος Αλλαγής παρότι το 2021 έτσι κι αλλιώς θα είχε εσωτερικές εξελίξεις αφού είχε οριστεί από την ίδια την Φώφη Γεννηματά ως χρονιά εκλογών για την ανάδειξη της ηγεσίας του.

Νέος πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής, εξελέγη με εμφατικό τρόπο ο Νίκος Ανδρουλάκης, αφού τον ψήφισαν σχεδόν 7 στους 10 από όσους συμμετείχαν στις δύο Κυριακές της εκλογικής διαδικασίας που ολοκληρώθηκε στις 12 Δεκεμβρίου. Η μεγάλη συμμετοχή στις εκλογές περίπου 270.000 πολιτών αποτελεί παρακαταθήκη για το Κίνημα Αλλαγής που ευελπιστεί το 2022 να δεί την πολιτική επιρροή ίσως και τα εκλογικά ποσοστά του να αυξάνονται σημαντικά.

Σε πολιτικό επίπεδο το Κίνημα Αλλαγής διένυσε το 2021 κινούμενο στις «συμπληγάδες» του διπολισμού της Ν.Δ και του ΣΥΡΙΖΑ, επιμένοντας στην λογική του διακριτού πόλου και της «αυτόνομης πορείας». Παρόλα αυτά στον πολιτικό του λόγο έγινε εμφανής μέσα στο 2021 μια σαφή όξυνση της κριτικής απέναντι στην κυβέρνηση και την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας. Αν και το Κίνημα Αλλαγής δεν «έφυγε» από την λογική του να υπερψηφίζει στην Βουλή νομοσχέδια που κατά την εκτίμησή του κινούνταν σε σωστή κατεύθυνση, ιδίως μάλιστα για τα εθνικά θέματα, πολλές φορές με την στάση του «επέβαλε» την πολιτική απομόνωση στην Νέα Δημοκρατία. Αφού η αρνητική ψήφος του σε πολλά νομοσχέδια συναθροίστηκε με την αρνητική στάση που τήρησαν τα κόμματα της αριστεράς.

Όσον αφορά την πολιτική πρακτική του όπως ακριβώς και το 2020 έτσι και την φετινή χρονιά το Κίνημα Αλλαγή «πόνταρε» ιδιαίτερα στην ιστορική του σχέση με το Εθνικό Σύστημα Υγεία τονίζοντας την ανάγκη στήριξής του ως το βασικό όπλο απέναντι στην πανδημία. Πολλές από τις επεξεργασίες του βρίσκονταν σε αυτή την κατεύθυνση ενώ επέμενε σε νομοθετικές προτάσεις για την αναβάθμισή του. Χαρακτηριστικό είναι ότι πολλές φορές κατέθεσε τροπολογία για την ένταξη των νοσοκομειακών γιατρών στο ασφαλιστικό καθεστώς των «βαρέων και ανθυγιεινών», ενώ ανέλαβε και άλλες αντίστοιχες πρωτοβουλίες.

ΚΚΕ: Κόμμα παντός καιρού

Την φράση που χρησιμοποιεί συχνά ο Δημήτρης Κουτσούμπας για την ανάγκη να μεταβληθεί το ΚΚΕ σε ένα «Κόμμα Παντός Καιρού» επιβεβαίωσαν το 2021 στον Περισσό. Όχι μόνον γιατί το ΚΚΕ δεν ανέστειλε τους ρυθμούς της πολιτικής δράσης του , κυρίως στους εργατικούς χώρους όπου θεωρεί ότι πρωτίστως θέλει να παρεμβαίνει, αλλά και επειδή διοργάνωσε και ολοκλήρωσε το 21ο Συνέδριό του στην καρδιά του καλοκαιριού από τις 24 έως και τις 27 Ιουνίου.

Ένα συνέδριο που μπορεί να πει κανείς ότι έγινε …διακριτικά, συγκρίνοντας με τον επικοινωνιακό «θόρυβο» που προξενούν οι εσωτερικές διεργασίες άλλων κομμάτων. Επίσης ένα συνέδριο που δεν επέφερε παρά μικρές αλλαγές στο επίπεδο των προσώπων που απαρτίζουν την ηγεσία του ΚΚΕ. Στην θέση του Γενικού Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής επανεξελέγη ομόφωνα ο Δημήτρης Κουτσούμπας. Αντίστοιχα πολύ μικρές αλλαγές υπήρξαν και στο 13μελές Πολιτικό Γραφείο του κόμματος όπου υπάρχουν μόνον δύο νέα μέλη (Θεανώ Καπέτη και Θέμης Γκιώνης στην θέση των Τηλέμαχου Δημουλά και Κώστα Αβραμόπουλου).

Το ΚΚΕ επανεπιβεβαίωσε την θέση του σχετικά με την στάση που κρατά απέναντι σε Ν.Δ και ΣΥΡΙΖΑ αφού στην απόφαση του συνεδρίου του τονίζει ότι «η εναλλαγή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ από αυτήν της ΝΔ τα προηγούμενα χρόνια απέδειξε για ακόµα µια φορά ότι τα φιλελεύθερα και τα σοσιαλδηµοκρατικά κόµµατα αποτελούν «τα δύο πρόσωπα του Ιανού» του αστικού πολιτικού σωστότατος. Αυτό που δεν µπορεί να κάνει το ένα κόµµα, έρχεται να υλοποιήσει το άλλο». Επίσης έχει με σαφήνεια οριοθετηθεί απέναντι στο Μέρα 25 θεωρώντας το κόμμα που εκφράζει την αποτυχημένη λογική της πρώτης περιόδου της διακυβέρνησης της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Όσον αφορά την πανδημία το ΚΚΕ παρουσιάζει έντονη δραστηριότητα όσον αφορά τις επεξεργασίες του για την δημόσια υγεία καταθέτοντας σειρά προτάσεων τόσο στο κοινοβούλιο όσο και δημόσια. Στην δημιουργία δημόσιων δομών με γνώμονα της λαϊκές ανάγκες και την πλήρη επίταξη του ιδιωτικού τομέα υγείας βασίζεται συνολικά η αντίληψη του για το ξεπέρασμα της υγειονομικής κρίσης.

ΜΕΡΑ 25: Σε φάση οικοδόμησης

Οι κοινωνικές συνθήκες που διαμορφώνει η πανδημία του Covid 19 προφανώς δεν είναι οι ιδανικές για ένα κόμμα που διανύει την πρώτη του κοινοβουλευτική θητεία, επιδιώκει να απευθυνθεί μαζικά ενώ είναι περιορισμένη η παρουσία του στα ΜΜΕ και διαθέτει έναν επικεφαλής χαρισματικό όταν έρχεται σε επαφή με τους πολίτες. Παρόλα αυτά το Μέρα 25 φαίνεται σε σημαντικό βαθμό να προσπερνά τα προβλήματα που δημιουργεί η αναγκαιότητα της κοινωνικής αποστασιοποίησης προκειμένου να αναπτυχθεί οργανωτικά, αν και όχι στους ρυθμούς που θα ήθελε.

Το Μέρα 25 περαίωσε την πρώτη φάση των συνεδριακών διαδικασιών του μέσα στο 2021 και σκοπεύει στα τέλη Ιανουαρίου του 2022 να ολοκληρώσει την διαδικασία αυτή πραγματοποιώντας το β’ μέρους του διαβουλευτικού του συνεδρίου με τίτλο «Στρατηγική-Όραμα-Καταστατικό». Είναι εμφανές και μόνον από τον τίτλο πως το Μέρα 25 επιδιώκει να δημιουργήσει έναν αποτελεσματικό κομματικό μηχανισμό δίχως όμως να κάνει «εκπτώσεις» στην εσωτερική δημοκρατία. Παρέχοντας έτσι ένα καινούργιο πρότυπο πολιτικού σχηματισμού. Έως τότε τα στελέχη του κόμματος και ιδίως ο Γιάνης Βαρουφάκης πηγαίνουν από …πόλη σε πόλη πραγματοποιώντας εκδηλώσεις προσυνεδριακού διαλόγου.

Να σημειωθεί πάντως ότι το Μέρα 25 ήταν το κόμμα που φέτος κατέγραψε μία απώλεια στην κοινοβουλευτική του ομάδα, μετά την ανεξαρτητοποίση της Κωσνταντίνας Αδάμου. Μια εξέλιξη που δεν προβλημάτισε πάντως ιδιαίτερα το κόμμα αφού εκτιμά ότι είχε προσωπικό και όχι πολιτικό υπόβαθρο.

Ελληνική Λύση: Μπόλιασμα με τους αντι-εμβολιαστές

Μια χρονιά «ειδικών αποστολών» ήταν για την Ελληνική Λύση, το κόμμα το Κυριάκου Βελόπουλου, το 2021. Έναν σχηματισμό που αναζητά τρόπους να «σταθεροποιηθεί» στην πολιτική σκηνή και να μην γίνει ένας κόμη πολιτικός «διάττων αστέρας» που κινήθηκε στον χώρο μεταξύ της σκληρής δεξιάς και της ακροδεξιάς.

Αν και αιχμή του δόρατος της πολιτικής του καμπάνιας ήταν έως οι πατριωτικές κορώνες για τα ελληνοτουρκικά και τις σχέσεις με την Βόρεια Μακεδονία όπως και το μεταναστευτικό με την έλευση των εμβολίων κατά του Covid 19 τα πράγματα άλλαξαν. Με προσοχή και φραστικές ισορροπίες αλλά …σαφώς η Ελληνική Λύση προσπάθησε να «γειωθεί» με το λεγόμενο «αντιεμβολιαστικό κίνημα». Χώρο στον οποίο έχει προνομιακή αναφορά αφού συναπαρτίζεται από τμήματα της άκρας δεξιά και της κατακερματισμένης Χρυσής Αυγής. Την σχετική εικόνα έδωσε και ο πρόεδρος του Κυριάκος Βελόπουλος εκφράζοντας επιφυλάξεις για τα εμβόλια στις συχνές-πυκνές εμφανίσεις και ομιλίες του στο κοινοβούλιο.

Παράλληλα η Ελληνική Λύση, φαίνεται πώς να έχει πετύχει και να διατηρεί μία ιδιόμορφη σχέση με την Νέα Δημοκρατία. Ασκώντας όλη την προηγούμενη χρονιά κριτική «από δεξιά» η οποία ενίοτε φαίνεται να ασκούσε επίδραση στο κυβερνητικό κόμμα

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις