“Ανάχωμα” στην Τουρκία μέσω Αιγύπτου και Σαουδικής Αραβίας

Σε μία συγκυρία, κατά την οποία το τοπίο στη Μέση Ανατολή αναδιαμορφώνεται και η κατάσταση στη Συρία παραμένει ρευστή, η Αθήνα αναζητεί συμμάχους απέναντι στα παιχνίδια της Τουρκίας.

Στο πλαίσιο αυτό, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα βρεθεί σήμερα στο Κάιρο για τη 10η Σύνοδο Κορυφής Ελλάδας-Αιγύπτου-Κύπρου και τη Δευτέρα στην Αλ Ούλα για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίαας Ελλάδας-Σαουδικής Αραβίας.

Ο κ. Μητσοτάκης, ο Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι και ο Νίκος Χριστοδουλίδης αναμένεται να εκπέμπουν μήνυμα για τη στρατηγική σημασία της συνεργασίας Ελλάδας-Αιγύπτου-Κύπρου, ως άξονα σταθερότητας σε μια περίοδο νέων κρίσεων στη Μέση Ανατολή.

Αλλά και να επισφραγίσουν την ενίσχυση της συνεργασίας των τριών χωρών και στον τομέα της ενέργειας και της ενεργειακής ασφάλειας. Στην ατζέντα βρίσκεται ειδικότερα το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Αιγύπτου GREGY, το οποίο θα καταστήσει τη χώρα μας ενεργειακή γέφυρα της Αιγύπτου με την Ευρώπη και έτσι θα κρατήσει το Κάιρο στο ελληνοκυπριακό γεωπολιτικό “στρατόπεδο”.

Γεωπολιτικά παιχνίδια με ΑΟΖ και Συρία

Διότι η Τουρκία όχι μόνο σχεδιάζει deal με τη Συρία για την ΑΟΖ σε βάρος της Κύπρου στα πρότυπα του τουρκολιβυκού μνημονίου, αλλά επιδιώκει να επαναπροσεγγίσει και την Αίγυπτο με στόχο μία συμφωνία και με το Κάιρο για την ΑΟΖ, η οποία θα αγνοεί τα κυριαρχικά δικαιώματα του Καστελλόριζου.

Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία Ελλάδας- Αιγύπτου για μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ, που υπεγράφη το 2020, ήταν μερική και έφτανε έως τον 28ο μεσημβρινό. Είχε μείνει δηλαδή στην άκρη το καυτό θέμα της επήρειας του μικρού ακριτικού ελληνικού νησιού, το οποίο έχει “μπει στο μάτι” της Τουρκίας.

Η Αθήνα ποντάρει τώρα στην ανησυχία της Αιγύπτου και άλλων χωρών της ευρύτερης περιοχής για το ρόλο της Τουρκίας στη Σύρια.

Οι περιφερειακές εξελίξεις με έμφαση στη Συρία θα βρεθούν άλλωστε στο τραπέζι των συζητήσεων Μητσοτάκη- Χριστοδουλίδη- Αλ Σίσι σήμερα στο Κάιρο. Ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με πληροφορίες, θα επαναλάβει τη θέση της Ελλάδας για την ανάγκη μιας συμπεριληπτικής διαδικασίας με τη συμμετοχή όλων των Σύρων. Θα διαμηνύσει επίσης ότι η νέα ηγεσία της Συρίας πρέπει να αποδείξει στην πράξη ότι σέβεται το Διεθνές Δίκαιο και ότι προστατεύονται τα δικαιώματα όλων των θρησκευτικών και εθνικών μειονοτήτων.

Σημειωτέον ότι ο κ. Μητσοτάκης θα έχει πριν από την έναρξη της Τριμερούς Συνόδου,  κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου.

Υπενθυμίζεται ότι ο πρωθυπουργός είχε επισκεφθεί τελευταία φορά το Κάιρο το Μάρτιο του 2024, μαζί με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ευρωπαίους ηγέτες για την υπογραφή της Συμφωνίας Στρατηγικής και Εταιρικής Σχέσης ΕΕ – Αιγύπτου. Συμφωνία για την οποία η Ελλάδα πρωτοστάτησε τονίζοντας τη στρατηγική σημασία της σταθερότητας της Αιγύπτου για την Ευρώπη, καθώς και τη σημασία του Καΐρου στη συγκράτηση μεταναστευτικών ροών προς ευρωπαϊκές χώρες.

“Σφήνα” και μέσω Σαουδικής Αραβίας στα τουρκικά σχέδια

Τη Δευτέρα, 13 Ιανουαρίου, ο κ.Μητσοτάκης θα ταξιδέψει στην Αλ Ούλα, προκειμένου να συμμετάσχει στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας-Σαουδικής Αραβίας.

Στη Σαουδική Αραβία, όπως και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, επικρατεί άλλωστε ανησυχία για το ενδεχόμενο εγκαθίδρυσης στη Συρία ενός ριζοσπαστικού σουνιτικού καθεστώτος, στο πλαίσιο των περιφερειακών ανταγωνισμών. Διότι αυτό θα είναι υπό τον έλεγχο ουσιαστικά της Τουρκίας, καθώς και με δεσμούς με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Και στις αραβικές χώρες δεν έχουν ξεχάσει τις εξεγέρσεις της λεγόμενης “αραβικής άνοιξης” του 2011.

Παρότι οι σχέσεις της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ με την Τουρκία είχαν αποκατασταθεί, οι δύο αραβικές χώρες βλέπουν με καχυποψία το ρόλο της Άγκυρας, αλλά και του Κατάρ, στη Συρία, και παλιές αντιπαλότητες φαίνεται να ξαναζωντανεύουν.

Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία και το Κατάρ είναι οι δύο πρώτες χώρες που άνοιξαν ξανά τις πρεσβείες τους στη Δαμασκό. Καθώς και ότι πριν από τρεις ημέρες ο νέος Σύρος υπουργός Εξωτερικών Άσαντ Αλ Σιμπανι και ο νέος υπουργός Άμυνας Μουρχάφ Αμπού Κάσρα επισκέφθηκε τη Ντόβα. Ενώ ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απείλησε προχθές με νέα εισβολή στη Συρία και δήλωσε ότι το τέλος των Κούρδων πλησιάζει.

Η επόμενη κυβέρνηση στη Δαμασκό όμως δεν μπορεί να απορρίψει εύκολα τη δυνατότητα για πολιτική και κυρίως  οικονομική στήριξη της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ. Σε αυτό και στην ανησυχία των δύο αραβικών χωρών για τα παιχνίδια Τουρκίας- Κατάρ στη Συρία ποντάρει τώρα η Αθήνα.

Χαμηλοί τόνοι για την άσκηση “Γαλάζια Πατρίδα”

Εν τω μεταξύ ξεκίνησε χθες, 7 Ιανουαρίου, η τουρκική αεροναυτική άσκηση με την (εύγλωττη) επωνυμία “Γαλάζια Πατρίδα”.

Στο πλαίσιο της εν λόγω άσκησης, που δεν είχε πραγματοποιηθεί τα τελευταία τρία χρόνια στο πλαίσιο της προσπάθειας για “ήρεμα νερά”, η Τουρκία βγάζει στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο περίπου 100 πολεμικά πλοία και σκάφη.

Το Μαξίμου πάντως υποβάθμισε το θέμα. Ερωτηθείς σχετικά στο briefing ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, απάντησε ότι υπήρξε σχετική ενημέρωση και τόνισε ότι η άσκηση δεν είναι εντός των χωρικών μας υδάτων στο Αιγαίο.

“Εμείς θα συνεχίσουμε να επιδιώκουμε και να διατηρούμε το διάλογο, χωρίς να παραχωρούμε την οποιαδήποτε περίπτωση, έστω και αμφισβήτησης, ούτε καν συζήτησης ζητημάτων κυριαρχίας, ζητημάτων «κόκκινων» γραμμών”, δήλωσε ο κ. Μαρινάκης.

Επέμεινε ότι ο διάλογος με την Τουρκία έχει παράξει θετικά αποτελέσματα και ότι: “Δεν έχει στερήσει το οτιδήποτε στη χώρα, ούτε καν σε επικοινωνιακό επίπεδο.”

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε επίσης ότι: “Η Ελλάδα το 2025 είναι μια χώρα ισχυρή, μια χώρα υπερήφανη, μια χώρα πρωταγωνίστρια. Η Ελλάδα την οποία παρέλαβε ο Κυριάκος Μητσοτάκης – η Κυβέρνηση αυτή – ήταν μια χώρα «επαίτης», το «μαύρο πρόβατο» της Ευρώπης και το αντι-παράδειγμα για όλες τις κυβερνήσεις.”

Χαρακτήρισε δε εθνική κατάκτηση το γεγονός ότι η χώρα μας είναι όπως είπε φάρος σταθερότητας, χάρη στην πολιτική της κυβέρνησης, η οποία όπως τόνισε δεν είναι “μια πολιτική ψευτοπατριωτισμού, μια πολιτική η οποία δεν οδηγεί πουθενά, μόνο και μόνο για να είναι αρεστοί κάποιοι υπουργοί, κάποιοι πολιτικοί, όπως συνέβη στο παρελθόν”.