Δημήτρης Παπαδημούλης: Προβληματικό περιεχόμενο και καθυστερήσεις στην αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης από την κυβέρνηση

Μπορεί η κυβέρνηση να αναφέρεται με κάθε ευκαιρία στη δυναμική που εξασφαλίζει στην ελληνική οικονομία και στην ανάπτυξη το Ταμείο Ανάκαμψης, ωστόσο η πραγματικότητα τη διαψεύδει διαρκώς. Το ρεκόρ πληθωρισμού, οι τιμές-ρεκόρ της ενέργειας, η κλιμακούμενη ακρίβεια, η εκρηκτική άνοδος του κόστους δανεισμού της Ελλάδας, η αρνητική πρωτιά στην ανεργία των νέων, η διαρκώς μειούμενη αγοραστική δύναμη των πολιτών δεν μπορούν πια να κρυφτούν πίσω από γενικές και αόριστες υποσχέσεις μελλοντικής ανάπτυξης από τα ευρωπαϊκά κονδύλια.

Άλλωστε, και μόνο από τεχνική-λογιστική σκοπιά, οι αριθμοί είναι αμείλικτοι και πλέον δεν σώζονται όσες προσπάθειες «δημιουργικής λογιστικής» κι αν καταβάλλει η κυβέρνηση της ΝΔ. Η πραγματική απορρόφηση κονδυλίων του «Ελλάδα 2.0» μέχρι και τα τέλη Ιουνίου, ανήλθε μόλις στο 5%, καθώς από τις συνολικές εισροές των 7,52 δισ. ευρώ είχαν δαπανηθεί μόλις 412 εκ. ευρώ. Πιο συγκεκριμένα, οι δαπάνες του σχεδίου για το 2021 είχαν προϋπολογισθεί στα 2,6 δισ. ευρώ, αναθεωρήθηκαν σε 1,6 δισ. ευρώ και, τελικά, ανήλθαν σε μόλις 306,54 εκ. ευρώ. Για το 2022, ο προϋπολογισμός προβλέπει δαπάνες ύψους 3,2 δισ. ευρώ, αλλά έως τα τέλη Ιουνίου είχαν πραγματοποιηθεί δαπάνες μόλις 105,4 εκ. ευρώ.

Πέρα, όμως, από το ανέφικτο, όπως αποδεικνύεται στην πράξη, των κυβερνητικών στόχων, ακόμη μεγαλύτερες ανησυχίες εγείρει το γεγονός ότι ο στρατηγικός σχεδιασμός του «Ελλάδα 2.0» πάσχει από τέσσερις θεμελιώδεις αδυναμίες: α) απουσία στόχου μείωσης των ανισοτήτων, β) απουσία στόχου ενίσχυσης της εγχώριας παραγόμενης αξίας, γ) περιθωριοποίηση των δημόσιων πολιτικών και δ) απουσία περιφερειακής διάστασης.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αγνοώντας πλήρως τα διδάγματα από τα διαχρονικά προβλήματα αξιοποίησης ευρωπαϊκών και άλλων πόρων, περιλαμβάνει στο σχέδιο μεταρρυθμίσεις και δράσεις που, με βάση τη διεθνή εμπειρία, οδηγούν σε αύξηση αντί για μείωση των ανισοτήτων. Επιπλέον, σε μια περίοδο που σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες ο κλαδικός σχεδιασμός έχει επιστρέψει ως ένα βασικό εργαλείο οικονομικής πολιτικής – ειδικά για την βιομηχανία, η ελληνική οικονομία εναποθέτει την υλοποίηση μιας «θεμελιώδους αλλαγής» σε ένα μείγμα «μεταρρυθμίσεων» και «απελευθέρωσης» που επανειλημμένα έχει αποδειχτεί όχι μόνο αναποτελεσματικό αλλά και επικίνδυνο.

Στο πεδίο των δημόσιων πολιτικών, οι παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας είναι εξαιρετικά περιορισμένες, το πρόγραμμα για την ενίσχυση της έρευνας και της ανάπτυξης χαρακτηρίζεται από έλλειψη φιλοδοξίας και ο δημόσιος τομέας περιορίζεται σε ένα πλαίσιο απλοποίησης και, χωρίς διακριτό, στρατηγικό ρόλο. Οι δράσεις, τα μέτρα και οι επενδύσεις κοινωνικού χαρακτήρα απουσιάζουν εκκωφαντικά από το σχέδιο, ενώ για τη στήριξη της δημόσιας υγείας διοχετεύονται κονδύλια που αντιστοιχούν σε λιγότερο από το μισό του ευρωπαϊκού μέσου όρου.

Ακόμη, από το σχέδιο απουσιάζει πλήρως η περιφερειακή διάσταση και αυτό σε μια χώρα που εμφανίζει το 9 υψηλότερο επίπεδο περιφερειακών ανισοτήτων – ως προς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ – μεταξύ 30 χωρών του ΟΟΣΑ και μια ελάχιστη (έστω) κατανομή των πόρων στις περιφέρειες, θα έπρεπε να αποτελεί προτεραιότητα.

Περαιτέρω, μπορεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη να διατυμπανίζει ότι το σχέδιο «Ελλάδα 2.0» διέπεται από όρους απόλυτης διαφάνειας και ότι το σύστημα ελέγχου του είναι απολύτως αυστηρό, ωστόσο η απόφασή της να απορρίψει την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για συγκρότηση διακομματικής επιτροπής στην Ελληνική Βουλή, όπως έχει κάνει εδώ και 1,5 χρόνο το Ευρωκοινοβούλιο, που θα εποπτεύει την κατανομή και διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, αποκαλύπτει, για ακόμη μία φορά, την «αλλεργία» της ΝΔ στις έννοιες της διαφάνειας και της δημοκρατικής λογοδοσίας.

Η κυβέρνηση πανηγυρίζει την έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία που είχε δρομολογήσει ο ΣΥΡΙΖΑ από το 2018, αλλά στην τήρηση των αντίστοιχων προαπαιτούμενων για το «ξεκλείδωμα» των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης – που είναι αποκλειστική της ευθύνη και υποχρέωση – δε φαίνεται να τα πηγαίνει και τόσο καλά. Την ίδια στιγμή, η αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και του υψηλού πληθωρισμού καθιστά πιο επιτακτική από ποτέ την ανάγκη για επεξεργασία ενός εναλλακτικού σχεδίου για τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, που θα βάζει στο επίκεντρό του το σύνολο των πολιτών και όχι τους λίγους και ισχυρούς «ημέτερους».

*Ο Δημήτρης Παπαδημούλης είναι Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, συντονιστής της Ευρωομάδας της Αριστεράς (Τhe Left) στην Επιτροπή Προϋπολογισμών (BUDG), σκιώδης εισηγητής για το Ταμείο Ανάκαμψης και μέλος της Ομάδας Εργασίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τον έλεγχο εφαρμογής του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις