Δημοψήφισμα στα Σκόπια: Τι θα κληθούν να απαντήσουν οι πολίτες της πΓΔΜ την Κυριακή;

Τα βλέμματα Ευρώπης, Αμερικής και φυσικά της Ελλάδας στρέφονται την ερχόμενη Κυριακή στην πΓΔΜ, καθώς στις 30 Σεπτεμβρίου αναμένεται να διεξαχθεί το κρίσιμο δημοψήφισμα για την αλλαγή του συνταγματικού ονόματος της γειτονικής χώρας. Μια απόφαση η οποία στην ουσία επικυρώνει την Συμφωνία των Πρεσπών μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων και ξεκλειδώνει – υπό την προϋπόθεση πως η χώρα θα κάνει και την συνταγματική αναθεώρηση – την ένταξη σε ΝΑΤΟ και ΕΕ.

Ωστόσο, όπως είναι ήδη γνωστό, η απόφαση του πρωθυπουργού της πΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ ήταν να διατυπώσει με διαφορετικό τρόπο το ερώτημα του δημοψηφίσματος. Αντί λοιπόν αυτό να καλεί τους πολίτες να εκφράσουν τη συμφωνία ή την διαφωνία τους με τη συμφωνία των Πρεσπών, το ερώτημα διατυπώνεται ως εξης:

Είστε υπέρ της εισόδου στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ με την αποδοχή της συμφωνίας ανάμεσα στην Δημοκρατίας της “Μακεδονίας” και την Δημοκρατία της Ελλάδας;

Το ερώτημα χρησιμοποιεί το ισχύον συνταγματικό όνομα της χώρας, όνομα που δεν αναγνωρίζει η Ελλάδα και το οποίο με βάση την ενδιάμεση συμφωνία καθορίζεται ως πρώην γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις φαίνεται πως οριακά επικρατεί το «ΝΑΙ», δηλαδή η επικύρωση από τον λαό της γείτονος της συμφωνίας των Πρεσπών.

Η πολιτική ντρίπλα Ζάεφ

Σύμφωνα με εκτενή έρευνα του Διεθνούς Κέντρου Συνεργασίας της πΓΔΜ, αν η ερώτηση ήταν «Δέχεστε την συμφωνία μεταξύ πΓΔΜ και Ελλάδας;» το ποσοστό υπέρ του «ΝΑΙ» τον Αύγουστο θα κυμαινόταν στο 39,8%, σε αντίθεση με το ισχύον ερώτημα, στο οποίο 41,5% απαντά θετικά. Αντίθετα, το ποσοστό όσων δηλώνουν πως θα καταψηφίσουν ή θα απόσχουν παραμένει σταθερό και στις δύο περιπτώσεις.

Φαίνεται λοιπόν πως το «τυράκι» της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στην αρχή της ερώτησης συμβάλει σημαντικά στο να μεταπείσει τους αναποφάσιστους.

Ο παράγοντας των αλβανοφώνων

Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο που θα κρίνει ίσως και το αποτέλεσμα, είναι πως η αλβανόφωνη κοινότητα της χώρας μοιάζει αποφασισμένη να συμμετέχει μαζικά στη διαδικασία, ενώ σύμφωνα με τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων είναι στην συντριπτική της πλειοψηφία υπέρ του «ΝΑΙ».

Ο ηγέτης του κόμματος των αλβανόφωνων, Αλί Αχμέτι προέτρεψε στις αρχές της εβδομάδας τους πολίτες να πουν ναι στην ειρήνη και την σταθερότητα. «Νομίζω ότι δεν υπάρχει σχέδιο Β, και δεν θέλω να το σκέφτομαι γιατί δεν θέλω να επιστρέψω στο παρελθόν. Το παρελθόν είναι οδυνηρό και δεν πρέπει να επαναληφθεί. Πρέπει να μάθουμε από το οδυνηρό παρελθόν και να αποφασίσουμε για τις μελλοντικές γενιές», τόνισε ο πολιτικός που εκπροσωπεί το 25% του συνολικού πληθυσμού της χώρας.

Δίκοπο μαχαίρι η συμμετοχή

Με την αντιπολίτευση να απορρίπτει μετά βδελυγμίας την επικύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών και μια συμπαγή πλειοψηφία να μοιάζει να ζητά την αλλαγή του συνταγματικού ονόματος της χώρας (αν και όχι ιδιαίτερα ευρεία), το παιχνίδι φαίνεται πως θα κριθεί από την συμμετοχή.

Όπως όλα δείχνουν, το τελευταίο διάστημα η εθνικιστική πτέρυγα της πολιτικής σκηνής της πΓΔΜ προκρίνει αντί του «ΟΧΙ», την αποχή, παίζοντας το τελευταίο της χαρτί. Το, δύσκολο να κερδηθεί, στοίχημα του προέδρου Ιβανόφ και των συν αυτώ, είναι η αποχή να ξεπεράσει το 50% καθιστώντας με τον τρόπο αυτό άκυρο το δημοψήφισμα.

Δεν είναι τυχαίο πως ο Πρόεδρος της ΠΓΔΜ Γκιόργκι Ιβάνοφ κάλεσε την Πέμπτη τους συμπολίτες της χώρας του να μην ψηφίσουν στο δημοψήφισμα της Κυριακής για την αλλαγή του ονόματος της χώρας τους. Μιλώντας από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ έκανε λόγο για «ιστορική αυτοκτονία». «Ως πολίτης, έχω λάβει την απόφασή μου: στις 30 Σεπτεμβρίου, δεν θα πάω να ψηφίσω», δήλωσε ο Ιβάνοφ κατά την ομιλία του ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. «Και είμαι πεπεισμένος πως εσείς, οι συμπολίτες μας, θα πάρετε επίσης αυτή τη συνετή απόφαση», πρόσθεσε.

Σε κάθε περίπτωση, η στόχευση της αντιπολίτευσης δεν είναι εντελώς ανεδαφική, αφού σύμφωνα με την έρευνα του Διεθνούς Κέντρου Συνεργασίας το 66,4% των πολιτών της πΓΔΜ δηλώνει αποφασισμένο να ψηφίσει. Το ποσοστό εκείνων που επιλέγουν το μποϊκοτάζ άγγιζε τον Αύγουστο το 19,8%.

Στην πιο πρόσφατη δημοσκόπηση της Τρίτης, οι πολίτες που δήλωσαν πρόθυμοι να ψηφίσουν «ΝΑΙ» βρίσκονται στο 50,25% και εκείνοι που προτίθενται να ρίξουν «ΟΧΙ» στην κάλπη καταγράφονται στο 11,34%. Το ποσοστό των αποφασισμένων να μποϊκοτάρουν το δημοψήφισμα δια της αποχής παραμένει σταθερό στο 19,96%, ανεβασμένος όμως εμφανίζεται ο αριθμός των αναποφάσιστων πολιτών (18,45%).