Διπλό μέτωπο στην εξωτερική πολιτική με Κυπριακό και Βόρεια Μακεδονία

Κινητικότητα επικρατεί ξανά στο Κυπριακό, το οποίο είναι αλληλένδετο βέβαια με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ενώ την ίδια στιγμή η κυβέρνηση Μίτσκοσκι συνεχίζει να αμφισβητεί τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, μεταβαίνει από την Ουάσινγκτον στη Νέα Υόρκη, όπου σήμερα θα συναντηθεί με τον ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος θέλει να εκκινήσει νέα διαδικασία διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό.

Για αυτό άλλωστε και ο κ. Μητσοτάκης έθεσε προχθές στον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κατά τη συνάντηση τους στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ το Κυπριακό.

Σύμφωνα με πληροφορίες από την ελληνική πλευρά, ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην επέτειο της τουρκικής εισβολής στις 20 Ιουλίου, τονίζοντας ότι δεν μπορεί η Κύπρος, ένα κράτος- μέλος της ΕΕ, να παραμένει διαιρεμένη. Και επανέλαβε την ανάγκη επανέναρξης των συνομιλιών για το Κυπριακό υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.

Στη δική της ανακοίνωση για τη συνάντηση η τουρκική προεδρία πάντως δεν ανέφερε λέξη για το Κυπριακό, παρά μόνο πως έγινε επισκόπηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Αθήνα και Άγκυρα αναμένουν την έκθεση του ΟΗΕ για το Κυπριακό

Εν τω μεταξύ η προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Μαρία ‘Ανχελα Ολγκίν, έσπευσε χθες να συναντηθεί με τους υπουργούς Εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας, Γιώργο Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν, στην Ουάσινγκτον, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ. Σημειωτέον ότι η κ.Ολγκίν υπέβαλε προχθές έκθεση για το Κυπριακό στον ΓΓ του ΟΗΕ, το ακριβές περιεχόμενο της οποίας δεν έχει όμως γνωστοποιηθεί ακόμη στην ελληνική και τουρκική κυβέρνηση, όπως επισήμανε και στις δηλώσεις του μετά τη Σύνοδο ο κ. Μητσοτάκης.

Ο κ. Γεραπετρίτης δήλωσε σε κάθε περίπτωση στην κ.Ολγκίν ότι ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη, σε συνεργασία με την Κύπρο, να συμβάλλει στην επίτευξη δίκαιης και βιώσιμης λύσης, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου και των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Υπενθυμίζεται δε ότι Αθήνα και Λευκωσία έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν μπορεί να γίνει οποιαδήποτε συζήτηση στη βάση δύο κρατών, όπως επιθυμεί η Άγκυρα.

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Μητσοτάκης θα βρεθεί στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου, την ημέρα της μαύρης επετείου της τουρκικής εισβολής, ενώ ταυτόχρονα ο Ερντογαν θα βρίσκεται στα κατεχόμενα. Σημειωτέον επίσης ότι ο υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας θα επισκεφθεί την Κύπρο αυτή τη Δευτέρα, 15 Ιουλίου.

Τα Σκόπια συνεχίζουν να δοκιμάζουν τα νεύρα της Αθήνας

Και την ώρα που το Κυπριακό παραμένει αγκάθι στον ελληνοτουρκικό διάλογο, ανοιχτό παραμένει και το μέτωπο με τη Βόρεια Μακεδονία, καθώς η νέα κυβέρνηση του VMRO δεν χάνει ευκαιρία να παραβιάσει τη συμφωνία των Πρεσπών.

Ο νέος πρωθυπουργός της γειτονικής χώρας, Χρίστιαν Μίτσκοσκι, αποκάλεσε δις από την Ουάσινγκτον -όπου συμμετείχε για πρώτη φορά σε Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ –  τη χώρα του “Μακεδονία” σκέτο. Πάντως μέσα στη Σύνοδο και ενώπιον των Συμμάχων χρησιμοποίησε τη συνταγματική ονομασία της χώρας Βόρεια Μακεδονία.

Εντωμεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας, Τίμτσο Μουτσούνσκι ισχυρίστηκε ότι χρήση του όρου “Μακεδονία” από τη νέα ηγεσία της χώρας δεν αποτελεί παραβίαση της Συμφωνίας των Πρεσπών.

“Το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός δηλώνει πως θα χρησιμοποιεί τον όρο Μακεδονία σε δημόσιες ομιλίες εντός της χώρας δεν συνιστά παραβίαση της συμφωνίας. Αυτή είναι η δική μας ερμηνεία της συμφωνίας”, είπε ειδικότερα ο Σκοπιανός υπουργός Εξωτερικών.

“Στο άρθρο 7 ορίζεται σαφώς πώς και τα δύο μέρη μπορούν να χρησιμοποιούν τόσο τον όρο Μακεδονία όσο και τον όρο Μακεδονικός, εξηγώντας ότι αυτοί οι όροι έχουν διαφορετική σημασία για κάθε μέρος.  Από αυτή την άποψη, αναγνωρίζουμε ότι έχουμε υποχρεώσεις, τις οποίες σκοπεύουμε να σεβαστούμε και αποδεικνύουμε στην πράξη ότι τις τηρούμε, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Αυτή είναι η χρήση erga omnes για την οποία μιλάμε”, υποστήριξε επίσης.

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Μητσοτάκης έθεσε – σε πολιτικό επίπεδο- στους Συμμάχους ζήτημα για τη στάση της νέας κυβέρνησης της Βόρειας Μακεδονίας. Σε παρέμβαση του στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ ο πρωθυπουργός επικαλέστηκε ότι η παραβίαση της συμφωνίας των Πρεσπών θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια στα δυτικά Βαλκάνια. Και υπενθύμισε το pasta sunt servanta, δηλαδή ότι οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται.

Τα παιχνίδια με το erga omnes

Η κυβέρνηση του VMRO βέβαια τυπικά δεν αμφισβητεί τη συμφωνία των Πρεσπών. “Πρόκειται για μια αναξιοπρεπή συμφωνία, αλλά είναι μια συμφωνία που έχουμε υποχρέωση να σεβαστούμε”, δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας. Μία γραμμή αντιστρόφως ανάλογη με τη θέση της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας περί κακής συμφωνίας, την οποία όμως η χώρα οφείλει να σεβαστεί.

Το θέμα είναι βέβαια ότι η κυβέρνηση της γειτονικής χώρας επιχειρεί να εφαρμόσει στην πράξη διπλή ονομασία, χωρίς να ζητήσει τυπικά την κατάργηση της συμφωνίας, όπως επισήμανε ο κ. Μητσοτάκης στις δηλώσεις του μετά τη Σύνοδο. Και εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ και οι εταίροι της ΕΕ έχουν το βλέμμα τους στραμμένο στη Ρωσία και δεν θέλουν να ανοίξουν πάλι θέματα στα Βαλκάνια. Αυτό όμως επιχειρεί να αξιοποιήσει και η ελληνική πλευρά σε διπλωματικό επίπεδο, δεδομένου ότι δεν προβλέπεται κάποια κύρωση σε περίπτωση μη τήρησης των συμφωνηθέντων στις Πρέσπες.

Δεδομένου επίσης ότι η γειτονική χώρα έχει γίνει μέλος του ΝΑΤΟ ως Βόρεια Μακεδονία και αυτό δεν αλλάζει, το κύριο όπλο της Αθήνας είναι η απειλή πως θα μπλοκάρει την ευρωπαϊκή πορεία των Σκοπίων. Ο κ. Μητσοτάκης απέφυγε πάντως στις δηλώσεις του μετά τη Σύνοδο να τοποθετηθεί ευθέως, λέγοντας ότι η Ελλάδα δεν θα αποκαλύψει αυτή τη στιγμή τα όπλα της.