Διπλωματία των σεισμών: Σπάει ο πάγος μεταξύ Ελλάδας- Τουρκίας, αλλά το 2020 δεν είναι 1999 

Οι πολύνεκροι σεισμοί του 1999 σε Ελλάδα και Τουρκία στάθηκαν η τραγική αφορμή για να λήξει μία περίοδος μεγάλης έντασης στο Αιγαίο που είχε ξεκινήσει με τα Ίμια. Η λεγόμενη “διπλωματία των σεισμών” και η προσέγγιση των δύο χωρών με πρωτοβουλία των τότε υπουργών Εξωτερικών, Γιώργου Παπανδρέου και Ισμαήλ Τζεμ (και με τα αλησμόνητα… ζεϊμπέκικα) δεν έλυσε βέβαια τα ελληνοτουρκικά προβλήματα, αλλά έριξε τους τόνους για σημαντικό χρονικό διάστημα.

Τότε βεβαίως επικρατούσε και στην Αθήνα και στην Ευρώπη η λογική κατευνασμού της Τουρκίας, με “τυράκι” την ένταξη στην ΕΕ και με την ελπίδα ότι η επιθυμία της Άγκυρας για συμμετοχή στο ευρωπαϊκό “κλαμπ”, θα οδηγούσε σε επίλυση και των ελληνοτουρκικών διαφορών και του Κυπριακού.

Η προσδοκία ή θεωρία αυτή έχει βέβαια εν τω μεταξύ διαψευσθεί, καθώς ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που στην αρχή της πολιτικής σταδιοδρομίας του πήγαινε με το “ρεύμα” της ελληνοτουρκικής φιλίας (ως γνωστόν είχε κουμπαριάσει με τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή), αφενός θεωρεί ότι σήμερα είναι η κατάλληλη συγκυρία για να πραγματώσει όλες τις διεκδικήσεις της Άγκυρας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, αφετέρου με το βλέμμα στο 2023 φιλοδοξεί να γίνει ο νέος Ατατούρκ, ένας νέος Σουλτάνος και ηγέτης του μουσουλμανικού κόσμου, με το όραμα της “γαλάζιας πατρίδας” και παρόλο που η τουρκική οικονομία καταρρέει.

Από τα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου, όταν η Τουρκία επιχείρησε να εργαλειοποιήσει δυστυχείς ανθρώπους, πρόσφυγες και μετανάστες στον Έβρο, ο Ερντογάν καυχιόταν ότι δεν μιλά πια με τον Έλληνα πρωθυπουργό ο ίδιος- αν και βέβαια στο Βερολίνο με τη μεσολάβηση της Γερμανίας οι εκπρόσωποι των δύο ηγετών έφτασαν πολύ κοντά σε μία συμφωνία, η οποία όμως ναυάγησε.

Εξάλλου, από τα τέλη Ιουλίου όταν εκδόθηκε η πρώτη παράνομη τουρκική NAVTEX για έρευνες από το Oruc Reis στο Καστελόριζο, εγκαινιάζοντας την πιο σοβαρή ελληνοτουρκική κρίση απο τα Ίμια και τη μεγαλύτερη σε διάρκεια από τη Μεταπολίτευση, η Τουρκία παίζει διαρκώς με τη φωτιά ενός θερμού επεισοδίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Όχι μόνο αμφισβητώντας κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, αλλά αποσταθεροποιώντας μία περιοχή κρίσιμη για τα ευρωπαϊκά και ΝΑΤΟϊκά συμφέροντα. Καθώς η Άγκυρα θεωρεί πως ευρωπαϊκές χώρες συνδέονται μαζί της πολύ στενά οικονομικά και οι ΗΠΑ φοβούνται πολύ ένα φλερτ με τη Ρωσία, για να της επιβάλουν οποιαδήποτε ουσιαστική κύρωση.

Η Αθήνα και οι Βρυξέλλες μπροστά στην ολοένα εντεινόμενη τουρκική προκλητικότητα έχουν εγκαταλείψει την πολιτική του κατευνασμού. Δηλαδή για την ακρίβεια η Ελλάδα και ορισμένες χώρες όπως η Γαλλία πλέον θεωρούν πιο σημαντικό το μαστίγιο από το καρότο, ενώ η Γερμανία, η Ισπανία, η Ιταλία και άλλες ανησυχούν για τις τράπεζες τους και για τα εξοπλιστικά τους προγράμματα.

Από την ώρα όμως που ο Ερντογάν έκανε το σφάλμα να αντιπαρατεθεί με το Μακρόν επί θρησκευτικού γηπέδου, αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να ενεργοποιήσει αντανακλαστικά σε όλη την Ευρώπη που φοβάται την ισλαμική τρομοκρατία. Και το φόβο αυτό υποδαυλίζει η Αθήνα, καταγγέλλοντας την Άγκυρα ως γραφείο ταξιδίων τζιχαντιστών και τον Τούρκο Πρόεδρο για υποκίνηση θρησκευτικού μίσους.

1999- 2020: Ομοιότητες και διαφορές

Ο σεισμός όμως της Παρασκευής, που κόστισε ανθρώπινες ζωές στη Σμύρνη, αλλά και δύο μαθητών στη Σάμο, στάθηκε αφορμή προκειμένου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης να τηλεφωνήσει στον Ερντογάν και να σπάσει ο πάγος. Ο κ. Μητσοτάκης έστειλε και ένα μήνυμα ειρήνης μέσω στο twitter, τονίζοντας ότι: “Όποιες και εάν είναι οι διαφορές μας, αυτές ειναι ώρες που οι λαοί μας χρειάζεται να σταθούν μαζί”.

Εν τω μεταξύ ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας επικοινωνούσε με τον Τούρκο ομόλογο του Μεβλούτ Τσαβούσογλου και εξέφρασε την ετοιμότητα της ελληνικής κυβέρνησης να αποσταλούν άμεσα δυνάμεις της ΕΜΑΚ στη γειτονική χώρα.

Ο Ερντογάν ανταπέδωσε κάνοντας retweet την ανάρτηση του κ. Μητσοτάκη και γράφοντας:

“Σας ευχαριστώ κύριε πρωθυπουργέ. Τα συλλυπητήρια μου σε όλη την Ελλάδα εκ μέρους μου και του τουρκικού λαού. Η Τουρκία, επίσης, είναι πάντα έτοιμη να βοηθήσει την Ελλάδα, να θεραπεύσει τις πληγές της. Δύο γείτονες να δείχνουν αλληλεγγύη είναι πιο πολύτιμο από πολλά πράγματα στη ζωή“.

Ενώ προηγουμένως ο Φαχρετίν Αλτούν, εκπρόσωπος του γραφείου του προέδρου Ερντογάν, έγραφε στο twitter: “Αυτή η τραγωδία μας υπενθυμίζει για άλλη μια φορά πόσο κοντά είμαστε παρά τις διαφορές μας σχετικά με την πολιτική. Είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε εάν η Ελλάδα το χρειάζεται”.

Μπορεί η σημερινή διπλωματία των σεισμών (και του twitter πλέον), να αλλάξει ριζικά το κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις; Δεν πέρασαν πάντως ουτε δύο ημέρες και ο Ερντογάν συνέχισε τις προκλήσεις, με νέα NAVTEX για το Oruc Reis. Είναι άξιο προσοχής πάντως το γεγονός ότι κινήθηκε και στις ευχαριστίες του στη λογική ότι η Τουρκία είναι μία ισχυρή χώρα, που δεν δέχεται βοήθεια αλλά επίσης προσφέρει.

Ο βουλευτής της ΝΔ Άγγελος Συρίγος πάντως εκτίμησε μιλώντας στην ΕΡΤ ότι η Τουρκία του 2020 δεν είναι ίδια με την Τουρκία του 1999.

Σημειωτέον ότι το 1999, το γεγονός ότι οι άνδρες της ΕΜΑΚ είχαν σπεύσει στις πληγείσες περιοχές στην Τουρκία πριν καν τον τουρκικό στρατό και είχαν συμβάλλει καθοριστικά στη διάσωση ανθρώπινων ζωών, είχε προκαλέσει ένα κύμα συμπάθειας στη γειτονική χώρα.

Και όταν η Αθήνα το Σεπτέμβριο του 1999 δέχθηκε με τη σειρά της το χτύπημα του Εγκέλαδου, η Τουρκία ανταπέδωσε στέλνοντας και εκείνη σωστικά συνεργεία και βοήθεια.

Το μέγεθος της τραγωδίας του 1999 βεβαίως ήταν πρωτοφανές και για τις δύο πλευρές του Αιγαίου και είχε συμβάλλει ώστε να πέσουν οι τόνοι και στις δύο χώρες για αρκετό διάστημα, να μειωθεί η καχυποψία και να αποκατασταθεί ένα ελάχιστο επίπεδο εμπιστοσύνης. Μένει να φανεί, εάν θα συμβεί το ίδιο και εν έτει 2020. Η νέα NAVTEX για το Oruc Reis πάντως δεν βοηθά.

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr.