Ελληνοτουρκικά: Προσεκτικές κινήσεις απέναντι σε επικίνδυνα παιχνίδια

Η Ελλάδα οφείλει να είναι έτοιμη για κάθε ενδεχόμενο, όμως δεν πρέπει να παρασυρθεί στα επικίνδυνα παιχνίδια της Τουρκίας. Η αντίληψη αυτή φαίνεται να είναι κυρίαρχη στο ελληνικό πολιτικό σκηνικό, ενόψει των συνεχών προσπαθειών της Άγκυρας, να καλλιεργήσει εντάσεις. Αυτή την φορά με την προετοιμασία ερευνών εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας, στο Ν.Α Αιγαίο. Εκτίμηση που -σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας της aboutpeople για το 20/20 του NEWS 24/7 – επικρατεί και στην κοινή γνώμη. Πάνω από 8 στους 10 επιθυμούν την καλή γειτονία, εκτιμώντας όμως ότι η Τουρκία πρέπει να βελτιώσει την συμπεριφορά της.

Πρώτα η διπλωματία και οι συμμαχίες

Στην τρέχουσα ειδησεογραφία κυριάρχησε τις τελευταίες ώρες η δήλωση του υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου,περί του ότι η Ελλάδα προετοιμάζεται για κάθε ενδεχόμενο και «μέσα σε όλα αυτά τα ενδεχόμενα συμπεριλαμβάνονται ασφαλώς και η στρατιωτική εμπλοκή». Μάλιστα ο Έλληνας ΥΠΕΘΑ πρόσθεσε πως ότι «θα κάνουμε ότι χρειαστεί για να προασπίσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα σε απόλυτο βαθμό. Επομένως, ο νοών νοείτω».

Παρόλα αυτά κεντρική επιλογή της κυβέρνησης παραμένει το να μην ακολουθήσει την Άγκυρα ούτε στην τακτική της όξυνσης, ούτε και στην λογική της «στρατιωτικοποίησης» των ελληνο-τουρκικών ζητημάτων. Δίχως αυτό να σημαίνει ότι ο Νίκος Παναγιωτόπουλος έκανε αυτές τις δηλώσεις, κινούμενος «εκτός κλίματος». Περισσότερο λειτούργησε στην λογική των διακριτών ρόλων στο κυβερνητικό σχήμα και του μηνύματος της αποτρεπτικής δυνατότητας που οφείλει να εκπέμπει ο υπουργός Εθνικής Άμυνας.

Σε κάθε περίπτωση όμως η διπλωματία, συγκεκριμένα αυτή της διαμόρφωσης ισχυρών δεσμών με τους οργανισμούς και τα κράτη που παίζουν σημαντικό ρόλο στην Ν.Α Μεσόγειο, είναι το πρώτο κυβερνητικό μέλημα. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η σαφέστατη δήλωση των χωρών της MED7. Με κοινή δήλωση των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας, Κύπρου, Γαλλίας, Ιταλίας, Μάλτας, Πορτογαλίας και Ισπανίας έστειλαν ξεκάθαρο μήνυμα στην Άγκυρα. Τάχθηκαν υπέρ της θέσης «όλα τα κράτη της περιοχής θα πρέπει να σέβονται την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ και το Διεθνές Δίκαιο, περιλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας». Η κίνηση αυτή έρχεται μετά από αρκετές ανάλογες που έχουν καταγραφεί το τελευταίο διάστημα. Μάλιστα σχετικό μήνυμα θα λάβει η Τουρκική πλευρά και κατά την – σχεδιαζόμενη ακόμη – επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ισραήλ. Στο «κάδρο» των επαφών που καλλιεργεί η ελληνική πλευρά αξίζει να επισημανθεί ότι «μπαίνει» πιο δυναμικά και η Ιορδανία, ιδίως μετά την διάσκεψη που έγινε ανάμεσα στον Νίκο Δένδια και στους ομολόγους του σε Ιορδανία και Κυπρο. Όπως επισημάνθηκε στην ανακοίνωση που εξέδωσε ο Έλληνας ΥΠΕΞ, συζήτηθηκαν τα ζητήματα που αφορούν τις προσπάθειες της Τουρκίας για έρευνες σε περιοχή της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, η κατάσταση στην Λιβύη αλλά και στην Συρία ενώ «εξετάσαμε το επίπεδο των σχέσεων ΕΕ – Ιορδανίας, για τις οποίες εξέφρασα τη στήριξη της Ελλάδας στην εμβάθυνση και διεύρυνσή τους».

Όμως πέραν των συμμαχιών που «χτίζονται» στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, η ελληνική κυβέρνηση πριν απ’ όλα στοχεύει στην δημιουργία των συνθηκών ώστε οποιοδήποτε πρόβλημα υπάρξει στις ελληνοτουρκικές σχέσεις να μετατρέπεται αυτομάτως σε ευρωπαϊκό. Χαρακτηριστική ήταν άλλωστε γι αυτό η φράση που χρησιμοποίησε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας σχολιάζοντας τις επιστολές που έχει αποστείλει ο πρωθυπουργός προς τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου  Σάρλ Μισέλ και την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν. Όπως είπε «οποιαδήποτε κλιμάκωση από πλευράς της Τουρκίας δεν θα προκαλέσει κρίση ελληνοτουρκική, αλλά κρίση των συνολικών σχέσεων της Ε.Ε. με την Τουρκία». Μάλιστα ο Στέλιος Πέτσας επισήμανε ότι οι διπλωματικοί δίαυλοι με την τουρκική πλευρά παραμένουν ανοιχτοί, αν και δεν θα υπάρξει κάποια πρωτοβουλία στην κατεύθυνση της κατευθείαν επαφής, στο άμεσο μέλλον.

«Δεν πρέπει να μπούμε σε πολεμική λογική»

Στην βασική λογική της αξιοποίησης της ιδιότητας του μέλους της Ε.Ε από την Ελλάδα για την αντιμετώπιση της τουρκικής προκλητικότητας, συναινεί και η αξιωματική αντιπολίτευση. Παρότι επιμένει στην οπτική της ενεργοποίησης των ευρωπαϊκών κυρώσεων, ενώ άσκησε κριτική και για τους χειρισμούς που έγιναν στην υπόθεση της κοίτης του Έβρου.

Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο τέως Πρόεδρος της Βουλής, Νίκος Βούτσης «από την πλευρά μας έχουμε πει εγκαίρως ότι πρέπει στο όνομα του διεθνούς δικαίου να υπάρξει η μεγαλύτερη δυνατή εγρήγορση με όλα τα διεθνή ερείσματα της χώρας και σίγουρα και με την Ε.Ε έτσι ώστε να υπάρξει μια ασπίδα σε πιθανή επιχείρηση για τη δημιουργία θερμού επεισοδίου».

Παρόλα αυτά ο Νίκος Βούτσης επέμεινε στο θέμα των κυρώσεων, θυμίζοντας ότι το 2019 ενεργοποιήθηκε η απόφαση της Ε.Ε για επιπτώσεις στην Τουρκία μετά από την επιχείρηση που έκανε στην ΑΟΖ της Κύπρου. Όπως σχολίασε «δυστυχώς η σημερινή Κυβέρνηση επί 1 χρόνο δεν την έχει ενεργοποιήσει. Πιστεύουμε ότι είναι ένα πρώτο βήμα που θα πρέπει οπωσδήποτε να ενεργοποιηθεί». Ξεκαθάρισε πάντως ότι «δεν πρέπει από την πλευρά μας να μπούμε σε μία πολεμική λογική. Οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις είτε έτσι είτε αλλιώς έχουν το ετοιμοπόλεμο. Αυτό όμως είναι η τελευταία καταφυγή. Η πραγματική καταφυγή είναι το διεθνές δίκαιο και τα διεθνή ερείσματα της χώρας».