Εξαήμερη εργασία: Η νέα αποστολή της Κεραμέως

Όταν στις 14 Ιουνίου ο μετεκλογικός ανασχηματισμός έφερε τη Νίκη Κεραμέως στη θέση της υπουργού Εργασίας, οι «γνωρίζοντες» αναρωτήθηκαν ποια θα ήταν η «ειδική αποστολή» του Μεγάρου Μαξίμου που θα κληθεί να εκτελέσει. Δύο εβδομάδες αργότερα το ερώτημα απαντήθηκε: Η εφαρμογή της εξαήμερης εργασίας!

Ενός μέτρου που έρχεται να ολοκληρώσει τις νεοφιλελεύθερες αλλαγές στην εργατική νομοθεσία που ξεκίνησαν με τον Κωστή Χατζηδάκη, συνεχίστηκαν με τον Άδωνι Γεωργιάδη και συνεχίζουν με τη Νίκη Κεραμέως. Η εργασία των 6 ημερών οδηγεί στην πλήρη κατάργηση του 5νθήμερου – 8ωρου και για πολλούς κλάδους θα σημάνει την κατάργηση της κυριακάτικης αργίας.

Καθόλου τυχαία

Η επιλογή της Νίκης Κεραμέως για την επόπτευση αυτής της διαδικασίας δεν είναι καθόλου τυχαία. Πρόκειται για ένα κυβερνητικό στέλεχος που έχει αναλάβει παρόμοιες αποστολές στα υπουργεία που θήτευσε. Δίχως μάλιστα να αποφευχθεί η εμπλοκή σε καταστάσεις που χαρακτηρίστηκαν από την αντιπολίτευση «σκανδαλώδεις».

Ενδεικτικά θυμίζουμε τις αλλαγές στον χώρο της εκπαίδευσης (Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής με 20.000 μαθητών εκτός ΑΕΙ, κατάργηση πανεπιστημιακού ασύλου, εξίσωση πτυχίων ΙΕΚ με τα πανεπιστημιακά, επαναφορά «διαγωγής κοσμίας») που προκάλεσαν τεράστιες αντιδράσεις. Επίσης την ίδια περίοδο την υπόθεση της σύμβασης με την εταιρία CISCO για την τηλε-εκπαίδευση.

Η Νίκη Κεραμέως συνέχισε στο υπουργείο Εργασίας και επί υπουργίας της ξέσπασε το γνωστό σκάνδαλο με την διαρροή των e-mails των απόδημων ψηφοφόρων. Για το οποίο ακόμη η πρώην υπουργός Εσωτερικών αναζητείται από την αντιπολίτευση να δώσει εξηγήσεις στην Βουλή.

Εξαήμερη εργασία: Από τον Άδωνι στην Νίκη

Η επαναφορά της 6ήμερης εργασίας δεν νομοθετήθηκε από τη Νίκη Κεραμέως. Η σχετική πρόβλεψη περιλήφθηκε στο εργασιακό νομοσχέδιο (5053/23) που ψηφίστηκε με υπουργό Εργασίας τον Άδωνι Γεωργιάδη τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Προκαλώντας τότε σφοδρές αντιδράσεις από την αντιπολίτευση αλλά και τα συνδικάτα. Όμως, όπως φαίνεται, προτεραιότητα της κυβέρνησης δεν είναι απλά η νομοθέτηση αλλά η εφαρμογή, ακόμη και η επέκταση των σχετικών διατάξεων.

Η εγκύκλιος

Κάπου εδώ ξεκινά η… δράση της Νίκης Κεραμέως. Αφού με μία εγκύκλιο που εξέδωσε πριν μερικές ημέρες το υπουργείο Εργασίας φρόντισε να «διευκρινίσει» τον τρόπο που θα εφαρμόζεται από αυτόν τον μήνα η 6ήμερη εργασία με πρόσχημα την εφαρμογή της ψηφιακή κάρτα εργασίας.

Στην εγκύκλιο αυτή προβλέπεται – ουσιαστικά – πως η εργοδοτική πλευρά μπορεί να εφαρμόζει τις διατάξεις για 6η ημέρα εργασίας ακόμη και στις περιπτώσεις που υφίστανται κλαδικές η επιχειρησιακές συμβάσεις. Παρακάμπτοντας τυχόν προβλέψεις για 8ωρο – 5νθήμερο που έχουν συμφωνηθεί.

Στην ίδια εγκύκλιο με την επίκληση ενός προεδρικού διατάγματος του 1932 στις βιομηχανικές επιχειρήσεις το βασικό 8ωρο απασχόλησης γίνεται …9ωρο αφού δεν συνυπολογίζεται στο εργάσιμο χρόνο το διάστημα που απαιτείται για έναν εργαζόμενο ώστε να ετοιμαστεί για την εργασία του (στολές, φόρμες ασφάλειας, κράνη κ.λ.π).

Η αργία της Κυριακής

Αν δει κανείς συνολικά το πλαίσιο εφαρμογής των διατάξεων για την 6ήμερη απασχόληση, η ουσία βρίσκεται στο πως προβλέπεται για τις επιχειρήσεις «συνεχούς εργασίας» στις οποίες περιλαμβάνονται και οι εταιρίες με λειτουργία «κυλιόμενων βαρδιών».

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι περιλαμβάνεται σαφώς ο χώρος της βιομηχανίας, κλάδοι υψηλής έντασης, όπως π.χ τα super markets, όμως θα μπορούν να προστίθενται σταδιακά και κλάδοι όπως ο τουριστικός. Μάλιστα, δεν υφίσταται εξαίρεση για τον χώρο του δημόσιου τομέα με ό,τι αυτό συνεπάγεται για εργασίες όπως η καθαριότητα.

Παράλληλα, η «κάλυψη» από τις διατάξεις περί εξαήμερης εργασίας στις περιπτώσεις κυλιόμενων ωραρίων είναι σαφές πως αντικειμενικά αφορούν και την αργία της Κυριακής. Μια και σχετίζονται με επιχειρήσεις που λειτουργούν 24ώρες επί 7 ημέρες.

Επίσης, να θυμίσουμε ότι η κυριακάτικη αργία έχει ήδη «πληγεί» με σειρά νομοθετημάτων και επεκτάσεις τους είτε αφορούν τα εμπορικά καταστήματα, είτε επιχειρήσεις σε περιοχές που χαρακτηρίζονται τουριστικές ζώνες.

«Εγγυήσεις» κι εξαιρέσεις

Το υπουργείο Εργασίας επικαλείται ως… «εγγύηση» για την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας, παράλληλα με όλες αυτές τις αλλαγές, την εφαρμογή το μέτρου της ψηφιακής κάρτας. Καθότι -όπως ισχυρίζεται- εκεί θα καταγράφονται επακριβώς οι χρόνοι εργασίας έτσι ώστε να μην υπάρχουν παραβιάσεις.

Όμως, είναι δεδομένο ότι οι διατάξεις για την 6ήμερη εργασία πρόκειται να εφαρμοστούν… άμεσα από τους εργοδότες, ενώ οι υποδομές ψηφιακών καρτών δημιουργούνται με εξαιρετική καθυστέρηση. Επίσης, τα συνδικάτα έχουν κάνει πολλές καταγγελίες για τους δεκάδες τρόπους με τους οποίους «παρακάμπτεται» η ψηφιακή κάρτα.

Εκτός από αυτά, όμως, στην προαναφερθείσα εγκύκλιο που εκδόθηκε από τη Νίκη Κεραμέως περιλαμβάνεται ο όρος «διευθύνοντες υπάλληλοι». Οι υπάλληλοι αυτοί εξαιρούνται από την ψηφιακή κάρτα ενώ ο χαρακτηρισμός μπορεί να αποδοθεί με πολύ …χαλαρά κριτήρια από τους εργοδότες με την επίκληση κάποιου εποπτικού ρόλου.

Να σημειωθεί, επίσης, ότι η κάρτα εργασίας προφανώς δεν έχει εφαρμογή για τις περιπτώσεις εργαζομένων που δεν συμπίπτει ο χώρος εργασίας με την έδρα της επιχείρησης (π.χ. πωλητές), ενώ εξαίρεση υπάρχει και για τις περιπτώσεις της τηλε-εργασίας.

Ο δεύτερο λόγος που το υπουργείο Εργασίας επικαλείται για την εφαρμογή της 6ήμερης απασχόλησης είναι ο…εντοπισμός της αδήλωτης εργασίας. Χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη δήλωση της γενικής γραμματέως του υπουργείου Εργασίας Άννας Στρατηνάκη που δήλωσε πως «το ζήτημα της εξαημέρου εργασίας αφορά αφενός τις περιπτώσεις επιχειρήσεων που λειτουργούν 24/7 με κυλιόμενες βάρδιες και οι εργαζόμενοί τους δουλεύουν σε πενθήμερη βάση και αφετέρου επιχειρήσεις που λειτουργούν 5 ή 6 ημέρες την εβδομάδα με κυλιόμενες βάρδιες και οι εργαζόμενοί τους δουλεύουν σε πενταήμερη βάση και οι επιχειρήσεις αυτές παρουσιάζουν έκτακτο φόρτο εργασίας. Η ρύθμιση λύνει το πρόβλημα της 4ης βάρδιας στις επιχειρήσεις καθώς εργοδότες και εργαζόμενοι βρίσκονταν κατά 99% των περιπτώσεων στην ζώνη παρανομίας με αδήλωτη εργασία».