H ακροδεξιά ζει ακόμη μέσα στη Βουλή και παραμονεύει

Η καταδίκη της Χρυσής Αυγής ως εγκληματικής οργάνωσης, στις δικαστικές αίθουσες αλλά και στην κοινωνία, αποτέλεσε μια εξέλιξη ιστορικού χαρακτήρα. Όμως η ήττα του νεοναζιστικού μορφώματος, παρά την τεράστια σημασία της, δεν αποτελεί αυτόματα και ήττα της ακροδεξιάς. Ο πολιτικός αυτός χώρος στην Ελλάδα παραμένει υπαρκτός,. Οι συνθήκες της πανδημίας είναι – για την ώρα -ανασχετικός παράγοντας για τυχόν διεργασίες στο εσωτερικό του. Όμως εύλογα μπορεί να εικάσει κανείς ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις ώστε αυτές να συμβούν, όταν αποκατασταθεί συνολικά η πολιτική κινητικότητα. Στις ιδιαίτερα «ευνοϊκές» συνθήκες μιας οικονομικής κρίσης.

Η πρόσφατη «επαναφορά» στο προσκήνιο ενός προσώπου που λογίζεται στον χώρο, του επικεφαλής της Νέας Δεξιάς Φαήλου Κρανιδιώτη, με καταγγελία του οποίου κινήθηκε από την εισαγγελία διαδικασία δίωξης κατά του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΚΕ και του Μέρα 25, για το πολυτεχνείο επαναφέρει την σχετική «φιλολογία». Μια «αντι-αριστερής» ταυτότητας πρωτοβουλία που «κούμπωσε» με την κυβερνητική προσπάθεια απαγόρευσης της κοινωνικής διαμαρτυρίας. Στοιχείο που εύλογα συνδυάζεται με τις πρακτικές που ακολουθούν μεμονωμένοι βουλευτές της Ν.Δ για να προσεγγίσουν το ακροδεξιό κοινό, αλλά και την ακραία ρητορική της Ελληνικής Λύσης.

Με «τιμή αναφοράς» μισό εκατομμύριο ψηφοφόρων

Οι εκφάνσεις της ακροδεξιάς είναι ποικίλες. Είτε αν την αντιληφθεί κανείς ως φορέα απόψεων με υπερ-πατριωτική ρητορεία, είτε ως ξενοφοβικό εθνικιστικό ρεύμα, είτε ως σύγχρονες εκφράσεις της ακροδεξιάς του εμφυλιακού παρελθόντος, είτε ως ακραία «αντι-αριστερή» πολιτική έκφραση, είτε ως «πούρο» ναζισμό. Μάλιστα φαίνεται να έχει μία σχετικά σταθερή βάση που κινείται γύρω στο μισό εκατομμύριο ψηφοφόρους. Αριθμό διόλου ευκαταφρόνητο.

Αξίζει καταρχήν να θυμηθεί κανείς τα αποτελέσματα των τελευταίων εθνικών εκλογών, του Ιουλίου του 2019. Επρόκειτο για εκλογές με πολύ υψηλό επίπεδο πόλωσης και την Χρυσή Αυγή να έχει σαφώς κατιούσα εκλογική πορεία. Η διαφαινόμενη νίκη του Κυριάκου Μητσοτάκη που ουσιαστικά «προανήγγειλε» η διαφορά της Ν.Δ από τον ΣΥΡΙΖΑ με περίπου 10 μονάδες στις προηγηθείσες ευρω-εκλογές, έδωσε στο σημερινό κυβερνητικό κόμμα πολύ ισχυρή συσπείρωση. Όμως μέσα σε αυτό το κλίμα ο ευρύτερος χώρος της ακροδεξιάς άθροισε ποσοστό δυνάμεων που της παρέχει ευκρινέστατο στίγμα στον πολιτικό χάρτη. Έστω κι αν από τους σχηματισμούς που την εκφράζουν μόνον η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου πέτυχε οριακή είσοδο στην Βουλή.

Αν στον χώρο αυτό αθροίσουμε τις ψήφους που έλαβε η Ελληνική Λύση, η Χρυσή Αυγή αλλά και σχήματα ακραία νεοφιλελεύθερα με σαφέστατο όμως αντι-αριστερό προσανατολισμό όπως η «Δημιουργία Ξανά» του Θ.Τζήμερου τότε η εκλογική εικόνα είναι ενδεικτική: ένας αριθμός 416.541 ψηφοφόρων επέλεξε τα συγκεκριμένα πολιτικά σχήματα. Νούμερο που αντιστοιχεί σε ένα ποσοστό της τάξης του 7 με 7,5% του εκλογικού σώματος. Αν μάλιστα αποτελεί κριτήριο η «επίδοση» των ίδιων κομμάτων στις ευρωεκλογές της 26ης Μαϊου του 2019, όπου η ψήφος θεωρείται πιο «χαλαρή» τότε η εικόνα που προκύπτει είναι ένας αριθμός 658.707 ψηφοφόρων οι οποίοι επέλεξαν ακροδεξιά σχήματα. Όσον αφορά τις ευρωεκλογές στους προαναφερθέντες σχηματισμούς αθροίζονται η «Νέα Δεξιά» του Φαήλου Κρανιδιώτη και ο Λαϊκός Ορθόδοξος Σχηματισμός του Γιώργου Καρατζαφέρη που έλαβαν μέρος. Αυτά χωρίς να συνυπολογίσει κανείς τους ψηφοφόρους που ψήφισαν του Ανεξάρτητους Έλληνες του Πάνου Καμμένου.

Πρόκειται για μία κρίσιμη μαζα ψηφοφόρων που – υπό συνθήκες- μπορεί να δημιουργήσει δεδομένα και να κάνει «την διαφορά» στους πολιτικούς συσχετισμούς και τις εξελίξεις. Είτε εάν εκφραστεί αυτόνομα, είτε αν ενσωματωθεί σε κάποιον από τους υφιστάμενους πολιτικούς σχηματισμούς. Με την Νέα Δημοκρατία να είναι το μόνο κόμμα στο οποίο θα μπορούσε να προκύψει μία τέτοια φιλοδοξία, για αντικειμενικούς λόγους που σχετίζονται με την πολιτική και ιδεολογική «γειτνίαση».

Η Νέα Δημοκρατία και η «ενσωμάτωση»

Για όποιον παρατηρεί την πολιτική επικαιρότητα, δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί ότι το κυβερνών κόμμα δεν είναι καθόλου αδιάφορο απέναντι στο πολιτικό κοινό της ακροδεξιάς. Η ηγετική ομάδα του κόμματος τηρεί σαφέστατες αποστάσεις, είναι χαρακτηριστικό πως Ν.Δ εκπροσωπήθηκε από τον γραματέα της Π.Ε Γιώργο Στεργίου στην Δίκη της Χρύσης. Το μετριοπαθές «κεντρώο» τμήμα της (π.χ Ν.Δένδιας, Κ.Καραμανλής) έχει σαφή καταγγελτικό λόγο απέναντι στην ακροδεξιά.

Παρόλα αυτά μεμονωμένοι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας έχουν την «άτυπη» άδεια της ηγεσίας να «ψαρεύουν» στον χώρο και μάλιστα με συστηματικό κι εμφανή τρόπο.

Αξίζει να θυμηθούμε ότι σε ανύποπτο χρόνο, λίγο πριν τις εκλογικές αναμετρήσεις του 2019 ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε αναφέρει σε ομιλία του στις 4 Μαίου στην Πολιτική Επιτροπή του κόμματος πως «είµαστε υπερήφανοι που η παράταξή µας µε τον ιδρυτή µας, τον Κωνσταντίνο Καραµανλή, έβαλε την Ελλάδα στην Ευρώπη» τονίζοντας όπως ότι «µπορούµε να ενσωµατώνουµε θετικά ακόµα και κριτικές προσεγγίσεις για τη σηµερινή Ευρωπαϊκή Ένωση». Με την φράση του αυτή προφανώς δεν εννοούσε ότι η Ν.Δ μπορεί να ενσωματώσει τους ψηφοφόρους του… ΚΚΕ, αλλά αναφέρονταν σε τμήματα με έντονα εθνικιστικά χαρακτηριστικά.

Το ότι – επί παραδείγματι- η Νέα Δημοκρατία συμπεριέλαβε στις λίστες των υποψηφίων βουλευτών της τον Κωνσταντίνο Μπογδάνο, επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές. Μάλιστα ο συγκεκριμένος βουλευτής δίχως προσχήματα απευθύνεται στο κοινό της σκληρής ακροδεξιάς. Φτάνοντας στο σημείο ακόμη και να αφήνει αιχμές για την ενότητα της κοινοβουλευτικής ομάδας της Νέας Δημοκρατίας για ζητήματα που σχετίζονται με την «πατριωτική ατζέντα».

Είναι χαρακτηριστική τόσο η συμμετοχή του σε ξενοφοβικό συλλαλητήριο όπου συνυπήρξε με τον Ηλία Κασιδιάρη, η ακόμη και η πρόσφατη παρουσία του μαζί με τα ΜΑΤ έξω από το Πολυτεχνείο.

Ατζέντα συμβατή με τον χώρο της ακροδεξιάς, διατηρούν και άλλοι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας με «κορμό» του προερχόμενους από τον χώρο του ΛΑΟΣ με κυριότερο εκφραστή αυτή την περίοδο τον Θάναση Πλεύρη μια και οι Α.Γεωργιάδης – Μ.Βορίδης είναι πιο συγκρατημένοι σε σχέση με το παρελθόν λόγω υπουργικών θώκων. Επίσης βουλευτές όπως ο Στράτος Σιμόπουλος της Α’ Θεσσαλονίκης που εμμένουν στο αφήγημα της «ιδεολογικής ηγεμονίας» της αριστεράς. Ο εν λόγω βουλευτής θυμίζουμε ότι άσκησε έμμεση κριτική στην στάση της παράταξής του για την ανακοίνωση που εξέδωσε για τον θάνατο του Μανώλη Γλέζου.

Αυτά ενώ στην πολιτική που ασκεί η κυβέρνηση στο μεταναστευτικό ζήτημα, είναι σαφές ότι τόσο το ύφος όσο και η κατεύθυνση των πολιτικών της προτεραιοτήτων στοχεύει στην προσέγγιση ενός ακροατηρίου με ξενοφοβικά χαρακτηριστικά. Κάτι που άλλωστε διαφαίνεται και από τον τρόπο που η κυβέρνηση αντιμετωπίζει την κριτική που της γίνεται για το θέμα από την «Ελληνική Λύση» του Κυριάκου Βελόπουλου.

Οι αποτυχημένες προσπάθειες του παρελθόντος και το «ευρωπαϊκό υπόδειγμα»

Ερώτημα αποτελεί πάντως για το ορατό μέλλον το αν θα υπάρξουν «εκ των έσω» κινήσεις πολιτικής συσπείρωσης του χώρου της ακροδεξιάς. Πρόκειται για μία διαδικασία που είναι σε συνεχή κίνηση τα τελευταία χρόνια, δίχως όμως ορατό αποτέλεσμα. Βασική αιτία θεωρείται ο κατακερματισμός του χώρου αλλά κυρίως η εικόνα «αρχηγίσκων» με έντονα προσωπικά χαρακτηριστικά και βλέψεις που δημιουργεί και τους ανάλογους ανταγωνισμούς.

Τα τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί προσπάθειες δημιουργίας φορέων που όμως τελικά δεν είχαν εκλογική απήχηση και με πολιτικούς όρους απέτυχαν. Το πεδίο που επιχείρησαν να αναπτυχθούν ήταν κυρίως ο πολιτικός χώρος ανάμεσα στην Νέα Δημοκρατία και την Χρυσή Αυγή πριν η τελευταία οδηγηθεί σε διάλυση και αποδρομή.

Στις δύο κυριότερες προσπάθειες μετείχαν πρώην στελέχη της Νέας Δημοκρατίας προερχόμενα από την λεγόμενη «σαμαρική» πτέρυγα. Ο πρώην γραμματέας του υπουργικού Συμβουλίου επι Σαμαρά, Τάκης Μπαλτάκος που ήδη από το 2018 επιδίωκε την συγκρότηση του χώρου της «πατριωτικής δεξιάς» δημίουργησε στα τέλη του 2018 την Δύναμη Ελληνισμού μαζί με τον Δημήτρη Καμμένο, που προέρχονταν από τους Ανεξάρτητους Έλληνες. Όμως η προσπάθεια αυτή διαλύθηκε όταν ο Τάκης Μπαλτάκος τελικά κατέβηκε υποψήφιος με τους Ανεξάρτητους Έλληνες του Πάνου Καμμένου.

Επίσης η προϋπάρχουσα από το 2016 «Νέα Δεξιά» του Φαήλου Κρανιδιώτη, σχηματισμός που θέλησε να μεταφέρει το «λεπενικό πρότυπο» στην Ελλάδα βρέθηκε σε συζητήσεις με την Ελληνική Λυσή του Κυριάκου Βελόπουλου προκειμένου να υπάρξει κοινή εκλογική κάθοδος. Όμως ούτε και αυτό ευοδώθηκε μετά από παρασκηνιακές συγκρούσεις Βελόπουλου – Κρανιδιώτη. Στις ευρωεκλογές του 2019 η Νέα Δεξιά κατέβηκε αυτόνομη δίχως να ξεπεράσει την μονάδα στα εκλογικά της ποσοστά κι έτσι δεν συμμετείχε στις εθνικές εκλογές του ίδιου χρόνου. Αντίθετα η «Ελληνική Λύση» πέτυχε την είσοδό της στην Βουλή.

Παρά τα διαλυτικά φαινόμενα πάντως που καταγράφονται στον χώρο, ένα συνεκτικό στοιχείο που φαίνεται ότι διατηρεί την πολιτική του κινητικότητα, είναι το ευρωπαϊκό υπόδειγμα. Δηλαδή το γεγονός ότι σε μία σειρά ευρωπαϊκές χώρες η ακροδεξιά όχι απλά υφίσταται αλλά ενίοτε μετέχει σε κυβερνητικά σχήματα. Επίσης η ατζέντα της είναι ιδιαίτερα ισχυρή σε μια σειρά χώρες. Εκτός από την Λεπέν στην Γαλλία, ανάλογα υποδείγματα υπάρχουν με τους εθνικολαϊκιστές του PIS στην Πολωνία, τον Β.Όρμπαν στην Ουγγαρία αλλά και την ισχυρή ακροδεξιά της Αυστρίας.

Το θολό τοπίο της πανδημίας

Μετά την καταδίκη της ναζιστικής Χρυσής Αυγής ο χώρος της ακροδεξιάς έχει υποστεί ένα σημαντικό πλήγμα σε πολιτικό-κοινωνικό επίπεδο. Όχι όμως τόσο ισχυρό ώστε να οδηγήσει στην συρρίκνωσή του. Αν και οι συνθήκες της πανδημίας δεν ευνοούν στην παρούσα φάση την πολιτική δραστηριότητα (όπως και …κάθε δραστηριότητα) αποτελεί έναν χώρο στον οποίο είναι εξαιρετικά πιθανό να υπάρξουν εξελίξεις στο μέλλον. Ιδίως από στην στιγμή που συντρέχουν οι συνθήκες αναζωπύρωσης ακροδεξιάς ατζέντας.

Το μεταναστευτικό είναι ένα πάγιο δεδομένο των τελευταίων χρόνων που δημιουργεί ευνοϊκό έδαφος καλλιέργειας ακροδεξιών αντιλήψεων. Αποτελεί άλλωστε και την βάση για την ύπαρξη του μόνου σχηματισμού του χώρου με κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, της «Ελληνικής Λύσης». Το δεύτερο δεδομένο (που μάλιστα διαπλέκεται με το μεταναστευτικό ζήτημα) είναι οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας. Ένα πεδίο εξίσου πρόσφορο για την καλλιέργεια του εθνικισμού σε συνδυασμό μάλιστα με την υπόκωφη δυσαρέσκεια που έχουν προκαλέσει σε ένα ευρύτερο συντηρητικό κοινό οι κυβερνητικοί χειρισμοί στο ζήτημα της Βόρειας Μακεδονίας.

Όμως ήδη έχει διαφανεί και ένα ακόμη ζήτημα που επίσης μπορεί να λειτουργήσει στην ίδια κατεύθυνση.: Δεν είναι άλλο από την ανορθολογική προσέγγιση στα ζητήματα που αφορούν την πανδημία. Οι «αρνητές του κορονοϊού», οι «πολέμιοι της μάσκας» και η πιθανότητα ύπαρξης «αντι-εμβολιαστικών» τάσεων στην ελληνική κοινωνία σε σημαντικό σχετίζονται με την άκρατη συνωμοσιολογία. Χαρακτηριστικό που απαντάται έντονα στον πολιτικό χώρο της ακροδεξιάς και ήδη έχει δείξει ότι διαθέτει «σφυγμό» στην ελληνική κοινωνία.

Όλα τα παραπάνω στο έδαφος μια διαφαινόμενης βαθιάς οικονομικής κρίσης στην χώρα. Οι πραγματικές διαστάσεις της οποίας θα φανούν τα επόμενα χρόνια, εάν κι εφόσον, ευοδωθούν τα σενάρια ανάσχεσης του Covid 19. Άλλωστε η περίοδος των μνημονίων έχει καταδείξει το πώς η κρίση στην οικονομία μπορεί να μεταφραστεί σε δομικού χαρακτήρα πολιτική κρίση σε συντομότατο διάστημα.

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr.