Αιγαίο: Η αίσθηση αποκλιμάκωσης και ο απρόβλεπτος Ερντογάν

Η απουσία κλιμάκωσης, δημιουργεί την αίσθηση αποκλιμάκωσης. Αυτή είναι με λίγες λέξεις η εικόνα που παρουσιάζεται το τελευταίο 24ωρο, μετά την συνθήκη έντασης που δημιούργησε η απόφαση της Τουρκίας να προχωρήσει στην έκδοση NAVTEX προκειμένου να διενεργήσει σεισμολογικές έρευνες με το πλοίο «Ορουτς Ρέις» στην ελληνική υφαλοκρηπίδα νοτιοανατολικά του Καστελόριζου. Παρότι σε διπλωματικό αλλά και επιχειρησιακό επίπεδο υπάρχουν ενδείξεις «δεύτερων σκέψεων» από την πλευρά της Τουρκίας, δεν υφίσταται καμία επίσημη αλλαγή στα δεδομένα μια και η Τουρκική NAVTEX, παραμένει σε ισχύ έως και τις 2 Αυγούστου. Το «πλούσιο» σε απρόβλεπτες ενέργειες παρελθόν της κυβέρνησης Εντογάν δεν φαίνεται να επιτρέπει κανέναν εφησυχασμό στα ελληνοτουρκικά.

Τα στοιχεία που φαίνεται να συνηγορούν στην ύπαρξη τάσης αποκλιμάκωσης της επιθετικότητας από την τουρκική πλευρά, βασίζονται κυρίως στα στρατιωτικά δεδομένα.

Άλλωστε από την πλευρά της κυβέρνησης σε αυτή την φάση, την ευθύνη για την ερμηνεία των τουρκικών κινήσεων έχει πρωτίστως το υπουργείο Εθνικής Άμυνα. Προφανώς η καταγραφή των στρατιωτικών κινήσεων προέχει ως κριτήριο για τις προθέσεις της γείτονος από οποιαδήποτε διπλωματικού χαρακτήρα εξαγγελία.

Έτσι λοιπόν οι πληροφορίες από το ΥΠΕΘΑ θέλουν το ερευνητικό πλοίο να παραμένει στην περιοχή της Αττάλειας, ενώ έχουν μειωθεί τα πλοία που αρχικά απέπλευσαν την ίδια χρονική στιγμή με την δημοσιοποίηση των τουρκικών προθέσεων για έρευνα. Ύφεση καταγράφεται και στις υπερ- πτήσεις στην ευρύτερη περιοχή.Πάντως είναι σαφές ότι αυτές οι συνθήκες μπορούν να μεταβληθούν οποιαδήποτε στιγμή. Ως εκ τούτου οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας παραμένουν σε πλήρη ετοιμότητα.

Σε επίπεδο δηλώσεων σιωπή καταγράφεται από την πλευρά της Άγκυρας, όσον αφορά τις κινήσεις που προδιέγραψε με την έκδοση της NAVTEX. Μετά από πολύωρη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας, δεν υπήρξε οποιαδήποτε δήλωση για το θέμα. Η μόνη δήλωση αξιωματούχου είναι αυτή του εκπροσώπου του κυβερνώντος κόμματος Ομέρ Τσελίκ ο οποίος ανέφερε: «Η Ελλάδα ας μην ονειρεύεται ότι θα κάνει πράξη τις απερίσκεπτες πολιτικές της μέσω της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης», Η δήλωση αυτή προφανώς αναφέρεται στην ελληνική τακτική θα θέσει το ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετατρέποντας την κατάσταση σε ζήτημα Ε.Ε- Τουρκίας, τακτική που δείχνει να ενοχλεί την τουρκική πλευρά.

Η χθεσινή φημολογία μετά το δημοσίευμα της εφημερίδας Bild που έκανε λόγο για παρέμβαση της γερμανίδας Καγκελάριου, Άνγκελα Μέρκελ, ώστε να μην υπάρξει θερμό επεισόδιο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, δεν επιβεβαιώθηκε ούτε όμως και διαψεύστηκε.

Είναι πάντως σαφές ότι η ελληνική πλευρά βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με την Γερμανία αφού υπήρξε επικοινωνία Μητσοτάκη – Μέρκελ όπου ο Έλληνας πρωθυπουργός «ενημέρωσε την Καγκελάριο για τις τελευταίες ενέργειες της Τουρκίας». Παράλληλα σύμφωνα με όσα είπε την Τρίτη ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας Χαικο Μάας η Γερμανία επιθυμεί να σταματήσουν οι προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας και να εμπλακεί σε δίαλογο σημειώνοντας ότι «με σθένος θα ακολουθήσουμε αυτή τη γραμμή απέναντι στην Τουρκία τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και στο επίπεδο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γνωρίζετε, ότι η Καγκελάριος αναλαμβάνει ενεργό ρόλο. Είναι πραγματικά στρατευμένη προς αυτή την κατεύθυνση».

Σε κάθε περίπτωση η ελληνοτουρκική κρίση φαίνεται να τίθεται ολοένα και περισσότερο υπόψιν του διεθνούς παράγοντα. Θυμίζουμε ότι ο πρωθυπουργός έχει ήδη επικοινωνήσει με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν όπου συζητήθηκε «η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή και το ζήτημα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, γεγονός που αποτελεί πρόκληση για όλο τον Ορθόδοξο κόσμο».

Παράλληλα ο Κύπριος Προέδρος Νίκος Αναστασιάδης θα συναντηθεί με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν όπου θα θέσει το θέμα της «παραβατικής και προκλητικής στάση ςτης Τουρκίας» όπως και ζητηματα που αφορούν τις «εξελίξεις ευρύτερα στην περιοχή τη Ανατολικής Μεσογείου».

Εν ολίγοις μέχρι στιγμής, αν συνυπολογίσει κανείς και την δήλωση του Στέιτ Ντηπάρτμεντ, περισσότερα από ένα διεθνή κέντρα δείχνουν στον έναν ή στον άλλο βαθμό να αποδοκιμάζουν την τουρκική πρωτοβουλία. Στοιχείο που συνάδει με την εικόνα σταθερότητα στις εξελίξεις. Όμως όλα τα παραπάνω προσκρούουν στην τακτική του αιφνιδιασμού που έχει πολλάκις επιδείξει η κυβέρνηση Ερντογάν, μαζί με τα στοιχεία ξαφνικής μεταβολής των τακτικών της. Αυτά σε μία περίοδο που η Τουρκία έχει αρκετά «ανοιχτά μέτωπα» στην ευρύτερη περιοχή με κυριότερο αυτό της Λιβύης.