Η δύσκολη απόφαση που θα κληθεί να λάβει ο Μητσοτάκης στα εθνικά θέματα

Η Τουρκία μπορεί να παίζει καθυστερήσεις όσον αφορά στις διερευνητικές επαφές με την Ελλάδα, όταν όμως ξεκινήσουν, η μάχη θα δοθεί στην ατζέντα και δεν αποκλείεται πολύ σύντομα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης να κληθεί να λάβει μία δύσκολη απόφαση.

Η ελληνική πλευρά έχει όλο το προηγούμενο διάστημα διατυμπανίσει την ετοιμότητα της για διερευνητικές επαφές, θέλοντας να καταδείξει κυρίως προς τους εταίρους και συμμάχους ότι εκείνη θέλει το διάλογο, αλλά είναι η Άγκυρα που τορπιλίζει κάθε ουσιαστική συζήτηση. Έχει όμως ταυτόχρονα φροντίσει να επαναλάβει σε όλους τους τόνους και σε κάθε ευκαιρία πως οι διερευνητικές επαφές έχουν συγκεκριμένη ατζέντα και ένα και μόνο αντικείμενο: Τη διευθέτηση των θαλασσίων ζωνών, που είναι και η μόνη διαφορά με την Τουρκία, την οποία αναγνωρίζει η Ελλάδα.

Από τη στιγμή όμως που θα ξεκινήσουν οι διερευνητικές, είναι βέβαιον ότι η Τουρκία θα βάλει στο τραπέζι και άλλα ζητήματα, κάτι που δρομολογεί ήδη. Συγκεκριμένα, θα θέσει ζήτημα αποστρατικοποίησης των νησιών του Αιγαίου, ζητήματα “γκρίζων ζωνών” με επιχείρημα τη διακήρυξη της Μαδρίτης του 1997, αλλά και θέμα “τουρκικής μειονότητας” στην Ελλάδα.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο κ.Μητσοτάκης και στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής με θέμα την Τουρκία, αλλά και κατά τις πρόσφατες συναντήσεις του με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο και τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, έσπευσε να τονίσει ότι αφενός η Ελλάδα είναι έτοιμη για διερευνητικές επαφές άμεσα, αφετέρου ότι το μόνο αντικείμενο στην ατζέντα είναι η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών.

Είναι βέβαιον όμως ότι ο ορισμός συγκεκριμένης ατζέντας δεν θα εμποδίσει την τουρκική πλευρά να βάλει και άλλα θέματα στο τραπέζι. Δεδομένου μάλιστα ότι έχει αμερικανική και νατοϊκή στήριξη για το ζήτημα της αποστρατικοποίησης των νησιών. Αυτή είναι η ερμηνεία της δήλωσης Πομπέο (Open) ότι πρέπει “να μειωθεί το στρατιωτικό αποτύπωμα παντού”.

Από τη στιγμή λοιπόν, που όπως αναμένουν έμπειρα στελέχη στην Αθήνα, η τουρκική πλευρά επιχειρήσει να διευρύνει την ατζέντα των διερευνητικών, ο πρωθυπουργός θα βρεθεί ενώπιον ενός δύσκολου διλήμματος: Να αναζητήσει ένα εύσχημο τρόπο διεύρυνσης των υπό συζήτηση θεμάτων ή να είναι εκείνος που θα τινάξει στον αέρα τις επαφές, δίνοντας τροφή στα τουρκικά επιχειρήματα απεναντι στους συμμάχους ότι η Ελλάδα είναι δεν δέχεται το διάλογο;

Έμπειρα γαλάζια στελέχη σημειώνουν ότι μπορεί για τους Έλληνες να φαίνεται αυτονόητο ότι έχουμε δίκιο, ωστόσο στους εξωτερικούς παρατηρητές, συμμάχους στο ΝΑΤΟ και εταίρους στην ΕΕ, είναι εύκολο να δημιουργηθεί η εντύπωση πως άδικο έχει εκείνος που δεν δέχεται να συζητήσει παρά μόνο για ένα συγκεκριμένο θέμα και ότι εποικοδομητική είναι η στάση εκείνου που συζητά τα πάντα.

Έτσι εάν παρουσιαστεί ένα πάγωμα των διερευνητικών ως ευθύνη της ελληνικής πλευράς, η Αθήνα θα βρεθεί σε δύσκολα διπλωματικά θέση απέναντι στις πιέσεις συμμάχων και εταίρων, που θέλουν απλώς να υπάρξει μία συμφωνία στην Ανατολική Μεσόγειο.

Εάν όμως ο κ.Μητσοτάκης δεχόταν να διευρυνθεί η ατζέντα των διερευνητικών, θα αντιμετώπιζε σοβαρό εσωτερικό πολιτικό πρόβλημα, παρόλο που εκ δεξιών η ΝΔ δεν αντιμετωπίζει πλέον σοβαρή απειλή και εσωκομματικά μέχρι σήμερα είναι απόλυτος κυρίαρχος.

Ωστόσο σε δίλημμα θα βρισκόταν σε αυτή την περίπτωση και ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, που ενδεχομένως να αναγκαζόταν να τοποθετηθεί. Ενώ ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς είχε εξαρχής διαφωνήσει με οποιοδήποτε διάλογο με την Τουρκία και είναι κοινό μυστικό ότι “περιμένει στη γωνία” το Μαξίμου στα εθνικά θέματα, όπως απέδειξε και με το θέμα των μνημονίων συνεργασίας με τη Βόρεια Μακεδονία, που ανεβλήθησαν επ αόριστον.