Η ΕΕ βάζει φρένο στην Άγκυρα: Άκυρη η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης

“Καλές ειδήσεις” βγήκαν στο ξημέρωμα της σημερινής δεύτερης ημέρας της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, καθώς ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε και έλαβε κατά τη διάρκεια του δείπνου των ηγετών, την πλήρη στήριξη της Ευρώπης απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα, η οποία αποτυπώνεται και στο κείμενο συμπερασμάτων.

Ο πρωθυπουργός , όπως ανέφεραν κυβερνητικές πηγές, ενημέρωσε στο επίσημο δείπνο τους ηγέτες για τις τουρκικές ενέργειες και για το γεγονός ότι η εντός εισαγωγικών «συμφωνία» Λιβύης – Τουρκίας είναι άκυρη και δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα κατά το Διεθνές Δίκαιο. Τόσο ως προς το περιεχόμενό της, αφού καταπατά τα δικαιώματα των ελληνικών νησιών σε θαλάσσιες ζώνες, κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου της θάλασσας, όσο και ως προς τη διαδικασία, καθώς το Λιβυκό Κοινοβούλιο, δεν την έχει εγκρίνει.

Στο δείπνο, κοινός τόπος μεταξύ των ηγετών ήταν ότι οι ενέργειες αυτές είναι αντίθετες με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), ανέφεραν οι ίδιες πηγές.

Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα στο πλαίσιο των διπλωματικών της ενεργειών στο προηγούμενο διάστημα, είχε ήδη ζητήσει στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της 9ης Δεκεμβρίου, τη ρητή καταδίκη από πλευράς Ε.Ε. της “συμφωνίας” Λιβύης – Τουρκίας, την αναγνώριση ότι αυτή η άκυρη συμφωνία δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα, καθώς και τη δημιουργία πλαισίου κυρώσεων εάν η Τουρκία και η κυβέρνηση της Τρίπολης δεν συμμορφωθούν και βεβαίως τη στήριξη της Ελλάδας και της Κύπρου. Το προσχέδιο του κειμένου συμπερασμάτων είχε κινηθεί σε αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση και δεν άλλαξε ούτε λέξη στο τελικό κείμενο.

Ειδικότερα η παράγραφος 19 του κειμένου συμπερασμάτων αναφέρει:

«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει και επανεπιβεβαιώνει τα προηγούμενα συμπεράσματά του της 22ας Μαρτίου, 20ής Ιουνίου και 17ης-18ης Οκτωβρίου αναφορικά με την Τουρκία. Το Μνημόνιο Κατανόησης Τουρκίας-Λιβύης περί της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, έρχεται σε αντίθεση με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν δύναται να παράγει καμία έννομη συνέπεια για τρίτα κράτη. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναβεβαιώνει ανεπιφύλακτα την αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο σε σχέση με τις εν λόγω ενέργειες της Τουρκίας».

Στην κυβέρνηση επομένως επικρατεί ικανοποίηση καθώς η ελληνική πλευρά πήρε αυτό που ήθελε: Μια ευρωπαϊκή “ομπρέλα” προστασίας των ελληνικών και κυπριακών συμφερόντων απέναντι στη συμφωνία Τουρκίας- Λιβύης. Η “ομπρέλα” αυτή εξάλλου εκτιμάται από την ελληνική πλευρά ότι θα “ανοίξει” επηρεάζοντας και τον ΟΗΕ, στον οποίο εκκρεμεί το ελληνικό αίτημα για σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η Ελλάδα έχει επίσης ζητήσει να μη θυροκολληθεί η συμφωνία Τουρκίας- Λιβύης στον Οργανισμό ως παράνομη και άκυρη.

Υπενθυμίζεται ότι ο κ.Μητσοτάκης έθεσε το ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας χθες στη συνάντηση με τον πρόεδρο του ΕΛΚ Ντόναλντ Τουσκ, στη Σύνοδο των ηγετών της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς, και τελικά και στο επίσημο δείπνο των ηγετών της ΕΕ, όπου έγινε η διαμόρφωση του τελικού κειμένου συμπερασμάτων.

Στη δήλωση του δε προσερχόμενος χθες στη Σύνοδο Κορυφής ο πρωθυπουργός διαμήνυσε εκ νέου στην Τουρκία πως η Ελλάδα δεν είναι μόνη και εκτίμησε ότι η Ευρώπη υψώνει “διπλωματικά τείχη” απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα.

Η χώρα μας είχε όπως φάνηκε από τις δηλώσεις και κινήσεις των προηγούμενων ημερών τη στήριξη Γαλλίας, Ιταλίας και Γερμανίας, και πόνταρε στο ενδιαφέρον των Ευρωπαίων εταίρων για τις ενεργειακές πηγές της Ανατολικής Μεσογείου, λόγω και της εμπλοκής ευρωπαϊκών εταιρειών.

Το αμερικανικό ενδιαφέρον για το ίδιο ζήτημα, σε συνδυασμό με εντάσεις στις σχέσεις ΗΠΑ- Τουρκίας για ζητήματα όπως η Συρία και οι S400, αλλά και η αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων, φαίνεται ότι καθορίζει και τη στάση της Ουάσινγκτον. Στο υπουργείο Εξωτερικών είναι ευχαριστημένοι τόσο με την εμφανή όσο και την… αφανή αντίδραση των ΗΠΑ. Εξάλλου, χθες ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ, εξέφρασε την επίσημη νομική θέση της χώρας του για τη συμφωνία Τουρκίας- Λιβύης: Οι ΗΠΑ διαφωνούν με την άποψη της Τουρκίας για τις θαλάσσιες ζώνες και τονίζουν ότι τα κατοικημένα νησιά βάσει του διεθνούς δικαίου και πρακτικής έχουν τα ίδια δικαιώματα με τις ηπειρωτικές περιοχές.

Με άλλα λόγια η Κρήτη, η Ρόδος, η Κάρπαθος, η Κάσος βεβαίως και έχουν, συμφωνούν οι ΗΠΑ, θαλάσσιες ζώνες, τις οποίες “αγνοεί” η συμφωνία Τουρκίας- Λιβύης φέρνοντας τα θαλάσσια σύνορα των δύο χωρών να γειτονεύουν.

Σημειωτέον βέβαια ότι ο Αμερικανός πρέσβης αναφέρθηκε μόνο στα κατοικημένα νησιά…

Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ χθες ξεκινούσε στην κυπριακή ΑΟΖ κοινή άσκηση Κύπρου- Γαλλίας- Ιταλίας, στη Σουδα είχε ήδη καταπλεύσει αμερικανικό υποβρύχιο, το οποίο προστίθεται στην έντονη αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη χώρα μας, που αποτελεί και ένα μήνυμα προς την Αγκυρα, αν και “χαϊδεμένο παιδί” του ΝΑΤΟ να μην το… παρατραβήξει. Μήνυμα που έχει την αξία του, την ώρα που η Άγκυρα απειλεί να βγάλει πλοία για έρευνες ή γεωτρήσεις στην περιοχή που περιγράφει η συμφωνία με τη Λιβύη, με στόχο να δημιουργήσει τετελεσμένα.

Και ενώ το ερώτημα μήπως εν τέλει η συζήτηση οδηγηθεί στη συνεκμετάλλευση με τις ευλογίες των συμμάχων πέραν του Ατλαντικού πλανάται στον αέρα της πολιτικής συζήτησης στην Ελλάδα, σε αυτή τη φάση η Αθήνα εστιάζει στο ότι επιτυγχάνεται κατά τα φαινόμενα η διπλωματική απομόνωση της Τουρκίας, που είναι και ο άμεσος στόχος, προκειμένου να αποφευχθεί μία κλιμάκωση της κρίσης η οποια θα οδηγούσε σε διαπραγμάτευση υπό άκρως δυσμενή θέση.

Η προσφυγή στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης υπενθυμίζεται ότι αποκλείεται αυτή τη στιγμή από την κυβέρνηση, καθώς όπως έλεγαν διπλωματικές πηγές αν και η Ελλάδα δεν είναι επί της αρχής αντίθετη, θα έπρεπε να έχει προηγηθεί συνεννόηση με την Τουρκία και αυτό όπως τόνιζαν δε θα γίνει υπό καθεστώς πιέσεων και με τρόπο εκβιαστικό μέσω της συμφωνίας.