Ιδιωτικά πανεπιστήμια: Κοινωνική ανάγκη ή εξυπηρέτηση συμφερόντων;

Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να υλοποιήσει μια ακόμη αντιθεσμική παραγγελία της: να φέρει ιδιωτικά πανεπιστήμια στη Χώρα. Στην προσπάθειά της αυτή παρακάμπτει το Σύνταγμα και συγκεκριμένα, το άρθρο 16, που αποκλείει ξεκάθαρα ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Παρόλα αυτά, ο ασυγκράτητος κυβερνητικός «οδοστρωτήρας» της ΝΔ και του κ. Μητσοτάκη, δεν πτοείται. Με μια α λα καρτ και κατά το δοκούν ερμηνεία του άρθρου 28 του Συντάγματος, επιχειρεί να νομιμοποιήσει τις εμμονικές επιδιώξεις της, «παίζοντας» με τον θεμελιώδη και ανώτερο νόμο του κράτους. Γιατί απλώς…. μπορούν.

Οι κυβερνώντες κάνουν λόγο για «ελεύθερο» πανεπιστήμιο. Παράλληλα, μιλούν -εντελώς αφηρημένα και αόριστα- για ενίσχυση του δημοσίου πανεπιστημίου. Βέβαια, δεν μας εξηγούν: πως ένα πανεπιστήμιο είναι «ελεύθερο», όταν θα πρέπει να πληρώνεις δίδακτρα για να φοιτήσεις; Ελεύθερο για τα παιδιά αυτών που έχουν, απαγορευμένο για τους άλλους.

Από την άλλη, αν όντως η ΝΔ «ανησυχούσε» και ενδιαφερόταν για την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, δεν θα θεσμοθετούσε την ελάχιστη βάση εισαγωγής, που  αποκλείει δεκάδες χιλιάδες νέες και νέους από τα πανεπιστήμια. Ούτε θα καταργούσε δημόσια πανεπιστημιακά τμήματα -οδηγώντας στη βίαιη και αυθαίρετη αναδιάταξη του ακαδημαϊκού χάρτη-, αλλά θα ενίσχυε τα ήδη υπάρχοντα και θα ίδρυε περισσότερα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ηλεία. Η κυβέρνηση έκλεισε τα 2 Πανεπιστημιακά Τμήματα που λειτουργούσαν -τη Μουσειολογία στον Πύργο και τη Γεωπονία στην Αμαλιάδα-, αφού πρώτα τα είχε υποβαθμίσει και απαξιώσει. Τώρα, ετοιμάζεται να καταργήσει και το ΤΕΦΑΑ στον Πύργο, στο οποίο έχει αναστείλει την έναρξη λειτουργίας του από το 2020. Χωρίς εκπαιδευτικά δεδομένα κλείνουν σχολές και τμήματα, ανεβάζουν τις βάσεις εισαγωγής, δημιουργούν, δηλαδή, το πελατολόγιο για τα ιδιωτικά.

Αποτελεί θράσος για τους κυβερνώντες να μιλούν για αναβάθμιση του δημοσίου πανεπιστημίου. Πρόκειται για τους ίδιους που το απαξίωσαν και το κατασυκοφάντησαν, που το χαρακτήρισαν ως άντρο παραβατικότητας και σκέπη εγκληματικών στοιχείων. Είναι οι ίδιοι που δεν δίστασαν να ιδρύσουν πανεπιστημιακή αστυνομία -που δεν λειτούργησε, αλλά και δεν καταργήθηκε-. Παράλληλα, είναι οι ίδιοι που το υποχρηματοδοτούν, με -τουλάχιστον- 2 δισ. ευρώ λιγότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Τελικά, ποιον ωφελεί το κυβερνητικό πλάνο; Την ελληνική κοινωνία; Σαφέστατα, όχι γιατί οι ανάγκες των πολιτών για προσβάσιμη και ποιοτική τριτοβάθμια εκπαίδευση μπορούν να καλυφθούν μόνο με την ύπαρξη ισχυρών δημοσίων πανεπιστημίων, που μπορούν να εγγυηθούν την κοινωνική δικαιοσύνη. Σκοπός της ανώτατης εκπαίδευσης, πέραν των επιστημονικών εφοδίων για έξοδο στην αγορά εργασίας, είναι η διαμόρφωση της κριτικής σκέψης και συνείδησης. Είναι δυνατόν να επιτευχθεί αυτό σε ένα περιβάλλον εμπορευματοποίησης, στείρας παραγωγής και αγοράς πτυχίων; Σε καμία περίπτωση. Και δεν είναι μόνο αυτό: βασικός στόχος της λειτουργίας των δημοσίων πανεπιστημίων είναι η ανεξάρτητη ερεύνα. Πως μπορεί να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξουν φαινόμενα κατευθυνόμενης έρευνας, ανάλογα με τις διαθέσεις και τις επιδιώξεις του ιδιοκτήτη ενός ιδιωτικού πανεπιστημίου; Να προσθέσουμε ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά το 1% της ανώτατης εκπαίδευσης είναι σε χέρια ιδιωτών. Η συντριπτική πλειοψηφία τους είναι δημόσια.

Η κυβέρνηση της ΝΔ, μετά τη συστηματική υποβάθμιση της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και το χάος που η ίδια δημιούργησε με τα κολλέγια, περνά στην ολοκλήρωση του ταξικού σχεδίου της. Το μόνο που την ενδιαφέρει είναι να μετατρέψει το δημόσιο αγαθό της ανώτατης εκπαίδευσης σε εμπόρευμα και προνόμιο. Προσβλέπει σε φοιτητές-πελάτες και πανεπιστημιακά ιδρύματα-εταιρείες, για χάρη συγκεκριμένων συμφερόντων. Θέλει το δημόσιο πανεπιστήμιο συρρικνωμένο, αποψιλωμένο και αποκομμένο από τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας.

Εμείς θέλουμε μια ισχυρή, στελεχωμένη, αναγεννημένη και σύγχρονη δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση, που θα έχει επαρκή χρηματοδότηση και επιστημονικό προσωπικό. Επιδιώκουμε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο που θα επιτελεί την κοινωνική του αποστολή, με παροχή γνωστικών εφοδίων στους φοιτητές, με διαμόρφωση κριτικής συνείδησης, με ανεξάρτητη έρευνα και επιστημονική εξωστρέφεια, για να οδηγήσει την Ελλάδα με δυναμισμό στο αύριο. Το δημόσιο πανεπιστήμιο είναι δικαίωμα, είναι κοινωνικό και δημοκρατικό κεκτημένο και δεν πρέπει να μεταλλαχθεί σε προνόμιο των λίγων. Δεν θα επιτρέψουμε την οπισθοδρόμηση και τον αναχρονισμό.