Ιστορική συμφωνία Τσίπρα- Ιερώνυμου για εκκλησιαστική περιουσία και μισθούς ιερέων

Σε έναν ιστορικό συμβιβασμό Εκκλησίας-Κράτους για την εκκλησιαστική περιουσία και τη μισθοδοσία των ιερέων κατέληξαν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος κατά τη συνάντηση τους.

Το θέμα της εκκλησιαστικής περιουσίας διευθετείται μετά από 79 χρόνια, η Εκκλησία άιρει τις όποιες διεκδικήσεις και οι ιερείς αποχωρούν από το μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων.

Το κράτος θα καταβάλλει ετησίως στην Εκκλησία ποσό που καλύπτει τη μισθοδοσία του σημερινού αριθμού κληρικών και λαϊκών υπαλλήλων της Εκκλησίας, ενώ πιθανή επιλογη της Εκκλησίας στο μέλλον για αύξηση του αριθμού των κληρικών δε δημιουργεί απάιτηση αύξησης του ποσού.

Αξιοποιείται από κοινού μέσω του Ταμείου Αξιοποίησης Εκκλησιαστικής Περιουσίας η αμφισβητούμενη από το 1959 μέχρι σήμερα περιουσία της Εκκλησίας.

Ο κ.Τσίπρας διαβεβαίωσε τον κ.Ιερώνυμο ότι  η αναθεώρηση του άρθρου 3 του Συντάγματος δεν έρχεται σε καμία αντίθεση με τις μακραίωνες  παραδόσεις του λαού μας και τόνισε ότι η αρχή της θρησκευτικής ουδετερότητας διασφαλίζει τους διακριτούς ρόλους και την εγγύηση της θρησκευτικής ελευθερίας. 

Μάλιστα άφησε αιχμές κατά του τομεάρχη Εσωτερικών της ΝΔ Μάκη Βορίδη, ο οποίος υποστήριξε ότι με τις αλλαγές που προωθεί ο ΣΥΡΙΖΑ στο Σύνταγμα θα  απαγορευθεί ο δημοσιος εορτασμός των Χριστουγενων.

“Η διακηρυκτική αρχή της θρησκευτικής ουδετερότητας του ελληνικού κράτους διασφαλίζει αφενός μεν τους διακριτούς ρόλους μεταξύ Πολιτείας και Εκκλησίας, αφετέρου, δε, εγγυάται τη μεταξύ τους συνεργασία στα θέματα κοινού ενδιαφέροντος.

Και προφανώς, αυτή η αρχή δεν έρχεται σε καμία αντίθεση με τις μακραίωνες παραδόσεις του λαού μας και ούτε βέβαια έχουν και καμία βάση όσα αστεία, κωμικοτραγικά θα έλεγα, έχουν ορισμένοι ψευδώς και σκοπίμως διαδώσει τις τελευταίες ημέρες περί επικείμενης δήθεν αποκαθήλωσης των ιστορικών συμβόλων, του Σταυρού από την ελληνική σημαία και από τα εθνικά μας σύμβολα” είπε συγκεκριμένα.

Ιερώνυμος: Θα προχωρήσουμε σε πνεύμα αυτοτέλειας και συνεργασίας

Με ένα «ευχαριστώ» τόσο του ιδίου του προκαθημένου της Ελλαδικής Εκκλησίας Ιερωνύμου όσο και της συνοδείας του προς τον πρωθυπουργό, άρχισε τις δηλώσεις του ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος μετά τη συνάντηση με τον Αλέξη Τσίπρα.

«Kύριε πρόεδρε, θα ήθελα να σας πω ένα βαθύτατο ευχαριστώ η συνοδεία μου και εγώ. Μαζί μου έχω τον σεβασμιώτατο μητροπολίτη Πατρών-συνοδικό μέλος και εκπρόσωπος επί του Τύπου, τον σεβασμιώτατο μητροπολίτη Ιωαννίνων, έμπειρο κληρικό, και με πολλή δραστηριότητα και -μη γελάσετε- τον τσάρο της οικονομίας μας, ο οποίος βρίσκεται πάντοτε σε αδιέξοδα. Τον πήρα μαζί μου σήμερα και διότι είναι αρμόδιος στον χώρο μας, αλλά και να του δώσουμε λίγα φτερά, διότι κάθε μέρα μου παραπονείται ότι δεν πηγαίνουμε καλά οικονομικά».

Εν συνεχεία, μίλησε για την εκκλησιαστική περιουσία και ανέφερε ότι: «Σε ένα κράτος, σε μια Πολιτεία σαν την πατρίδα μας που όποιον και αν ρωτήσεις αν η Εκκλησία έχει χρήματα, είναι πλούσια ή φτωχιά, θα πει ότι οι θησαυροί είναι αμύθητοι. Και απορεί κανείς πώς, πράγματι, αν πάρουμε το κάθε περιουσιακό μας στοιχείο χωριστά και όλα μαζί τα συγκεντρώσουμε, θα μπορούσαμε να φτιάξουμε έναν τέτοιο μύθο. Αν όμως δούμε βαθύτερα το θέμα, θα διαπιστώσουμε ότι είναι μια περιουσία που μοιάζει με ένα κάρβουνο, δεν δίνει καρπό, γιατί έχει τόσα βαρίδια, τόσες προκαταλήψεις, τόσες δυσκολίες που διαπιστώνεις ότι η περιουσία αυτή είναι ανώφελη.

Προσπάθησα από πολλά χρόνια αυτόν τον θησαυρό, όπως λένε, αλλά κοιμώμενο θησαυρό, να δούμε πώς θα τον αλλάξουμε, να τον κάνουμε από υλικό αντικείμενο πνευματικό. Δηλαδή, να μπορεί αυτό το αντικείμενο που κοιμάται κάπου να το κάνουμε πνευματική δυνατότητα όχι για μας, αλλά για τον λαό μας, για τα προβλήματα της Πολιτείας μας, για τα προβλήματα του λαού μας». Σε αυτό το σημείο του λόγου του, υπογράμμισε: «Ευχαριστώ γιατί βρήκα ανταπόκριση στα ερωτηματικά μου και στα προβλήματά μου και πράγματι επί τρία και περισσότερα χρόνια συναντώμεθα και όσο ο χρόνος το επιτρέπει μελετούσαμε αυτά, αλλά και άλλα προβλήματα της Εκκλησίας που έχουν σχέση με την Πολιτεία.

Ήρθε ο καιρός τώρα και θέλω να σας ευχαριστήσω και γι’ αυτά που είπατε εισαγωγικά, αλλά και για τις θέσεις που μπορεί να βγαίνουν από κάποια συζήτηση, αλλά είναι και από τη δική σας πρωτοβουλία θεμελιωμένες. Πραγματικά, στη σκέψη σας για τη συνεργασία μας, για τη συμβολή μας, για τη συναντίληψη έχετε δίκιο και εμείς όλοι από τον χώρο της Εκκλησίας -η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, η Ιερά Σύνοδος, οι συνεργάτες- στο συγκεκριμένο θέμα για το οποίο μιλήσαμε και αποφασίσαμε και προτείνουμε θα μας βρείτε στενούς συνεργάτες».

Ακολούθως, τόνισε ότι «Το θέμα παρουσιάστηκε στη Διαρκή Ιερά Σύνοδο, φάνηκε ότι είναι καλή η πορεία, η ΔΙΣ μας έδωσε την εξουσιοδότηση, είμαστε σε αυτό τον χώρο, συμφωνήσαμε για την περαιτέρω πορεία και αύριο θα ενημερώσουμε τη Σύνοδο. Στη συνέχεια, όλο αυτό το υλικό θα κληθεί όλη η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος να το εγκρίνει, πιθανόν να το διορθώσει, πιθανόν να το απορρίψει. Εμείς, όμως, έχουμε την αίσθηση ότι θα προχωρήσουμε, θα το υιοθετήσει η Ιεραρχία διότι αποβλέπουμε όλοι, από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο όχι στην προσωπική ικανοποίηση, αλλά πώς αυτό το υλικό που γίνεται πνευματικό θα γίνει εργαλείο πνευματικό στα χέρια της Εκκλησίας. Τα ιδρύματα, τα σχολεία μας, οι ανάγκες οι καθημερινές μας λένε ότι πρέπει να προχωρήσουμε σε πνεύμα αυτοτέλειας, συνεργασίας, σε ένα πνεύμα που να δώσουμε το νόημα στον πιστό μας και σε αυτόν που μας βοηθάει κάθε μέρα ότι η Εκκλησία με αυτόν τον τρόπο γίνεται περισσότερο υπηρέτης και διάκονος του θελήματος του λαού και επομένως του τόπου μας. Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ διότι είστε συντελεστής σε αυτήν την ιστορική στιγμή, σένα τόσο μεγάλο γεγονός που η Εκκλησία θα μπορέσει να αισθάνεται όχι ότι γίνεται πιο πλούσια, δεν την ενδιαφέρει αυτό, αλλά ότι γίνεται πιο λειτουργική και πιο δυνατή στο διακόνημά της και στην ικανοποίηση των οραμάτων που έχει».

Σε ειδική αναφορά του για τη Συνταγματική Αναθεώρηση, ευχαρίστησε για την πρωτοβουλία του πρωθυπουργού να αφήσει το προοίμιο του Συντάγματος «όπως το έφτιαξαν οι πατέρες μας». Ευχαρίστησε, όπως είπε, και εκ της θέσεως και εκ της ηλικίας, αλλά και εκ της επιστήμης, γιατί υπήρξε κάποτε ιστορικός, και συνεχάρη τον Αλέξη Τσίπρα.

Ο Προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στις «μικρότητες», όπως τις χαρακτήρισε, ότι «θα σβήσετε τα σύμβολα της Εκκλησίας κ.λπ., για να επισημάνει ότι «από πολέμους τέτοιας μορφής έχουμε γνωρίσει όλοι μας, τους γνωρίζουμε, αλλά ξέρουμε να προχωρούμε».

Τέλος, δήλωσε ότι «αν προχωρήσει η οικονομική δυνατότητα, ώστε η Εκκλησία να γίνει ελεύθερη και να αποκτήσει την αυτοτέλειά της, θα τεθεί στην ιστορία ότι είστε ο πρώτος που έβαλε την υπογραφή».

Τι προβλέπει η συμφωνία Τσίπρα- Ιερώνυμου για την εκκλησιαστική περιουσία και τη μισθοδοσία των ιερέων

Ειδικότερα ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε την πρόθεση του με τον Αρχιεπίσκοπο να καταλήξουν σε μια ιστορική Συμφωνία μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας που θα πάρει τη μορφή νομοθετικής ρύθμισης και πιο συγκεκριμένα προτείνουν τα εξής:

1. Το Ελληνικό Δημόσιο αναγνωρίζει ότι μέχρι το 1939 οπότε εκδόθηκε ο αναγκαστικός νόμος 1731/1939 απέκτησε εκκλησιαστική περιουσία έναντι ανταλλάγματος που υπολείπεται της αξίας της.

2. Το Ελληνικό Δημόσιο αναγνωρίζει ότι ανέλαβε τη μισθοδοσία του κλήρου, ως με ευρεία έννοια, αντάλλαγμα για την εκκλησιαστική περιουσία που απέκτησε.

3. Το Ελληνικό Δημόσιο και η Εκκλησία αναγνωρίζουν ότι οι κληρικοί δεν θα νοούνται στο εξής ως δημόσιοι υπάλληλοι και ως εκ τούτου διαγράφονται από την Ενιαία Αρχή Πληρωμών.

4. Το Ελληνικό Δημόσιο δεσμεύεται ότι θα καταβάλλει ετησίως στην Εκκλησία με μορφή επιδότησης ποσό αντίστοιχο με το σημερινό κόστος μισθοδοσίας των εν ενεργεία ιερέων, το οποίο θα αναπροσαρμόζεται ανάλογα με τις μισθολογικές μεταβολές του Ελληνικού Δημοσίου.

5. Η Εκκλησία αναγνωρίζει ότι μετά τη Συμφωνία αυτή παραιτείται έναντι κάθε άλλης αξίωσης για την εν λόγω εκκλησιαστική περιουσία.

6. Η ετήσια επιδότηση θα καταβάλλεται σε ειδικό ταμείο της Εκκλησίας και προορίζεται αποκλειστικά για τη μισθοδοσία των κληρικών,  με αποκλειστική ευθύνη της Εκκλησίας της Ελλάδος και σχετική εποπτεία των αρμόδιων ελεγκτικών κρατικών αρχών.

7. Με τη Συμφωνία διασφαλίζεται ο σημερινός αριθμός των οργανικών θέσεων κληρικών  της Εκκλησίας της Ελλάδος, καθώς και ο σημερινός αριθμός των λαϊκών υπαλλήλων της Εκκλησίας της Ελλάδος.

8. Πιθανή επιλογή της Εκκλησίας της Ελλάδος για αύξηση του αριθμού των κληρικών δεν δημιουργεί απαίτηση αύξησης του ποσού της ετήσιας επιδότησης.

9. Το Ελληνικό Δημόσιο και η Εκκλησία της Ελλάδος αποφασίζουν τη δημιουργία Ταμείου Αξιοποίησης  Εκκλησιαστικής Περιουσίας.

10.  Το Ταμείο αυτό θα διοικείται από πενταμελές διοικητικό συμβούλιο. Δύο μέλη του Ταμείου θα διορίζονται από την Εκκλησία της Ελλάδος, δύο μέλη θα διορίζονται από την Ελληνική Κυβέρνηση, ενώ ένα μέλος θα διορίζεται από κοινού.

11.  Το Ταμείο Αξιοποίησης Εκκλησιαστικής Περιουσίας θα αναλάβει τη διαχείριση και αξιοποίηση των από το 1952 και μέχρι σήμερα ήδη αμφισβητούμενων μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Εκκλησίας της Ελλάδος περιουσιών, αλλά και κάθε περιουσιακού στοιχείου της Εκκλησίας που εθελοντικά η ίδια θα θελήσει να παραχωρήσει στο εν λόγω Ταμείο προς αξιοποίηση.

12.  Τα έσοδα και οι υποχρεώσεις του ΤΑΕΠ επιμερίζονται κατά ίσο μέρος στο Ελληνικό Δημόσιο και την Εκκλησία της Ελλάδος.

13.  Τα ανάλογα ισχύουν και για τις περιουσίες των επιμέρους Μητροπόλεων, ήτοι των αμφισβητούμενων περιουσιών, αλλά και όσων οι Μητροπόλεις εθελοντικά παραχωρήσουν στο ΤΑΕΠ.

14.  Η ήδη συσταθείσα με τον Ν.4182/2013 Εταιρεία Αξιοποίησης Ακίνητης Εκκλησιαστικής Περιουσίας μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών εντάσσεται επίσης στο ΤΑΕΠ και διοικείται με το σημερινό κατά νόμο καθεστώς. 

15.  Οι παραπάνω δεσμεύσεις των δύο μερών θα ισχύουν υπό την προϋπόθεση τήρησης της Συμφωνίας στο σύνολό της.

Σημειωτέον ότι η συμφωνία Τσίπρα- Ιερώνυμου θα έρθει και στο υπουργικό και στη Διαρκή Ιερά Σύνοδο.

Ιερώνυμος: Πρόθεση μας να πάμε ένα βήμα μπροστά σεβόμενοι ο ένας τον άλλο

Ο Αρχιεπίσκοπος ευχαρίστησε τον πρωθυπουργό διότι όπως είπε “είστε συντελεστής σ’αυτή την ιστορική στιγμή σ’ αυτό το μεγάλο γεγονός που η Εκκλησία θα αισθάνεται όχι ότι γίνεται πιο πλούσια, δεν την ενδιαφέρει αυτό, αλλά ότι γίνεται πιο λειτουργική στην πραγματοποίηση των οραμάτων που έχει”.

“Πιστεύω ότι όλοι κρινόμαστε από αυτό που εκπέμπουμε και αυτή η συμφωνία εκπέμπει την πρόθεσή μας να πάμε ένα βήμα πιο μπροστά σεβόμενοι ο ένας τον άλλο.

Θα προχωρήσουμε σε ένα πνεύμα αυτοτέλειας και συνεργασίας. Να γίνει η Εκκλησία περισσότερο διάκονος του θελήματος του λαού» ανέφερε ο Αρχιεπίσκοπος.