Καραμανλής: Να αρχίσουμε να δίνουμε μεγαλύτερη προσοχή στις ανάγκες των συμπολιτών μας

Στη διαχείριση του προσφυγικού- μεταναστευτικού και στην αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων, αναφέρθηκε ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής στην ομιλία του κατά τη 35η Επέτειο του Κέντρου Ναυτιλίας, Εμπορίου και Χρηματοοικονομικών και την 9η Διετή Συνάντηση του City του Λονδίνου.

Ο πρώην πρωθυπουργός διαμήνυσε ότι οι νέες προκλήσεις θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με νέα εργαλεία, καλώντας τις πολιτικές ηγεσίες να βάλουν προτεραιότητες και να εστιάσουν στα σημαντικά. Προειδοποίησε ειδικότερα ότι οι κοινωνικές ανισότητες και το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών τρέφουν το λαϊκισμό και απειλούν τη δημοκρατία.

“Ο λαϊκισμός και η ριζοσπαστικοποίηση της πολιτικής, οι αυξανόμενες κοινωνικές ανισότητες ρίχνουν βαριά σκιά στην ομαλή λειτουργία των δημοκρατιών μας” είπε ειδικότερα ο κ.Καραμανλής ζητώντας μεταξύ άλλων: “Να αρχίσουμε να δίνουμε μεγαλύτερη προσοχή στις ανάγκες των συμπολιτών μας”. Μάλιστα χτύπησε καμπανάκι στους έχοντες πως δεν είναι μονο οι μη έχοντες που εξεγείρονται, αλλά και όσοι βλέπουν τον πλούτο να συγκεντρώνεται στα χέρια λίγων ενώ οι ίδιοι δεν έχουν προοπτική.

Προειδοποίησε επίσης ότι το προσφυγικό- μεταναστευτικό μόνο θα ενταθεί στο μέλλον και πως πρέπει να αντιμετωπιστούν τα αίτια. “Οσο εκατομμύρια άνθρωποι επιλέγουν να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους και τη ζωή των δικών τους ανθρώπων, σε απεγνωσμένη αναζήτηση καλύτερου μέλλοντος, δεν υπάρχει μακροπρόθεσμη λύση”, σημείωσε ο πρώην πρωθυπουργός, ο οποίος στην παρέμβαση του ισορρόπησε μεταξύ του ανθρωπισμου και του ρεαλισμού, ζητώντας περισσότερη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη στην Ελλάδα, ενώ εκτίμησε ότι στόχος θα πρέπει να είναι η ελεγχόμενη μετανάστευση.

Οι κίνδυνοι από τις ανισότητες

Εξάλλου ο κ.Καραμανλής συνέδεσε τις ανισότητες και με το μεταναστευτικό, καθώς επισήμανε ότι “Στις μέρες μας, τα ογκώδη μεταναστευτικά κύματα ήταν το άμεσο αποτέλεσμα των υπερβολικών διαφορών στα επίπεδα διαβίωσης μεταξύ χωρών ή περιοχών του κόσμου”. Σημείωσε επίσης τις συγκρούσεις που προκαλούν σε εγχώριο επίπεδο, οι κοινωνικές ανισότητες. “Το γεγονός ότι, με τον καιρό, όλο και περισσότερος πλούτος συσσωρεύεται στα χέρια λιγότερων ατόμων και το χάσμα μεταξύ των εχόντων και των μη εχόντων διαρκώς διευρύνεται είναι ανησυχητικό, όσον αφορά ζητήματα κοινωνικής συνοχής, πολιτικής σταθερότητας και της ποιότητας των δημοκρατιών μας. Σύμφωνα με την OXFAM, οι 62 πλουσιότεροι άνθρωποι έχουν τόσο πλούτο όσο ο μισός κόσμος!” σημείωσε.

Ο κ.Καραμανλής όμως εξήγησε ότι εξαιτίας των οικονομικών εξελίξεων και των τεχνολογικών ανακαλύψεων, οι κοινωνικές ανισότητες μπορεί να κλιμακωθούν δραματικά. “Είναι ένα μεγάλο ερώτημα ποιο ποσοστό του πληθυσμού θα έχει τις δεξιότητες για να συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία παραγωγής, τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές και την επαγγελματική κινητικότητα στο εγγύς μέλλον” είπε και πρόσθεσε: “Εάν ήδη αυξανόμενα τμήματα των κοινωνιών μας αισθάνονται ότι αφήνονται πίσω, ως outsiders της αναδυόμενης οικονομικής πραγματικότητας, είναι εύκολο να φανταστούμε πώς αυτή η τάση μπορεί να λάβει κρίσιμες διαστάσεις.”

Εθεσε ειδικότερα το ερώτημα τι θα γίνει με τα επαγγέλματα που θα υποκατασταθούν από νέας γενιάς υπολογιστές ή ρομπότ, καθώς και ποιο ποσοστό της κοινωνίας θα έχει πρόσβαση σε προηγμένη ιατρική περίθαλψη και πώς θα αντιδράσουν αυτοί που θα μείνουν απέξω.

Ο πρώην πρωθυπουργός παρατήρησε πάντως ότι: “Δεν είναι πρωτίστως η στέρηση ή η φτώχεια που προκαλούν αγανάκτηση, αναταραχή και, τελικά, εξέγερση. Είναι η σύγκριση με τους πιο προνομιούχους. Και ακόμη περισσότερο, είναι το άγχος για το μέλλον”, φέρνοντας ως παράδειγμα τα Κίτρινα Γιλέκα στη Γαλλία.

“Ο λαϊκισμός προσποιείται ότι προσφέρει απλοϊκές λύσεις σε περίπλοκα προβλήματα, με βαρύ κόστος μακροπρόθεσμα”

“Αυτό το παγκόσμιο πλαίσιο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τα εργαλεία του παρελθόντος. Είναι καινούργιο. Είναι απρόβλεπτο. Δημιουργεί νέες προκλήσεις για όλους μας. Ο αντίκτυπος αυτών των αλλαγών στις ζωές των ανθρώπων είναι, στις περισσότερες περιπτώσεις, συντριπτικός. Ως εκ τούτου, προκαλεί άγχος. Οδηγεί σε απογοήτευση και δυσπιστία απέναντι στα πολιτικούς θεσμούς” τόνισε ο κ.Καραμανλής.

Σημείωσε ότι αυτή η αστάθεια και η σύγχυση αντανακλάται στον κατακερματισμό του πολιτικού συστήματος. “Το δικομματικό σύστημα, το οποίο επικράτησε στο παρελθόν σε όλα σχεδόν τα Ευρωπαϊκά κράτη, ήταν το προϊόν ενός πιο οριοθετημένου προσανατολισμού του εκλογικού σώματος, εξαιτίας της ρεαλιστικής προσδοκίας μιας σταθερής βελτίωσης του βιωτικού επιπέδου. Σήμερα, νέοι πολιτικοί σχηματισμοί έχουν επισκιάσει ή σχεδόν αντικαταστήσει πλήρως τα παραδοσιακά, παλιά κόμματα”, επισήμανε ο κ.Καραμανλής. Αναφέρθηκε επίσης στη γενικότερη ενδυνάμωση ριζοσπαστικών, ακόμη και εξτρεμιστικών, φωνών εις βάρος πιο μετριοπαθών και πιο λογικών εκφράσεων. “Αυτό τρέφει τον λαϊκισμό. Γιατί ο λαϊκισμός τρέφεται από την δυσπιστία και την απογοήτευση. Ο λαϊκισμός προσποιείται ότι προσφέρει απλοϊκές λύσεις σε περίπλοκα προβλήματα, αλλά αυτό συνήθως καταλήγει σε βαρύ κόστος μακροπρόθεσμα” κατέληξε.

Ο πρώην πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στο ρόλο των ΜΜΕ, αλλά και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και προειδοποίησε ότι: “Η απογοήτευση και η ανησυχία, ο λαϊκισμός και η ριζοσπαστικοποίηση της πολιτικής, οι αυξανόμενες κοινωνικές ανισότητες ρίχνουν βαριά σκιά στην ομαλή λειτουργία των δημοκρατιών μας.”

Ως εκ τούτου ο κ.Καραμανλής δήλωσε ότι: “Είναι επείγον να επανεξετασθούν οι προοπτικές, να αρχίσουμε να δίνουμε μεγαλύτερη προσοχή στις ανάγκες των συμπολιτών μας, να μιλάμε ειλικρινά και να θέτουμε τις προτεραιότητές μας. Οι παγκόσμιες προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά μας μπορούν να μας δοκιμάσουν όλους. Έχουν τουλάχιστον ένα κοινό σημείο. Καμία χώρα, καμία κυβέρνηση, πόσω μάλλον πολιτικό κόμμα, δεν μπορεί να τις αντιμετωπίσει μόνη της. Είναι ώρα να καθίσουμε όλοι μαζί και να εστιάσουμε στα πραγματικά ζητήματα, να μάθουμε να συζητάμε και πάνω απ ‘όλα να συνεργαζόμαστε.”

Σχολίασε μάλιστα ότι βρισκόμαστε μπροστά στο λυκόφως των ηγεσιών, καθώς σε σύγκριση με τις θρυλικές προσωπικότητες του παρελθόντος, ακόμη και του σχετικά κοντινού παρελθόντος, οι σύγχρονοι ηγέτες φαίνονται να υπολείπονται. Εκτίμησε όμως ότι οι παγκόσμιες προκλήσεις μπορεί να είναι το λίπασμα για υψηλής ποιότητας ηγεσία.

“Υπάρχει ανθρωπιστική διάσταση στο μεταναστευτικό, αλλά και ένα όριο που δεν μπορεί να ξεπεραστεί”

Ο κ.Καραμανλής αναφερόμενος στη διόγκωση του προσφυγικού και μεταναστευτικού προέβλεψε ότι: “Πρόκειται για ένα ζήτημα που στο μέλλον μόνο θα ενταθεί. Διότι, πέρα από τους πολέμους ή άλλες κρίσεις που το επιδεινώνουν περιστασιακά, οι μαζικές μετακινήσεις ανθρώπων, σε αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος, δεν θα σταματήσουν.”

Αναφέρθηκε ειδικότερα στην αυξημένη εισροή προσφύγων, καθώς και μεταναστών, στις ευρωπαϊκές χώρες, ιδίως στο Νότο και τόνισε: “Καμία χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει ένα τέτοιο ζήτημα μόνη της. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει φανεί ικανή να διαμορφώσει μια ολοκληρωμένη και αποτελεσματική πολιτική.”

Πρόσθεσε δε ότι: “Βεβαίως, υπάρχει μια ισχυρή ανθρωπιστική διάσταση σε αυτό το ζήτημα, όσον αφορά την υποστήριξη και την αλληλεγγύη που πρέπει να επιδείξουν οι κοινωνίες μας σε ανθρώπους που έχουν μεγάλη ανάγκη. Από την άλλη πλευρά, όλοι καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει ένα όριο που δεν μπορεί να ξεπεραστεί. Ζητήματα κοινωνικής συνοχής, πολιτικής σταθερότητας, ακόμη και πολιτιστικής ταυτότητας, βρίσκονται ήδη επί τάπητος και πιθανότατα θα οξυνθούν περισσότερο, τα επόμενα χρόνια.”

Σημείωσε ειδικότερα την πίεση που ασκείται στην ικανότητα των υφιστάμενων συστημάτων ασύλου να απορροφούν τόσο μεγάλους όγκους. “Η παροχή τροφίμων, στέγης, υγειονομικής περίθαλψης και ασφάλειας σε αυτούς τους ανθρώπους ξεπερνούν τις δυνατότητες ορισμένων χωρών της ΕΕ, ιδίως της Ελλάδας και της Ιταλίας” τόνισε και ζήτησε να ληφθούν επειγόντως μέτρα, στο πνεύμα πιο ισόρροπης κατανομής βαρών, για τη μετεγκατάσταση των αιτούντων άσυλο που βρίσκονται ήδη στην Ευρώπη.

“Όμως δεν χρειάζονται προστασία όλοι όσοι έρχονται στην Ευρώπη. Πρέπει να μπορούμε να εντοπίσουμε καλύτερα τους παράνομους μετανάστες” είπε και πρόσθεσε: “Οι συμφωνίες επαναπατρισμού πρέπει να εφαρμόζονται αποτελεσματικότερα. Αυτό θα λειτουργήσει, επίσης, ως αντι-κίνητρο για τους παράνομους μετανάστες.”

Ο πρώην πρωθυπουργός εκτίμησε ότι: “Στόχος μας θα πρέπει να είναι η ελεγχόμενη μετανάστευση, στις περιπτώσεις όπου και όταν η μετανάστευση αντιμετωπίζει πραγματικές οικονομικές και εργασιακές ανάγκες, οδηγώντας έτσι τους ανθρώπους σε νόμιμες και ασφαλείς διαδρομές.” Υπογράμμισε επίσης ότι: “Οι παράνομοι διακινητές πρέπει να διώκονται από το νόμο. Σχεδόν το 90% των προσφύγων και μεταναστών έχουν υπάρξει θύματα του οργανωμένου εγκλήματος και των διακινητών, στην προσπάθεια να περάσουν απέναντι. Επιπλέον, τα σύνορα πρέπει να ελέγχονται καλύτερα. Και χώρες σαν την Τουρκία θα πρέπει να υποχρεωθούν να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους.”

Ο κ.Καραμανλής όμως προειδοποίησε ότι όλα αυτά δεν λύνουν το πρόβλημα, “Αλλά στην πραγματικότητα, εκτός εάν αντιμετωπιστούν οι θεμελιώδεις αιτίες του φαινομένου, θα εξακολουθήσει να μας στοιχειώνει. Η φτώχεια, η στέρηση, οι πολιτικές αναταραχές, οι εθνοτικοί, εμφύλιοι και φυλετικοί πόλεμοι είναι οι βαθύτερες ρίζες του προβλήματος. Για όσο εκατομμύρια άνθρωποι επιλέγουν να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους και τη ζωή των δικών τους ανθρώπων, σε απεγνωσμένη αναζήτηση καλύτερου μέλλοντος, δεν υπάρχει μακροπρόθεσμη λύση. Είναι αυτονόητο ότι η αντιμετώπιση του προβλήματος είναι μια πρόκληση πρωτόγνωρων διαστάσεων ως προς την επένδυση που πρέπει να γίνει και την οικονομική βοήθεια, τον συντονισμό και την ηγεσία.”

Κίνδυνος νέου αγώνα εξοπλισμών και η απειλή του εμπορικού πολέμου

Ο πρώην πρωθυπουργός ανέλυσε το νέο πολυπολικό κόσμο που αναδύεται και όπου οι ΗΠΑ δυσκολεύονται να επιβάλλουν τη θέληση τους, η ΕΕ αδυνατεί να αναλάβει διεθνή ρόλο και η Δύση ολισθαίνει σε μια προοδευτικά όλο και πιο αμήχανη θέση, ενώ η Κίνα, η Ρωσία, αλλά και μικρότεροι παίκτες, όπως το Ιράν, η Τουρκία και άλλοι, επιδεικνύουν μια συνεχώς αυξανόμενη κινητικότητα. Εξέφρασε την ανησυχία ότι καθώς η Συνθήκη για τις Πυρηνικές Δυνάμεις Μεσαίας Εμβέλειας (INF) έχει καταρρεύσει, ένας νέος αγώνας εξοπλισμών φαίνεται πιθανός. Εκτίμησε επίσης ότι η μονομερής στρατιωτική δράση της Τουρκίας στη Συρία θα υπονομεύσει περαιτέρω τη σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής και θα θέσει σε κίνδυνο την επιτευχθείσα πρόοδο για την ήττα του ISIS, ενώ σημείωσε ότι: “Σε συνδυασμό με την επιθετική προσέγγισή της έναντι της Κύπρου, η Τουρκία δείχνει ότι γίνεται σταθερά μια αναθεωρητική χώρα, με άλλα λόγια ένας πιθανός ταραξίας στην ευρύτερη περιοχή. Η συμπεριφορά της στο Αιγαίο ενισχύει ακόμα περισσότερο αυτήν την αίσθηση.”

Ο κ.Καραμανλής προειδοποίησε επίσης ότι: “Μακροπρόθεσμα, ένας εμπορικός πόλεμος υπονομεύει την οικονομική ανάπτυξη για όλες τις εμπλεκόμενες χώρες. Οι εμπορικοί πόλεμοι μειώνουν το διεθνές εμπόριο και προκαλούν παγκόσμια ύφεση. Τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και η Ευρώπη, ειδικότερα, δεν μπορούν να αντέξουν έναν εμπορικό πόλεμο, καθώς και οι δύο οικονομίες επιβραδύνονται και η επίδραση ενός ακόμα πλήγματος μπορεί να είναι ισχυρή.” Ενώ υπογράμμισε την ανάγκη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής να βρεθούν λύσεις για ενεργειακή μετάβαση, παράλληλα με την ανάπτυξη της οικονομίας και τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.