Κύρωση συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου στη Βουλή: Η συζήτηση που “θα ανθίσουν όλα τα λουλούδια”

Η κύρωση της συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου για την μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ των δύο χωρών αναμένεται να είναι από τις πρώτες, αν όχι η πρώτη, από τις εκκρεμότητες που θα διεκπεραιώσει το κοινοβούλιο που ξεκινά πλήρως την λειτουργία του την ερχόμενη εβδομάδα. Άλλωστε γι αυτό έχει απευθύνει δημόσια έκκληση ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας. Οι πολιτικοί συσχετισμοί δεν επιτρέπουν σενάρια περί μη κύρωσης της συμφωνίας. Όμως η συζήτηση που θα διεξαχθεί αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον μια θα «βγουν στην φόρα» οι προβληματισμοί, οι αποχρώσεις και πιθανόν οι διαφωνίες που υπάρχουν στο εσωτερικό των δύο μεγάλων κομμάτων. Τόσο για την ίδια την συμφωνία όσο κυρίως για τις εξελίξες στα ελληνοτουρκικά.

Ο έντονος διάλογος που καταγράφεται για τα ελληνοτουρκικά στο εσωτερικό τόσο της Νέας Δημοκρατίας όσο και του ΣΥΡΙΖΑ, θα έχει μία ευκαιρία να εκφραστεί με επίσημο τρόπο. Στοιχείο που δεν αποκλείεται να λειτουργήσει κι «εκτονωτικά».

Αν και οι διεθνείς συμβάσεις και συμφωνίες σύμφωνα με τον κανονισμό της Βουλής ψηφίζονται με συγκριτικά συνοπτικές διαδικασίες οι εκπρόσωποι των «τάσεων» στο κάθε κόμμα θα έχουν σημαντική δυνατότητα να παραθέσουν την άποψή και τους προβληματισμούς τους. Εφόσον ακολουθηθεί η διαδικασία έγκρισης συμφωνιών και συμβάσεων στην συζήτηση που θα προηγηθεί στην Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας της Βουλής, όπου δικαίωμα τοποθέτησης έχουν οι βουλευτές – μέλη της και κατ’ εξαίρεση οποιοσδήποτε βουλευτής επιθυμεί να συμμετάσχει. Αντίθετα στην συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής για την ψήφιση της συμφωνίας τοποθετούνται μόνον οι εκπρόσωποι των φορέων που διαφωνούν με την συμφωνία που έρχεται για κύρωση. ¨Ήδη οι ανάλογες διαδικασίες έγκρισης έχουν προχωρήσει στο Αιγυπτιακό Κοινοβούλιο.

Η Ν.Δ και ο ελληνο-τουρκικός διάλογος

Το ενδιαφέρον εστιάζεται πρωτίστως στην Νέα Δημοκρατία. Εκεί δηλαδή που οι αρνητικές αφετηριακές θέσεις της «σαμαρικής» πτέρυγας για τον ελληνοτουρκικό διάλογο αντικειμενικά οδηγούν στο να «βλέπει με μισό μάτι» την συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου. Όχι αυτόνομα αυτή κάθε αυτή την συμφωνία ίσως, αλλά σαφώς το πλαίσιο της τρέχουσας συγκυρίας στο οποίο τοποθετείται

Να σημειωθεί ότι ήταν ο Αντώνης Σαμαράς ήταν αυτός που ουσιαστικά «εγκαινίασε» τις στενές στρατηγικού χαρακτήρα σχέσεις της Ελλάδας τόσο με την Αίγυπτο όσο και με το Ισραήλ το 2014 προσβλέποντας σε μία προοπτική που ενέπλεκε και την Κύπρο για την οριοθέτηση των ΑΟΖ. Μάλιστα την περίοδο εκείνη υπήρχε έντονη φημολογία σχετικά με το ότι οι δύο πλευρές ήταν κοντά σε σύναψη συμφωνίας και μάλιστα για μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Ο πρώην πρωθυπουργός εικάζεται ότι διατηρεί ιδιαίτερα καλές σχέσεις με την Αιγυπτιακή ηγεσία αφού επισκέφθηκε την χώρα ως επίσημος προσκεκλημένος του Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σισι τον Ιούλιο του 2016.

Παρόλα αυτά παραμένει θέση της συγκεκριμένης τάσης της Νέας Δημοκρατίας το ότι δεν μπορεί να ξεκινήσει διμερής ελληνοτουρκικός διάλογος της τρέχουσα περίοδο, ακόμη και αν ένα από τα δεδομένα του διαλόγου αυτού είναι η συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου ως κίνηση αμφισβήτησης του τουρκο-λιβυκού συμφώνου. Πάντως ο Αντώνης Σαμαράς στην τελευταία εμφάνισή του στο κοινοβούλιο και στην συζήτηση για την παραπομπή του πρώην αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης, Δημήτρη Παπαγγελόπουλου απέφυγε τις αιχμηρές αναφορές στα εθνικά θέματα.

Επιφυλάξεις σχετικά με την προοπτική του διμερους ελληνοτουρκικού διαλόγου φέρεται να έχει και η «καραμανλική» πλευρά, αν και στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας έχει πολύ πιο διακριτική παρουσία. Ιδίως μάλιστα με την πλευρά που συνδέει τον διάλογο αυτό είτε με διεύρυνση της θεματολογίας του, είτε με την προοπτική του συνυποσχετικού για την διμερή προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι συγκρούσεις πατριωτών – εκσυγχρονιστών

Κάθε άλλο παρά …ήσυχα όμως είναι τα πράγματα και στον ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με τα ελληνοτουρκικά . Η υπογραφή της συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου ήταν όπως αποδείχθηκε η αφορμή για να εξελιχθεί στο εσωτερικό του κόμματος, μια διαφοροποίηση και αντιπαράθεση απόψεων… τριών πόλων:

• Την τάση των «53» που υπερασπίστηκε την συμφωνία κάνοντας λόγω για «χλαμύδες» που εμφανίστηκαν στο εσωτερικό του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Επέκριναν έτσι όσους στον ΣΥΡΙΖΑ εξέφρασαν επιφυλάξεις. Οι θέσεις του χώρου εκφράστηκαν τόσο με αρθρογραφία στον ιστότοπο Commonality όπως και με αναρτήσεις στελεχών της τάσης, όπως ο Πάνος Λάμπρου και η Αννέτα Καββαδία.
• Την κριτική που άσκησε αρχικά ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς αφήνωντας σαφείς αιχμές για συμφωνία υποχώρησης σε ζητήματα που σχετίζονται με τα κυριαρχικά δικαιώματα, προσέγγιση με την οποία φαίνεται να συμφωνούν και στελέχη που δεν βρίσκονται στις παρυφές αλλά εντός του ΣΥΡΙΖΑ. Όπως η Θεοδώρα Τζάκρη ή η Ελένη Αυλωνίτου, που επισήμανε πως «η πατριωτική χλαμύδα, που διακωμωδούν κάποιοι σύντροφοι θα μου ταίριαζε γάντι».
• Επίσης την θέση που φέρονται να ασπάζονται σειρά στελέχη προερχόμενα από τον χώρο της κεντροαριστεράς, (Νίκος Μπίστης, Σωτήρης Βαλντέν κ.α). Η πλευρά αυτή ασκεί κριτική στην επίσημη θέση του κόμματος εκτιμώντας ότι υιοθετεί θέσεις που δεν συμβάλλουν στην έναρξη ενός ελληνοτουρκικού διαλόγου που μπορεί να οδηγήσει σε αποτέλεσμα.