Κώστας Ζαχαριάδης: “Για να μπεις στο ελληνικό Δημόσιο θα πρέπει να το αξίζεις…”

Αυτή ήταν η δήλωση του Υπουργού Εσωτερικών για τον νέο νόμο, σχετικά με την «αναβάθμιση» και τον «εκσυγχρονισμό» του ΑΣΕΠ. Να δούμε όμως και τι ισχύει πέρα από τα λόγια… Η κυβέρνηση της ΝΔ επαναφέρει τις χειρότερες πελατειακές πρακτικές στη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης. Από την πρώτη ημέρα στο τιμόνι της χώρας έγινε ορατό ότι δεν έχει στόχο τον εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση της αξιοκρατίας στη δημόσια διοίκηση, αλλά την ενίσχυση ενός εξαρτημένου από ρουσφετολογικές νοοτροπίες μηχανισμού, που δεν θα εξυπηρετεί τους πολίτες, αλλά τις διαθέσεις της εκτελεστικής εξουσίας.

Θύμα αυτής της κυβερνητικής πρακτικής και το ΑΣΕΠ, το οποίο υποτίθεται ότι θέλει να θωρακίσει ο κ. Θεοδωρικάκος. Είναι πολλά τα παραδείγματα μέχρι σήμερα που αποδεικνύουν ότι δεν εφαρμόζονται αξιοκρατικά κριτήρια στις προσλήψεις. Οι προσλήψεις με διαδικασίες ΑΣΕΠ είναι η εξαίρεση στον κανόνα κι όχι ο κανόνας.

Να δούμε όμως τι περιλαμβάνει το νομοσχέδιο που έχει έρθει σε δημόσια διαβούλευση.

Είναι καινοτομία και μεταρρύθμιση ο γραπτός διαγωνισμός; Υπήρχε και χθες. Από την άλλη η ετεροβαρής προσήλωση στο διαγωνισμό σε σχέση με την βαρύτητα που θα έπρεπε να συνυπολογίζεται στα μεταπτυχιακά και στα διδακτορικά αλλά και η μη προσμέτρηση της προϋπηρεσίας δεν αδικεί την πραγματικότητα και την διαδρομή υποψηφίων Δημοσίων Υπαλλήλων που το αξίζουν;

Καλές πρακτικές και εργαλεία υπάρχουν σε προηγμένα συστήματα ώστε να εξασφαλίζεται η ισότιμη πρόσβαση στο διαγωνισμό: όπως προπαρασκευαστικά κέντρα για τους δημόσιους διαγωνισμούς, επαγγελματικές υποτροφίες, κέντρα εκμάθησης ξένων γλωσσών, για τη διεύρυνση των ικανοτήτων των υποψηφίων και την καταπολέμηση των κοινωνικών και εισοδηματικών ανισοτήτων, αλλά για αυτά κουβέντα από την κυβέρνηση.

Επίσης η πρόβλεψη για συμμετοχή εκπροσώπων του ιδιωτικού τομέα στη σύνθεση επιτροπών διεξαγωγής της διαγωνιστικής διαδικασίας είναι προβληματική και ακατανόητη ή μήπως ύποπτη. Που πραγματικά αποσκοπεί; Θέλει ο Υπουργός από την πίσω πόρτα να κάνει outsourcing τις εξετάσεις σε ιδιωτικά κέντρα; Δεν υπάρχει μέσα στο νομοσχέδιο πρόβλεψη για ουσιαστική αναβάθμιση του ιδίου του οργανισμού του ΑΣΕΠ. Οι πρακτικές του ιδιωτικού τομέα δεν συνάδουν με τις προδιαγραφές των δημοσίων υπηρεσιών, ούτε στην Ελλάδα ούτε στην υπόλοιπη Ευρώπη, όχι γιατί είναι αξιολογικά ανώτερες ή κατώτερες, αλλά γιατί δεν συνδέονται με την ουσία, τον σκοπό και τις λειτουργικές προδιαγραφές των δημοσίων υπηρεσιών.

Συνολικά λοιπόν, το νέο σχέδιο του ΑΣΕΠ, το οποίο νομοθετείται μέσα στο μάτι του κυκλώνα της πανδημίας, χωρίς την απαραίτητη διαβούλευση με τα κόμματα και τους φορείς λόγω της πανδημίας, παρά τις διακηρυκτικά καλές προθέσεις του υπουργού, δεν δίνει πειστική απάντηση στο κρίσιμο ζήτημα της επιλογής των καταλληλότερων για τη στελέχωση του δημοσίου τομέα, όπως σε κάθε σχέδιο στρατηγικής επέμβασης. Τι δημοσίους υπαλλήλους θέλουμε; Πόσους δημοσίους υπαλλήλους θέλουμε; Τι πρέπει να ξοδέψει το κράτος γι΄ αυτούς;

Κάθε νομοθέτημα αυτού του είδους, πρόκειται να επηρεάσει τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων όχι αυτών που θέλουν να υπηρετήσουν στο δημόσιο αλλά κυρίως τους πολίτες που εξυπηρετούνται από το δημόσιο τομέα. Δεν μπορεί λοιπόν να αντιμετωπίζεται με ελαφρότητα των προσωρινών ρουσφετιών και του κλεισίματος ύποπτων «εκκρεμοτήτων». Προφανώς, αυτή δεν μπορεί να προχωρήσει αποτελεσματικά και ολοκληρωμένα μέσα στο lockdown και την υπολειτουργία του ίδιου του Κοινοβουλίου. Η συζήτηση για το νομοσχέδιο πρέπει να γίνει σε συνθήκες κανονικής λειτουργίας, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στα κόμματα, τους βουλευτές αλλά και τους θεσμικούς και κοινωνικούς φορείς να τοποθετηθούν αρμοδίως, και όχι όπως γίνεται σήμερα, πρόχειρα και βιαστικά, «στο γόνατο».

Είναι γεγονός ότι υπάρχει ανάγκη για προσέλκυση νέου και καταρτισμένου στελεχιακού δυναμικού στο Δημόσιο, ωστόσο είναι κρίσιμο αυτό να γίνει μέσα από την απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών του ΑΣΕΠ και στοχευμένες τροποποιήσεις του νομοθετικού πλαισίου που θα κάνουν πιο αποτελεσματική την εφαρμογή του, όχι δυσλειτουργική και αναξιοκρατική. Αποδεικνύεται λοιπόν ότι, αυτό που ακούγαμε από την πρώτη μέρα που η ΝΔ ανέλαβε τη διακυβέρνηση ήταν μεγαλοστομίες, βαρύγδουπες υποσχέσεις, εξαγγελίες επί εξαγγελιών, και στην πράξη γίνονται παρά τα ακριβώς αντίθετα, σε μία δύσκολη και σύνθετη εποχή η χώρα έχει ανάγκη από ένα δημόσιο τομέα νέο, υγιέστερο, καταρτισμένο, αξιοκρατικό. Δυστυχώς η κυβέρνηση δεν θέλει τέτοιο δημόσιο.

• Με τροπολογία του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Βορίδη, προβλέφθηκε η δυνατότητα -στο διηνεκές- πρόσληψης προσωπικού, κατά παρέκκλιση του άρθρου 21 του ν. 2190/1994, της διαδικασίας έγκρισης της Επιτροπής ΠΥΣ 33/2006 και κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης, ακόμη και της δυνατότητας στο ΑΣΕΠ, να προβαίνει σε κατ’ ένσταση έλεγχο νομιμότητας των πινάκων.
• Ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Χρυσοχοΐδης, προχώρησε σε προσλήψεις 1500 ειδικών φρουρών εκτός ΑΣΕΠ και εκτός Πανελληνίων.
• Ο ίδιος Υπουργός προκήρυξε και 1.200 θέσεις συνοριοφυλάκων, με τη σύνθεση της επιτροπή αξιολόγησης των υποψηφίων να εξαντλείται σε τρεις αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ κατά παράβαση του άρθρου 2, της παρ. 2 του άρθρου 5 του ν. 3812/2009, όπως ισχύει.
• Με νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργού Εσωτερικών κ. Θεοδωρικάκου, προβλέφθηκε η πρόσληψη δεκάδων υπαλλήλων διαφόρων ειδικοτήτων στην Τεχνική Υπηρεσία της Ε.Ε.Τ.Α. Α.Ε. µε σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου διάρκειας είκοσι τεσσάρων (24) μηνών, εκτός διαδικασιών ΑΣΕΠ.
• Εκδόθηκε η υπ’ αριθμ. 10436/30.9.2020 Προκήρυξη πρόσληψη 192 ατόμων με σχέση εργασίας ΙΔΟΧ στην Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας διάρκειας 8 μηνών, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης. Σύμφωνα με αυτή, οι υποψήφιοι υποβλήθηκαν σε δοκιμασία προφορικής συνέντευξης από Τριμελή Επιτροπή Διενέργειας Διαγωνισμού, δήθεν εξέτασης της εν γένει προσωπικότητας, χωρίς συμμετοχή ΑΣΕΠ. Μάλιστα η δοκιμασία της συνέντευξης είχε διπλάσια μοριοδότηση σε σχέση με τα τυπικά προσόντα, δηλαδή 40%, με προφανή στόχο την πριμοδότηση «ημετέρων».
• Ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Μπακογιάννης, εξέδωσε την υπ’ αριθμ. 194186/02-09-2020 πρόσκληση για την πρόσληψη 366 συμβασιούχων δίνοντας προθεσμία υποβολής αιτήσεων μία ολόκληρη μέρα (από 3-9-2020 έως 4-9-2020)! Με την καταφανώς «φωτογραφική» εξυπηρέτηση «κομματικών φίλων» εν κρυπτώ, ο Δήμαρχος παρακάμπτει τον αριθμ. 11072/2020 Προγραμματισμό προσλήψεων έκτακτου προσωπικού έτους 2020 στους ΟΤΑ α` και β` βαθμού και στα ΝΠΙΔ αυτών, που έχει εκδοθεί ήδη από αρχές του έτους, καθώς και τη σχετική εγκύκλιο για το έτος 2021.
• Στην ίδια πελατειακή λογική κινήθηκαν και οι υπ’ αριθμ. 8986/27-04-2020 και 22631/26-10- 2020 προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος του ΕΟΔΥ για προσλήψεις 1.100 και 700 αντίστοιχα συμβασιούχων ορισμένου χρόνου με μοναδικό κριτήριο πρόσληψης τη χρονολογική σειρά υποβολής αίτησης χωρίς να προβλέπεται η διαδικασία υποβολής ενστάσεων! Εν έτη 2020, δηλαδή, το δημόσιο προσλαμβάνει προσωπικό με μοναδικό κριτήριο το ποιος θα πάρει πρώτος πρωτόκολλο. Προφανώς βέβαια πρώτος θα πήρε αυτός που είχε ειδοποιηθεί έγκαιρα από το γραφείο του υπουργού και του πρωθυπουργού, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 50 ν. 4633/2019 που ρυθμίζουν τη διαδικασία κάλυψης αναγκών προσωπικού από τους ηλεκτρονικούς καταλόγους υποψηφίων που καταρτίζονται στον ΕΟΔΥ.
• Η κυβέρνηση, χωρίς αιδώ, ακυρώνει προκηρύξεις που έχουν εκδοθεί, υπό την αιγίδα του ΑΣΕΠ, και βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο, κατά παράβαση κάθε έννοιας αξιοκρατίας και χρηστής διοίκησης, όπως συνέβη με την αριθμ. 4Κ/2019 προκήρυξη του Οργανισμού «Enterprise Greece» για την πρόσληψη 62 ατόμων. Υπενθυμίζεται ότι για τη συγκεκριμένη προκήρυξη είχαν υποβληθεί 1.587 αιτήσεις. Ενώ ήταν σε εξέλιξη η προκήρυξη με διαδικασία του ΑΣΕΠ, ψηφίστηκε το αναπτυξιακό πολυνομοσχέδιο του Υπουργού κ. Γεωργιάδη, με το οποίο προβλέφθηκε σειρά διατάξεων, που τροποποίησαν κομβικά στοιχεία του τρόπου λειτουργίας του εν λόγω Οργανισμού και ανέτρεψαν πλήρως τη διαδικασία πρόσληψης του προσωπικού.
• Με μια προδήλως αντισυνταγματική διάταξη θεσμικού εκφυλισμού, ο Υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων, κ. Χαρδαλιάς, διόρισε σε μόνιμες θέσεις προσωπικού του Δημοσίου τομέα δεκάδες μετακλητούς υπαλλήλους, εκτός διαδικασιών ΑΣΕΠ.
• Ο κ. Πιερρακάκης, στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με το άρ.50 του ν.4635/2019 και άρ.57 του ΠΔ 40/2020 για τον Οργανισμό του Υπουργείου έχει συσταθεί θέση “μετακλητού προϊσταμένου”για τη Γενική Διεύθυνση Κυβερνοασφάλειας, ο οποίος επιλέγεται και τοποθετείται με απόφαση του Υπουργού. Στο ίδιο πλαίσιο κινείται ο κ. Μηταράκης, στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, όπου μάλιστα οι μετακλητοί υπάλληλοι καταρτίζουν, θεωρούν και υπογράφουν απευθείας αναθέσεις εκατομμυρίων ευρώ δημοσίου χρήματος.
• Η «επέλαση» του δήθεν επιτελικού κράτους στην επιλογή Διοικήσεων ξεκίνησε με μια πρωτοφανή για τα ελληνικά χρονικά κρίση αξιοπιστίας στους κόλπους στην ΕΥΠ. Με μια σκανδαλώδη τροπολογία, η κυβέρνηση τροποποίησε το ν. 3649/2008 για τα απαιτούμενα τυπικά προσόντα του Διοικητή της, ώστε να μην απαιτείται πλέον η κατοχή πτυχίου ή η αναγνώρισή αυτού.
• Στον Τομέα της Παιδείας η κ. Κεραμέως, με τροπολογία της, εγκαθίδρυσε ad hoc κομματικά Συμβούλιο για την επιλογή των νέων Διευθυντών Εκπαίδευσης. Ουσιαστικά διόρισε με συνοπτικές διαδικασίες 116 νέους Διευθυντές εκπαίδευσης, χωρίς μοριοδότηση και χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των εκπαιδευτικών Ομοσπονδιών. Η επιλογή των διευθυντών εκπαίδευσης έγινε με αδιαφανείς διαδικασίες, με μοναδικό κριτήριο το φάκελο υποψηφιότητας , χωρίς τη δημοσίευση προηγούμενου πίνακα και πρακτικών επιλογής , από απολύτως ελεγχόμενο νεοδιορισμένο από την Υπουργό 5μελές Συμβούλιο Επιλογής, θέτοντας για πρώτη φορά εκτός διαδικασίας τους αιρετούς εκπροσώπους των εκπαιδευτικών.
• Ένα άλλο κραυγαλέο δείγμα αποτυπώνεται και στον τομέα της Υγείας και στις προκλητικές «κομματικές» επιλογές Διοικητών και Αναπληρωτών των 7 Υγειονομικών Περιφερειών, από τον κ. Κικίλια. Με τη σειρά τους, οι νέοι Διοικητές επιδόθηκαν, κατά την επιλογή των Προϊσταμένων των Δ/νσεων, σε συστηματικές καταστρατηγήσεις διαπιστωτικών πράξεων της βαθμολογικής κατάστασης και των χρόνων υπηρεσίας των υπαλλήλων, καθαιρώντας και μετακινώντας με κομματικά κριτήρια, προϊσταμένους διευθύνσεων τομέων και τμημάτων των νοσηλευτικών υπηρεσιών.
• Ακόμη, στο Υπουργείο Πολιτισμού η κ. Μενδώνη άλλαξε τη σύνθεση του ΔΣ του Ταμείου Αλληλοβοήθειας από 7μελές σε 9μελές για μία ουσιαστικά συνεδρίαση, ώστε να εγκριθεί συγκεκριμένο κονδύλι, ενώ έπαυσε από το ΚΑΣ μέλη που αντιστάθηκαν με την ψήφο τους στην απόφαση απόσπασης των αρχαιοτήτων της Βενιζέλου.

Ο Κώστας Ζαχαριάδης είναι Τομεάρχης Εσωτερικών, βουλευτής στη Β1 εκλογική περιφέρεια Βορείου Τομέα Αθηνών