Κωστής Χατζηδάκης: Χωροταξικό για ανάπτυξη με σεβασμό στο Περιβάλλον

Υπάρχουν πολλοί που διερωτώνται εάν μπορεί να συμβαδίσει η προστασία του περιβάλλοντος με την οικονομική ανάπτυξη. Την απάντηση την έχουν ήδη δώσει όλες οι προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες: Η ανάπτυξη που σέβεται το περιβάλλον είναι μονόδρομος!

Υπάρχουν άλλωστε και στην Ελλάδα παραδείγματα που δείχνουν ότι η ανάπτυξη πλήττεται από την περιφρόνηση του περιβάλλοντος. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η κατάσταση πολεοδομικής αναρχίας που επικρατεί σε περιοχές της χώρας μας όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη. Για αυτό και οι ρυθμίσεις που φέραμε ως Υπουργείο Περιβάλλοντος για την αναστολή της κατασκευής νέων ξενοδοχειακών μονάδων εκτός οικισμών μέχρι να προχωρήσουν τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια για τα δύο αυτά νησιά ήταν καλοδεχούμενες.

Οι τοπικές κοινωνίες έχουν δει το τέρας της πολεοδομικής αναρχίας με τα μάτια τους. Και καταλαβαίνουν ότι η πολεοδομική τάξη είναι ο μόνος δρόμος μπροστά. Ο δρόμος που προστατεύει το περιβάλλον, που αυξάνει την αξία της περιουσίας των πολιτών, που ευνοεί την ανάπτυξη.

Αυτή την προσπάθεια υπηρετεί και το νέο νομοσχέδιο εκσυγχρονισμού της χωροταξίας και της πολεοδομίας που προωθούμε. Συγκεκριμένα:

• Ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας σε οργανωμένα επιχειρηματικά πάρκα για να προστατεύσουμε την ελληνική φύση από την ανεξέλεγκτη χωροθέτηση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
• Ενεργοποιούμε τη Μεταφορά Συντελεστή Δόμησης (στηριζόμενοι στη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας). Με τον τρόπο αυτό απαντάμε σε ένα χρόνιο αίτημα- ιδίως των ιδιοκτητών διατηρητέων- και προστατεύουμε την πολιτιστική κληρονομιά. 
• Δίνουμε μεγαλύτερο συντελεστή δόμησης στα φιλικά προς το περιβάλλον κτίρια.
• Απλοποιούμε το καθεστώς των χρήσεων γης για να το κάνουμε φιλικότερο στις επενδύσεις.
• Εκσυγχρονίζουμε το Νέο Οικοδομικό Κανονισμό για να γίνουν οι διαδικασίες πιο φιλικές για τους μηχανικούς και τους πολίτες και να εξαλειφθούν φαινόμενα διαφθοράς.
• Απαλλάσσουμε από την ομηρία των «αιώνιων» ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων πολλούς ιδιοκτήτες σε όλη την Ελλάδα.
• Εκσυγχρονίζουμε όλες τις διατάξεις για την προσβασιμότητα των ανθρώπων με αναπηρία όπως συμβαίνει σε όλες τις προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες (με σχετικές ρυθμίσεις για τα ασανσέρ και τις σκάλες).

Η σημαντικότερη όμως πρόβλεψη του νομοσχεδίου αφορά τον περιορισμό της άναρχης εκτός σχεδίου δόμησης σε συνδυασμό με την επιτάχυνση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων. Ορισμένοι ισχυρίστηκαν ότι αποτελεί απειλή για την ιδιοκτησία. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει.

Αντίθετα, για τα εκτός σχεδίου οικόπεδα άνω των 4 στρεμμάτων θα συνεχίσουν να ισχύουν όσα προβλέπει η νομοθεσία μέχρι την έκδοση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων και τη λήξη των σχετικών εκκρεμοτήτων με τους δρόμους. Ενώ για τα εκτός σχεδίου οικόπεδα κάτω των 4 στρεμμάτων, δίνουμε μια μεταβατική περίοδο 2 ετών, στην οποία δεν προσμετρώνται οι τυχόν καθυστερήσεις που θα προκύψουν από τα Δασαρχεία και τις Αρχαιολογικές Υπηρεσίες (άρα μπορεί να έχει κανείς στη διάθεσή του και παραπάνω χρόνο) συν 4 χρόνια ακόμα που διαρκεί η οικοδομική άδεια. Αρα, όποιος βιάζεται να χτίσει έχει τουλάχιστον 6 χρόνια στη διάθεσή του!

Αν πάλι δεν βιάζεται, μπορεί να υπαχθεί στη διαδικασία η οποία έχει ήδη ισχύσει στο 20% της χώρας που έχει Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια. Αναφέρομαι σε περιοχές όπως η Πάρος, η Σίφνος και η Σέριφος. Αλλά και το Λασίθι, το οποίο σε 3 Δήμους έχει τα λεγόμενα ΣΧΟΟΑΠ. Σε όλες αυτές τις περιοχές, τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια όχι μόνο δεν έχουν προκαλέσει κανένα απολύτως πρόβλημα στους ιδιοκτήτες, αλλά έχουν δημιουργήσει συνθήκες που ευνοούν την αύξηση της αξίας της περιουσίας και την προστασία του περιβάλλοντος!

Συνεπώς, τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια θα είναι βασικό εργαλείο στην προσπάθειά μας. Και για αυτό θα τα εκπονήσουμε γρήγορα και μαζικά. Ώστε από το μόλις 20% κάλυψης της χώρας σήμερα, να πάμε στο 32% το 2023 και στο 100% το 2028. Για αυτό το λόγο τα εντάξαμε στο ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης. Και προβλέπουμε τον ορισμό ειδικού Συντονιστή που θα ασχολείται αποκλειστικά με αυτό το ζήτημα. Δεν είναι δυνατόν να έχουμε μείνει σε αυτό το θέμα πίσω ακόμα και από τις γειτονικές μας βαλκανικές χώρες!

Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια θα διευκολύνουν λοιπόν την ανάπτυξη της οικοδομικής δραστηριότητας στη βάση κανόνων που σέβονται την κοινή λογική και το περιβάλλον. Η εκπόνησή τους θα ξεκινήσει από τις περιοχές όπου υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για οικιστική ανάπτυξη, δηλαδή από τις Κυκλάδες, την Κρήτη, τα Δωδεκάνησα, τα Ιόνια Νησιά και τις τουριστικές περιοχές. Και ακριβώς επειδή η προσπάθεια θα είναι εντατική, δεν θα υπάρξει κανένα κενό  μεταξύ της μεταβατικής περιόδου των 6 ετών που δίνουμε και της νέας πολεοδομικής πραγματικότητας.

Αυτό είναι το νομοσχέδιο-τομή του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Είναι μια μεταρρύθμιση κοινής λογικής. Μια μεταρρύθμιση ευρωπαϊκού προσανατολισμού που είναι αποτέλεσμα μακράς διαβούλευσης. Η οποία αντιμετωπίζει μια σειρά χρονιζόντων προβλημάτων της ελληνικής χωροταξίας και πολεοδομίας και εισαγάγει την Ελλάδα σε μία νέα εποχή. Στην εποχή όπου η πολεοδομική τάξη θα λειτουργήσει ως ασπίδα προστασίας του περιβάλλοντος και ως μοχλός αύξησης της αξίας της περιουσίας των Ελλήνων πολιτών. Ως καταλύτης βιώσιμης ανάπτυξης!

*Ο Κωστής Χατζηδάκης είναι υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας