‘Μάθημα’ ιστορίας από Κουτσούμπα σε Τσίπρα για το όπλο του Μπελογιάννη

Πραγματοποιήθηκαν το μεσημέρι της Δευτέρας τα εγκαίνια της μόνιμης έκθεσης “Νίκος Μπελογιάννης”, στην οικία του αγωνιστή, στελέχους του ΚΚΕ, στη γενέτειρά του, Αμαλιάδα.

Την έκθεση εγκαινίασε ο πρωθυπουργός παρουσία του προέδρου της Βουλής και του δημάρχου Ήλιδας, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε και ο γενικός γραμματέας της Κ.Ε. του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας. Στην εκδήλωση, διαβάστηκε και κείμενο του γιου του αγωνιστή του ΚΚΕ. Η οικία Μπελογιάννη δωρήθηκε στον δήμο Ήλιδας από τον γιο του, ενώ λίγο αργότερα χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το υπουργείο Πολιτισμού. 

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η Βουλή των Ελλήνων, ανταποκρινόμενη σε αίτημα του Δήμου Ήλιδας συνεπικουρούμενου από τον γιο του Νίκου Μπελογιάννη, Νίκο Ν. Μπελογιάννη και τη βουλευτή Ηλείας Έφη Γεωργοπούλου-Σαλτάρη, πριν από λίγους μήνες, αποφάσισε να συνδράμει στη διοργάνωση της Μόνιμης Έκθεσης στην οικία Μπελογιάννη, αναλαμβάνοντας μεταξύ άλλων την έρευνα, συλλογή, οργάνωση, συντήρηση και τοποθέτηση ιστορικού υλικού που αφορά τη ζωή και τη δράση του Νίκου Μπελογιάννη, από πλήθος αρχείων, βιβλιοθηκών και συλλογών. Στη Βουλή επίσης δωρήθηκαν από ιδιώτες διάφορα τεκμήρια τα οποία προορίζονται για την Έκθεση.

Ο διάλογος Τσίπρα – Κουτσούμπα

Κατά τη διάρκεια των εγκαινίων, ο Αλέξης Τσίπρας ξεναγήθηκε στο σπίτι του Νίκου Μπελογιάννη, μαζί με τον γενικό γραμματέα του ΚΚΕ. Ο Δημήτρης Κουτσούμπας, μετά την έντονη κριτική που άσκησε στην κυβέρνηση σχετικά με την πορεία της αξιολόγησης και τη μνημονιακή συμφωνία, είχε έναν διάλογο με τον πρωθυπουργό μέσα στο Μουσείο, σχετικά με το όπλο του Ν. Μπελογιάννη που εκτίθεται στον χώρο.

Την ίδια ώρα, ακούγονταν συνθήματα από συγκεντρωμένα μέλη του ΚΚΕ έξω από το Μουσείο.

Όπως θα δείτε στο παρακάτω βίντεο, ο Δημήτρης Κουτσούμπας πρόσφερε στη συλλογή τα γάντια του Νίκου Μπελογιάννη, τη θήκη του όπλου του, αλλά και το ίδιο το όπλο του, ένα πιστόλι Walther του 1938, “που το είχε ως πολιτικός επίτροπος”, όπως ανέφερε ο γγ του ΚΚΕ.

“Το πήραν κατά την Κατοχή από κάποιον Γερμανό και το είχε στον Δημοκρατικό Στρατό ως πολιτικός επίτροπος”, ανέφερε ο κ. Κουτσούμπας.

Τότε ο πρωθυπουργός ρώτησε τον γγ του ΚΚΕ, πώς βρέθηκε το όπλο στα χέρια του ΚΚΕ. “Είναι ολόκληρη ιστορία. Το κρύβανε οι αγωνιστές και γι’ αυτό δεν πρέπει ποτέ να χαθεί”, απάντησε ο Δ. Κουτσούμπας. “Το έκρυβαν πολλοί άνθρωποι. Και δεν έκρυβαν μόνο όπλα, έκρυβαν χαρτιά, προσωπικά στοιχεία κ.α.”, πρόσθεσε. “Με κινδύνους τεράστιους για τη ζωή τους, πόσω μάλλον αν μιλάμε για όπλα, εκτελούνταν”.

Στη συνέχεια, ο κ. Κουτσούμπας μίλησε για την κατασκευή των Walther που πέρασε μετά το τέλος του πολέμου, στα χέρια των Γάλλων.

Η σχέση του Μπελογιάννη με την Αμαλιάδα

Ο Νίκος Μπελογιάννης γεννήθηκε στην Αμαλιάδα, στις 22 Δεκεμβρίου του 1915. Η οικογένεια του πατέρα του καταγόταν από την ορεινή Ηλεία και ειδικότερα από το χωριό Τσίπιανα.

Στο χωριό αυτό κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου υπήρχε κέντρο εκπαίδευσης του Δημοκρατικού Στρατού. Τα ερείπια του σπιτιού του προπάππου του Μπελογιάννη, Παναγή, βρίσκονται ακόμα στα περίχωρα του χωριού.

Ο πατέρας του Νίκου Μπελογιάννη, Γιώργος, είχε ανοίξει ξενοδοχείο στην Αμαλιάδα. Η καλή οικονομική κατάσταση της οικογένειας έδωσε την ευκαιρία στον μικρό Νίκο να σπουδάσει. Τελειώνοντας το Γυμνάσιο στην Αμαλιάδα, αναχώρησε για την Αθήνα, όπου εγγράφηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου.

Υπάρχουν μαρτυρίες που αναφέρουν ότι, από μαθητής του Γυμνασίου ακόμη, ήλθε σε επαφή με τις επαναστατικές ιδέες και με τις κομμουνιστικές οργανώσεις που δρούσαν στους κόλπους των αγροτών.

Εκείνα τα χρόνια της νιότης του, το κύριο προϊόν που παρήγε ο κάμπος της Ηλείας ήταν η σταφίδα. Στην περιοχή της πεδινής Ηλείας και της Αχαΐας από τα τέλη του 19ου αιώνα είχε αναπτυχθεί ένα ιδιότυπο αγροτοσυνδικαλιστικό κίνημα. Πολλές φορές οι αγρότες της Ηλείας είχαν ξεσηκωθεί, διεκδικώντας καλύτερες συνθήκες ζωής.

Στις αρχές του 20ού αιώνα, είχαν γίνει αρκετές εξεγέρσεις και πολλές φορές η κατάσταση είχε οδηγηθεί σε ένοπλη καταστολή. Μέσα σ’ αυτή την ατμόσφαιρα, ο Νίκος Μπελογιάννης ήρθε σε επαφή με τα προβλήματα των αγροτών.

Αν και γόνος σχετικά εύπορης οικογένειας, λάμβανε μέρος ενεργά στις κινητοποιήσεις των αγροτών. Στα μαθητικά του χρόνια, εντάχθηκε στην ΟΚΝΕ και από το 1934 έγινε μέλος του ΚΚΕ. Συνελήφθη από την αστυνομία για συμμετοχή σε αγροτικά συλλαλητήρια και μετά τον ορισμό της δίκης επέστρεψε στην Αθήνα για τις σπουδές του.

Τον Μάη του 1936 καταδικάστηκε ερήμην στην Αμαλιάδα σε δύο χρόνια φυλάκιση για τη συμμετοχή του στις αγροτικές κινητοποιήσεις. Φοιτητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Αθήνας πια, συνελήφθη για δεύτερη φορά στην Αθήνα και εκτοπίστηκε στην Ιο.

Από εκεί, πήρε χάρη τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου και στρατεύθηκε, για να υπηρετήσει τη θητεία του. Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου τον βρήκε στρατιώτη. Ο Νίκος Μπελογιάννης, ως στρατιώτης, ανέπτυξε δράση. Συνελήφθη και πάλι, κατηγορήθηκε για ανάπτυξη κομμουνιστικής δραστηριότητας στον στρατό και δικάστηκε σε τρεις μήνες φυλακή και έξι μήνες εξορία.

Αμέσως μετά την απελευθέρωσή του, άρχισε ο κύκλος της παράνομης κομματικής δουλειάς του Νίκου Μπελογιάννη. Οι συνθήκες ήταν σκληρές και η καταστολή εκ μέρους του καθεστώτος ολοκληρωτική. Ήταν η εποχή που η Ασφάλεια έχει καταφέρει ισχυρά χτυπήματα στο Κομμουνιστικό Κόμμα.

Τον Μάιο του 1938 συνελήφθη εκ νέου, καταδικάστηκε σε πενταετή φυλάκιση και δύο χρόνια εξορία. Φυλακίστηκε αρχικά στις φυλακές της Αίγινας και κατόπιν, όπως χιλιάδες άλλοι αγωνιστές, μεταφέρθηκε στο κάτεργο της Ακροναυπλίας.

Η γερμανική κατοχή τον βρήκε στη φυλακή. Το 1943, άρρωστος στο νοσοκομείο “Σωτηρία”, κατάφερε να αποδράσει και βρέθηκε στην Πελοπόννησο ως ηγετικό στέλεχος του ΕΑΜ.

Με την απελευθέρωση, τοποθετήθηκε επικεφαλής του Τομέα Διαφώτισης του ΚΚΕ στην Πελοπόννησο και υπεύθυνος έκδοσης του εβδομαδιαίου εντύπου του Γραφείου Πελοποννήσου του ΚΚΕ με τον τίτλο “Ελεύθερος Μωριάς” και λίγο αργότερα, υπεύθυνος έκδοσης της καθημερινής εφημερίδας του ΕΑΜ στην Πάτρα με τίτλο “Ελεύθερη Αχαΐα”.

Κατά τον Εμφύλιο πόλεμο που επακολούθησε ήταν πολιτικός επίτροπος της 10ης Μεραρχίας του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ). Μετά την ήττα του ΔΣΕ ήταν ένας από τους τελευταίους που εγκατέλειψαν τη χώρα τον Αύγουστο του 1949 και εγκαταστάθηκε σαν πολιτικός πρόσφυγας στην Πολωνία.

Τον Ιούνιο του 1950 επέστρεψε κρυφά στην Ελλάδα με σκοπό να ανασυγκροτήσει τις οργανώσεις του παράνομου τότε ΚΚΕ στην Αθήνα, που είχαν διαλυθεί από τις συλλήψεις και εκτελέσεις πολλών στελεχών του. Στις 20 Δεκεμβρίου 1950 συνελήφθη και δικάστηκε με βάση τον Αναγκαστικό Νόμο 509/1947, που θεωρούσε εγκληματική οργάνωση το ΚΚΕ και το είχε κηρύξει παράνομο. Επίσης, κατηγορήθηκε ως κατάσκοπος της Σοβιετικής Ένωσης.

Ο Νίκος Μπελογιάννης έμεινε γνωστός ως “Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο”, από ένα κόκκινο γαρύφαλλο που κρατούσε καθημερινά κατά τη διάρκεια της δίκης. Ο Πάμπλο Πικάσο εμπνεύστηκε ένα διάσημο σκίτσο από την εικόνα του ανθρώπου με το γαρύφαλλο.

Παρά την παγκόσμια κινητοποίηση και συγκίνηση, το δικαστήριο αποτελούμενο αυτήν την φορά από τακτικούς στρατοδίκες, καταδίκασε τον Μπελογιάννη και τους συντρόφους του Έλλη Παππά, Νίκο Καλούμενο, Δημήτρη Μπάτση, Ηλία Αργυριάδη και Τάκη Λαζαρίδη ομόφωνα σε θάνατο, την 1η Μαρτίου 1952.

Η θανατική καταδίκη δεν άλλαξε ποτέ, ούτε δόθηκε χάρη από τον βασιλιά Παύλο, παρά τις διεθνείς εκκλήσεις. Τελικά, στις 30 Μαρτίου 1952, ημέρα Κυριακή και ώρα 04:10 τη νύχτα, οι τέσσερις μελλοθάνατοι, Μπελογιάννης, Νίκος Καλούμενος, Δημήτης Μπάτσης και Ηλίας Αργυριάδης μεταφέρθηκαν από τις φυλακές της Καλλιθέας στο στρατόπεδο του Γουδή και εκτελέστηκαν δια τυφεκισμού. Η Έλλη Παππά δεν εκτελέστηκε λόγω του παιδιού του Μπελογιάννη που γέννησε μέσα στη φυλακή και ο Τάκης Λαζαρίδης λόγω του νεαρού της ηλικίας του.

Με τον θάνατό του ο Μπελογιάννης έγινε ένας από τους μεγαλύτερους ήρωες της ελληνικής Αριστεράς. Λίγες μέρες μετά την εκτέλεση το όνομά του δόθηκε σε πλατείες και δρόμους σε διάφορες σοσιαλιστικές χώρες, καθώς και σε χωριό στην Ουγγαρία που στέγαζε Έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες. Το χωριό Μπελογιάννης υπάρχει μέχρι σήμερα.