Iδιωτικά πανεπιστήμια με Ελάχιστη Βάση Συντάγματος

Για δεύτερη ημέρα σήμερα συνεχίζεται στη Βουλή η αντιπαράθεση κυβέρνησης και αντιπολίτευσης για το νομοσχέδιο που θεσμοθετεί τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Με την κυβέρνηση να αποδεικνύει έμπρακτα πως το Σύνταγμα δεν θα αποτελέσει εμπόδιο στη βούλησή της για τη δημιουργία μιας «αγοράς πτυχίων».

Έτσι, λοιπόν, επικαλούμενη την πλειοψηφία των 158 βουλευτών που διαθέτει, απέρριψε τις ενστάσεις αντισυνταγματικότητας που κατατέθηκαν. Έστω κι αν αυτό προϋπέθετε τη στρεβλή «ανάγνωση» του άρθρου 16 που ρητά απαγορεύει την ύπαρξη ιδιωτών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή ακόμη και την …ανατροπή της λογικής.

Η κυβερνητική τοποθέτηση

Ο Κυριάκος Πιερρακάκης εμφανίστηκε χθες στην συζήτηση για την συνταγματικότητα του νομοσχεδίου ως φορέας της θεωρίας ενός «δυναμικού» Συντάγματος. Αρχικά παρουσίασε ως παρωχημένο το υφιστάμενο Σύνταγμα λέγοντας ότι «το 1975 ο συνταγματικός νομοθέτης χρησιμοποιούσε τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου ως κυρίαρχο μηχανισμό άσκησης της κρατικής εποπτείας. Όμως, από τότε έχουν αλλάξει πολλά πράγματα». Προτρέποντας «να βλέπουμε τα πράγματα μέσα στην εξέλιξη και στο πνεύμα των καιρών».

Μάλιστα, δεν έκρυψε πως η κυβέρνηση στηρίζει τις νομοθετικές της κινήσεις σε δικαστές που στο παρελθόν μειοψήφησαν σε αποφάσεις ανωτάτων δικαστηρίων και σε συνταγματολόγους από τον χώρο του κέντρου, αναφέροντας ενδεικτικά τα ονόματα του Ευάγγελου Βενιζέλου και του Νίκου Αλιβιζάτου. Παρά το γεγονός ότι οι εν λόγω αποτελούν μειοψηφία απέναντι στην συντριπτική πλειοψηφία των συνταγματολόγων που θεωρούν το νομοσχέδιο συμβατό με το Σύνταγμα.

Ο υπουργός Παιδείας «πήρε τη σκυτάλη» από τον εισηγητή της Νέας Δημοκρατίας στη συζήτηση των ενστάσεων συνταγματικότητας από τον Θάνο Πλεύρη. Αφού ο τελευταίος είχε ουσιαστικά υποστηρίξει πως η κυβέρνηση έχει το δικαίωμα να εφαρμόζει το Σύνταγμα …όπως νομίζει. Αναφέροντας μεταξύ άλλων πως «η θεωρία ενός ζωντανού Συντάγματος έχει να κάνει με το ότι το Σύνταγμα το συγκεκριμένο, με τις αρχές και αξίες που πρεσβεύει, προφανώς, ερχόμαστε και το εφαρμόζουμε με βάση τα δεδομένα που υπάρχουν».

Ούτε η λογική

Σε επίπεδο πολιτικών και νομικών επιχειρημάτων η αποδόμηση των κυβερνητικών θέσεων από την πλευρά την αντιπολίτευσης δεν ήταν δύσκολη. Μια και οι περισσότεροι εισηγητές παρουσίασαν απλά την κατηγορηματική διατύπωση του άρθρου 16 που ξεκαθαρίζει ότι παροχή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης επιτρέπεται μόνον από Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου.

Χαρακτηριστική ήταν η φράση του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΠΑΣΟΚ Παναγιώτη Δουδωνή που ανέφερε πως στις παραγράφους του άρθρου 1 «η κρίσιμη λέξη είναι το «αποκλειστικά», παράγραφος 5. Παράγραφος 8, τελευταίο εδάφιο: Η σύσταση ανωτάτων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται».

Παρόλα αυτά το …αυτονόητο του γράμματος και του πνεύματος του Συντάγματος βρέθηκε απέναντι σε μία αποφασισμένη να επιβάλει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια κυβερνητική πλειοψηφία. Με τόσο ξεκάθαρη προδιάθεση που δεν κάμφθηκε ούτε όταν εισηγητές της αντιπολίτευσης επικαλέστηκαν απλά την …κοινή λογική.

«Καλούμαι να υπερασπιστώ τα απολύτως αυτονόητα» είπε χαρακτηριστικά ο βουλευτής της Νέας Αριστεράς, Δημήτρης Τζανακόπουλος. Τονίζοντας πως θέμα ερμηνείας του Συντάγματος υφίσταται μόνον «όταν το νόημα μιας διάταξης είναι ασαφές ή διακυβευόμενο». Συνέχισε λέγοντας πως «στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι πάρα πολύ δύσκολο -θα έλεγα, αδύνατον- να ισχυριστεί ο οποιοσδήποτε ότι οι παράγραφοι 5 και 8 του άρθρου 16 έχουν ασαφές ή διακυβευόμενο νόημα, για να μπούμε καν στη συζήτηση περί της ερμηνείας τους. Αυτό, δε, δηλαδή η απόλυτη απαγόρευση της ίδρυσης ανώτατων σχολών από ιδιώτες, γίνεται δεκτό και κατά πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπως είναι απολύτως λογικό, εύλογο και κανονικό».

Εξαίρεση στις τοποθετήσεις των βασικών κομμάτων της αντιπολίτευσης πάντως σχετικά με την συνταγματικότητα υπήρξε η τοποθέτηση της Ζωής Κωνσταντοπούλου. Η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας υποστήριξε ότι αντισυνταγματικές είναι μόνον οι διατάξεις του που αφορούν τα δίδακτρα και το εργασιακό καθεστώς του προσωπικού των πανεπιστημίων. Αναφέροντας ότι δεν υφίσταται πρόβλημα με «τη νομική μορφή που έχει επιλεγεί και για τον περιορισμό στα παραρτήματα».

Σήμερα συνεχίζεται η συζήτηση του νομοσχεδίου για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια με τις ομιλίες βουλευτών. Αφού πάνω από 160 βουλευτές έχουν εγγραφή για να μιλήσουν. Επίσης, η όλη διαδικασία αναμένεται να καταλήξει σε ονομαστική ψηφοφορία για την αρχή και επίμαχα άρθρα του νομοσχεδίου. Ήδη, άλλωστε, σχετική πρόταση έχει κατατεθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ και αναμένεται και από άλλα κόμματα που έχουν τη σχετική δυνατότητα με βάση τον Κανονισμό της Βουλής.