Μητσοτάκης – Ερντογάν: Ο διάλογος σε καλό κλίμα και η λέξη που δεν είπαν δημοσίως

Χωρίς ειδήσεις, όπως άλλωστε αναμένετο, ολοκληρώθηκε η συνάντηση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της 79ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.

Η συνάντηση απλώς επιβεβαίωσε την πρόθεση και των δύο πλευρών να παραμείνουν (στην επιφάνεια τουλάχιστον) ήρεμα νερά στο Αιγαίο. Σημειωτέον δε ότι στις επίσημες ανακοινώσεις και της ελληνικής και της τουρκικής πλευράς δεν υπήρχε καμία αναφορά στο Κυπριακό.

Και αυτό παρόλο που ο Ερντογάν προηγουμένως κατά την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ζήτησε την αναγνώριση του ψευδοκράτους, επαναλαμβάνοντας τα περί λύσης δύο κρατών. Ωστόσο φαίνεται πως οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι δεν έχει νόημα να επαναλάβουν δημοσίως ότι διαφωνούν στο συγκεκριμένο θέμα και να χαλάσει έτσι το έξωθεν καλό κλίμα.

Σύμφωνα όμως με ανώτατη κυβερνητική πηγή, ο κ.Μητσοτάκης προφανώς και έθεσε στον Τούρκο πρόεδρο το Κυπριακό κατά τη συνάντηση τους. Η ίδια πηγή σημείωσε ότι η ελληνική θέση είναι πάγια και σταθερή για το Κυπριακό, απορρίπτοντας τα περί δύο κρατών. Πάντως η Αθήνα δηλώνει ότι παραμένει αισιόδοξη για επανέναρξη του διάλογου μεταξύ των δύο πλευρών υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.

Προτεραιότητα στο μεταναστευτικό, συνεχίζονται οι διερευνητικές για ΑΟΖ

Η συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν διήρκεσε μισή ώρα, δηλαδή δέκα λεπτά πάνω από τον προγραμματισμένο χρόνο. Σημειωτέον ότι οι συναντήσεις στο περιθώριο της ΓΣ του ΟΗΕ είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένες χρονικά.

Παρόντες ήταν οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν και οι επικεφαλής των διπλωματικών γραφείων των δύο ηγετών, Άννα Μαρία Μπούρα και Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς.

Η ελληνική πλευρά στέκεται στη συνέχιση του διαλόγου και της συνεργασίας, ιδίως στο μεταναστευτικό, που “καίει” την Αθήνα. Πρώτο βήμα μάλιστα θα είναι συνάντηση των υπουργών Μετανάστευσης των δύο χωρών στο αμέσως επόμενο διάστημα.

Η ελληνική κυβέρνηση όμως δε βιάζεται να μπει στα βαθιά του διαλόγου, δηλαδή στη συζήτηση για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα. Δεδομένου άλλωστε ότι η Τουρκία δεν έχει εγκαταλείψει τον αναθεωρητισμό, θα ήταν δύσκολο να προχωρήσει ο πολιτικός διάλογος.

Η Τουρκία θέλει μία διαπραγμάτευση για Αιγαίο σε επίπεδο ΥΠΕΞ και μία διαπραγμάτευση για θαλάσσιες ζώνες στην Ανατολική Μεσόγειο με διεθνή διάσκεψη με Λιβύη και Αίγυπτο, όχι όμως και την Κύπρο, κάτι που δεν μπορεί φυσικά να δεχθεί η Ελλάδα.

Ωστόσο ανώτατη κυβερνητική πηγή κρατούσε από την ομιλία Ερντογάν στον ΟΗΕ το σημείο για οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στη βάση του διεθνούς δικαίου. Σύμφωνα δε με πληροφορίες οι δύο ηγέτες ανανέωσαν την εντολή στους υπουργούς Εξωτερικών προκειμένου να διερευνήσουν εάν μπορεί να βρεθεί κοινό έδαφος για να ξεκινήσει η συζήτηση για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα.

Η ανακοίνωση του Μαξίμου για τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν

Σύμφωνα με το Μαξίμου: “Οι δύο ηγέτες έκαναν επισκόπηση της προόδου στον πολιτικό διάλογο και στη θετική ατζέντα. Συμφώνησαν να εντατικοποιήσουν τη συνεργασία στο μεταναστευτικό το επόμενο διάστημα για την εξάρθρωση των δικτύων των διακινητών που θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές.

Ανέθεσαν στους Υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, Γιώργο Γεραπετρίτη και Hakan Fidan, να αρχίσουν την προετοιμασία για τη σύγκληση του επόμενου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας- Τουρκίας, που θα πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα τον Ιανουάριο του 2025, στη βάση της Διακήρυξης των Αθηνών.” 

Τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, η θετική ατζέντα και ο πολιτικός διάλογος σε επίπεδο ΥΠΕΞ θα πρέπει να προχωρήσουν επομένως κατά τον Οκτώβριο με Δεκέμβριο. Σύμφωνα με πληροφορίες πριν τη σύγκληση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας ο Τούρκος ΥΠΕΞ θα επισκεφθεί την Αθήνα.

Η ανακοίνωση της τουρκικής πλευράς

Στην ανακοίνωση της τουρκικής πλευράς επίσης δεν υπάρχει αναφορά στο Κυπριακό. Πίσω από τις γραμμές πάντως διαφαίνεται κάποια δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι δεν προχωρά ο πολιτικός διάλογος, όπως τον εννοεί η Τουρκία.

Ειδικότερα σύμφωνα με την ανακοίνωση της τουρκικής κυβέρνησης “κατά τη συνάντηση συζητήθηκαν οι διμερείς σχέσεις καθώς και περιφερειακά και διεθνή ζητήματα. Τονίζοντας ότι η Τουρκία και η Ελλάδα μπορούν να προχωρήσουν μπροστά με αποφασιστικά βήματα προς το μέλλον στη βάση της καλής γειτονίας, ο Πρόεδρος Ερντογάν σημείωσε ότι η ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών και οι πράξεις σε συμφωνία με το γράμμα και το πνεύμα της Διακήρυξης των Αθηνών θα ωφελήσουν τις δύο χώρες.” 

Η ανακοίνωση της τουρκικής κυβέρνησης καταλήγει: “Τονίζοντας ότι οι επιθέσεις του Ισραήλ σε διάφορες περιοχές, ειδικά στη Γάζα, με στόχο αθώους πολίτες και την ειρήνη στην περιοχή, ο πρόεδρος Ερντογάν πρόσθεσε ότι υπάρχει κίνδυνος η κρίση να επεκταθεί στην περιοχή και ότι είναι σημαντικό να ασκηθεί πίεση στο Ισραήλ για να διασφαλιστεί ότι η ανθρωπιστική βοήθεια θα φτάνει στη Γάζα χωρίς εμπόδια”.