Μητσοτάκης – Ερντογάν: Ραντεβού με στόχο “ήρεμα νερά” στο Αιγαίο

Η σημερινή επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Τουρκία και η νέα συνάντηση με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αποτελεί ένα κρίσιμο ορόσημο στον ελληνοτουρκικό διάλογο, αλλά και στην πορεία της Νέας Δημοκρατίας προς τις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου.

Ο πρωθυπουργός αναμένεται το μεσημέρι στην Άγκυρα, όπου θα τον υποδεχθεί ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν και θα μεταβεί στο Προεδρικό Μέγαρο, όπου θα συναντηθεί με τον πρόεδρο της Τουρκίας.

Στη σημερινή συνάντηση Μητσοτάκη- Ερντογάν, η οποία αναμένεται να διαρκέσει 45 λεπτά με μία ώρα, θα ακολουθηθεί το μοντέλο του Βίλνιους “ένα συν δύο”, δηλαδή θα μετέχουν επίσης από ελληνικής πλευράς ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και η διπλωματική σύμβουλος του πρωθυπουργού, Άννα Μαρία Μπούρα.

Στις διευρυμένες συνομιλίες των αντιπροσωπειών, που θα ακολουθήσουν, θα προστεθούν από ελληνικής πλευράς οι υφυπουργοί Εξωτερικών, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και Κώστας Φραγκογιάννης (η πρώτη χειρίζεται τον πολιτικό διάλογο και ο δεύτερος τη “θετική ατζέντα”), ο επικεφαλής της ΕΥΠ, πρέσβης Θεμιστοκλής Δεμίρης, ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του πρωθυπουργού, Θάνος Ντόκος, η ειδική σύμβουλος διεθνούς πολιτικής του πρωθυπουργού, Αριστοτελία Πελώνη και η διευθύντρια επικοινωνίας του πρωθυπουργού, Κύρα Κάπη.

Στη συνέχεια, περίπου στις έξι το απόγευμα, οι δύο ηγέτες θα πραγματοποιήσουν δηλώσεις στον τύπο. Μετά τις κοινές δηλώσεις, ο κ. Μητσοτάκης θα παρακαθήσει σε δείπνο που θα παραθέσει ο πρόεδρος της Τουρκίας και θα αναχωρήσει νωρίς το βράδυ για Αθήνα.

Τι θα συζητηθεί και τι όχι

Οι κοινές δηλώσεις Μητσοτάκη – Ερντογάν θα είναι καθοριστικές επικοινωνιακά, τρεις εβδομάδες πριν τις ευρωεκλογές. Το πως θα πάνε βέβαια θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη και το περιεχόμενο της συνάντησης, αν και οι δυο πλευρές δείχνουν τη διάθεση αν μη τι άλλο να διατηρήσουν το καλό κλίμα, παρά τα “αγκάθια”.

Βασικός στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να διατηρηθούν τα “ήρεμα νερά” στο Αιγαίο. “Οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών πρέπει να παραμείνουν ανοιχτοί ακόμη και σε περιόδους έντασης”, δήλωσε άλλωστε χαρακτηριστικά ο κ.Μητσοτάκης σε συνέντευξη του στην τουρκική εφημερίδα Milliyet χθες ενόψει της σημερινής του επίσκεψης στην Τουρκία. “Οι διαφωνίες προφανώς παραμένουν. Το σημαντικό είναι αυτές να μην οδηγούν σε κρίσεις”, τόνιζαν εν τω μεταξύ κυβερνητικές πηγές.

Ο πρωθυπουργός εξάλλου σε κάθε ευκαιρία υπογραμμίζει ως σημαντικά αποτελέσματα της ελληνοτουρκικής προσέγγισης την σχεδόν μηδενική παραβατικότητα στο πεδίο, τη μείωση των μεταναστευτικών ροών και τη visa express για Τούρκους τουρίστες σε νησιά του ανατολικού Αιγαίου.

Η ατζέντα της συνάντησης Μητσοτάκη- Ερντογάν δεν θα περιλαμβάνει πάντως το καυτό και μείζον θέμα της ΑΟΖ. Ωστόσο από τη μία ο κ.Ερντογάν επιμένει σε θεωρία “γκρίζων ζωνών” με αφορμή το σχέδιο για δημιουργία θαλάσσιου πάρκου στο Αιγαίο, με τον κ.Μητσοτάκη να απαντά ότι η Ελλάδα θα προχωρήσει κανονικά, με βάση το διεθνές δίκαιο και με περιβαλλοντικά κριτήρια. Και από την άλλη ο Έλληνας πρωθυπουργός θα θέσει στον Τούρκο πρόεδρο τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί.

 “Θετική ατζέντα”, αλλά και “αγκάθια”

Σημειωτέον ότι ο Τούρκος πρόεδρος σε συνέντευξη του στην Καθημερινή μίλησε και πάλι για λύση “πακέτο” στα ελληνοτουρκικά και υποστήριξε με αφορμή τα θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο ότι και τα θέματα κυριαρχίας θα πρέπει να τεθούν σε συζήτηση.

“Υποστηρίζουμε ότι τα προβλήματα πρέπει να επιλύονται ως πακέτο. Δεν πρέπει να αγνοούμε άλλα αμφιλεγόμενα σημεία εστιάζοντας σε μία και μόνο διαφορά. Όταν λέμε ότι καταλήξαμε σε μια συνολική λύση, δεν πρέπει να μεταφέρουμε προστριβές στις μελλοντικές γενιές”, είπε ειδικότερα ο κ. Ερντογάν. Ενώ όσον αφορά στα θαλάσσια πάρκα, δήλωσε ότι: “Η Τουρκία δεν θα δεχθεί de facto καταστάσεις”.

Η Αθήνα ωστόσο ξεκαθαρίζει ότι τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας δεν αποτελούν θέμα προς συζήτηση. “Θα συζητηθούν αυτά που αποτελούν αντικείμενο συζήτησης”, σχολίασε χαρακτηριστικά και ο υπουργός Επικρατείας, Μάκης Βορίδης (ΣΚΑΪ). “Ουδείς είναι αφελής. Ουδείς πιστεύει ότι η Τουρκία επειδή αναγκάστηκε να έρθει στο τραπέζι του διαλόγου απέστη ή εγκατέλειψε τις θέσεις της”, πρόσθεσε ο κ. Βορίδης, τασσόμενος όμως υπέρ του διαλόγου και αξιολογώντας ως σημαντική την πρόοδο σε θέματα “ήπιας πολιτικής”.

Τα επόμενα βήματα

Το όποιο “κέρδος” επομένως από τη σημερινή συνάντηση θα αφορά στη συνέχιση της ελληνοτουρκικής προσέγγισης προς αποφυγή εντάσεων στο πεδίο. Ενώ πρέπει να αποφευχθούν φυσικά οι διπλωματικές και επικοινωνιακές “νάρκες” τρεις εβδομάδες πριν τις ευρωκάλπες.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές κατά τη διάρκεια της συνάντησης Μητσοτάκη- Ερντογάν αναμένεται να οριστεί και το χρονοδιάγραμμα των επόμενων επαφών σε επίπεδο πολιτικού διαλόγου, θετικής ατζέντας και Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης ( ΜΟΕ ).

Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ειδικότερα ότι αναμένεται ακόμη να επιβεβαιωθεί η επόμενη συνάντηση των δύο ηγετών κατά τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Σημειωτέον ότι Μητσοτάκης και Ερντογάν θα συμμετέχουν εν τω μεταξύ και στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, τον προσεχή Ιούλιο στην Ουάσιγκτον, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει και αφορμή για νέα συνάντηση.

Σημειωτέον ότι πρόκειται για την τέταρτη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν μετά την επανεκλογή αμφότερων πέρυσι. Η πρώτη είχε πραγματοποιηθεί τον Ιούλιο του 2023 στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, η δεύτερη στη Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ το Σεπτέμβριο και η τρίτη κατά την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβριο.