Μουζέλης: Λύση για την κεντροαριστερά η στροφή της προς την αριστερά

Στην ανάγκη διαλόγου ΣΥΡΙΖΑ-ΚΙΝΑΛ επιμένει ο ομότιμος καθηγητής στο LSE Νίκος Μουζέλης ο οποίος θεωρεί ότι δεν υπάρχει άλλη λύση για την κεντροαριστερά πέρα από τη στροφή της προς την αριστερά, αν θέλει να ανακάμψει.

-Στο βιβλίο σας («Ματιές στο μέλλον – καπιταλισμός, σοσιαλδημοκρατία, κοινωνικό κράτος» – εκδόσεις Αλεξάνδρεια) κάνετε μια προσπάθεια να δείξετε συγκρατημένη αισιοδοξία για το μέλλον του κόσμου αλλά προσωπικά απελπίστηκα όταν το τελείωσα. Αν το μόνο στο οποίο μπορούμε να ελπίζουμε είναι η πρόοδος στο πλαίσιο της ΕΕ, δεν είναι και πολύ, δεδομένου ότι η ακροδεξιά ανεβαίνει διαρκώς μαζί με τον ευρωσκεπτικισμό…

Υπάρχει και αισιοδοξία και το αντίθετό της. Η απαισιοδοξία είναι πιο ισχυρή. Το παγκόσμιο σύστημα είναι νεοφιλελεύθερο και αυτό σημαίνει ότι οι ανισότητες ανεβαίνουν, κάτι που οδηγεί αναπόφευκτα στην ανάπτυξη του λαϊκισμού σχεδόν παντού. Το παγκόσμιο σύστημα έχει τρία καπιταλιστικά υποσυστήματα, το νεοφιλελεύθερο των ΗΠΑ, το αυταρχικό της Κίνας και το σοσιαλδημοκρατικό της Ευρώπης. Το λέω σοσιαλδημοκρατικό γιατί, παρά το δόγμα της λιτότητας που επέβαλε η Μέρκελ, τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα ακόμη προστατεύονται περισσότερο από όσο στα άλλα δύο υποσυστήματα. Στην Κίνα υπάρχουν κοινωνικά δικαιώματα γιατί η απόλυτη φτώχεια μειώνεται αλλά υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με τα ατομικά δικαιώματα.

-Παρόλα αυτά, η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία δείχνει ετοιμοθάνατη. Υπάρχει επιστροφή; Ειδικά όταν, όπως προβλέπετε, ο καπιταλισμός δεν πρόκειται να μας αφήσει σύντομα και αυτό σημαίνει ότι θα αντέξει και ο νεοφιλελευθερισμός – έτσι δεν είναι;

Η κλασική σοσιαλδημοκρατία από το 1945 ως το 1975 είχε κατορθώσει να εξαπλώσει δικαιώματα πολιτικά και κοινωνικά στη βάση της κοινωνικής πυραμίδας, έτσι είχαμε δημοκρατία και ισχυρό κοινωνικό κράτος. Στη δεκαετία του 1980 το άνοιγμα των αγορών έφερε την άμβλυνση της αυτονομίας του κράτους-έθνους, το κεφάλαιο είχε μεγάλη κινητικότητα και δεν μπορούσε να ελεγχθεί από το κράτος στο πλαίσιο των εθνικών συνόρων και αυτό εξηγεί την κρίση. Ποιες είναι οι προοπτικές; Αυτή κατάσταση, η πολύ θλιβερή, μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο σε υπερεθνικό επίπεδο όπως στην ΕΕ ή και σε ακόμη πιο παγκόσμιο.

Ο στόχος των προοδευτικών δυνάμεων πρέπει να είναι να έχουμε μια Ευρώπη πιο ενωμένη και πιο υπεύθυνη κοινωνικά όπως τη θέλει ο Μακρόν και όχι η Μέρκελ. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συγκροτηθούν αναδιανεμητικοί μηχανισμοί που θα μεταφέρουν πόρους και βοήθεια από το Βορρά που είναι πολύ αναπτυγμένος στο Νότο. Ο Μακρόν κατά τη γνώμη μου είναι νεοφιλελεύθερος αλλά στην εξωτερική πολιτική, αντίθετα με τη Μέρκελ, είναι σοσιαλδημοκράτης. Θέλει ταχεία ενοποίηση της ΕΕ χωρίς ηγεμονισμούς και με μηχανισμούς που θα διοχετεύουν πόρους από τις οικονομικά ισχυρές στις πιο αδύναμες χώρες για να σταματήσει η τεράστια διαφορά που κάνει αδύνατη τη συνοχή και την καταπολέμηση του λαϊκισμού.

-Στη χώρα μας η σοσιαλδημοκρατία βρίσκεται επίσης σε πτώση και αντίθετα οι ιδέες της Δεξιάς φαίνεται πως κερδίζουν συνεχώς έδαφος…

Στη χώρα μας, όπως και στην Ευρώπη, το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι η σοσιαλδημοκρατία πέφτει και ο λαϊκισμός, όχι μόνο της Χρυσής Αυγής αλλά και της ΝΔ, ανεβαίνει. Αυτή η κατάσταση μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο αν η κεντροαριστερά, που αυτή τη στιγμή δυστυχώς βλέπει προς τη ΝΔ, τουλάχιστον αυτοί που είναι δυσαρεστημένοι με αυτόν τον προσανατολισμό, κοιτάξουν προς τον ΣΥΡΙΖΑ, Οχι να συγχωνευθούν, όχι να πάρουν θέσεις και καρέκλες, αλλά για να συγκροτήσουν μια συμμαχία επί ίσοις όροις. Πρέπει να διαμορφωθεί ένα κοινό πρόγραμμα το οποίο θα βοηθήσει και τους δύο. Θα δώσει νέα δύναμη στον ΣΥΡΙΖΑ με πρόσωπα με μεγαλύτερη εμπειρία και εκπαίδευση στο πώς να ασκήσουν διακυβέρνηση και θα δώσει τη δυνατότητα στην κεντροαριστερά να σταματήσει την αρνητική δυναμική Οι προοδευτικές δυνάμεις πρέπει να πάνε προς τα εκεί. Δεν υπάρχει άλλη λύση.

-Ο Αλέξης Τσίπρας σας έχει πείσει;

Με έχει πείσει εδώ και πολύ καιρό, από τη στιγμή που έκανε τη στροφή προς την Ευρώπη. Και λόγω της πίεσης από την ΕΕ και επειδή αναγκάστηκε να στραφεί στο ρεαλισμό, προχωρά προς τη σοσιαλδημοκρατική κατεύθυνση. Δεν έχει άλλη επιλογή. Παρόλο που έχει κάνει μεγάλα λάθη και εξακολουθεί να τα κάνει, προς τα εκεί πάει. Εξ ου και οι μεγάλες επιτυχίες: Οι Πρέσπες, ότι βγήκαμε από τα μνημόνια, ότι τα βρήκαμε με την ΕΕ και με τις ΗΠΑ και πάψαμε να είμαστε το μαύρο πρόβατο και αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να πάρουμε βοήθεια απέναντι στην Τουρκία – όλα αυτά είναι μεγάλα επιτεύγματα τα οποία το παλαιό κατεστημένο δεν τα κατόρθωσε ποτέ. Τα κύρια ΜΜΕ τα βλέπουν όλα μαύρα, δεν τα βλέπουν αυτά. Ο Τσίπρας πηγαίνει προς τη σοσιαλδημοκρατική κατεύθυνση είτε το θέλει είτε όχι αυτός και οι σύντροφοί του, δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Δεν γίνεται να πάνε πίσω, σε κρατικοποιήσεις, ούτε σε επαναστατικές κατευθύνσεις, είναι αδύνατο πια να πάνε προς Μαδούρο, αυτά είναι φαντασιώσεις της Δεξιάς.

-Το αντιΣΥΡΙΖΑ ρεύμα είναι πάντως ισχυρό και στο κοινωνικό επίπεδο. Δεν είναι;

Πράγματι. Δείτε κάτι. Η πλεοψηφία είναι εναντίον της συμφωνίας των Πρεσπών επειδή οι συντηρητικές ελίτ δεν λένε στον κόσμο την αλήθεια, ότι το μονοπώλιο της Μακεδονίας δεν μας ανήκει, ότι υπάρχουν τρεις Μακεδονίες. Και για τη γλώσσα και για την εθνότητα κάνουν λάθος. Οτι αισθάνονται Μακεδόνες δεν αλλάζει και παραδέχονται ότι η γλώσσα τους είναι σλαβική διάλεκτος.

-Το ΚΙΝΑΛ αρνείται κάθε διάλογο με τον ΣΥΡΙΖΑ. Επομένως οι προοδευτικές συγκλίσεις είναι αδύνατες στο ορατό μέλλον…

Απορώ πώς το ΚΙΝΑΛ δεν βλέπει ότι είναι η μόνη λύση για να σταματήσει η κάθοδος. Η Φ. Γεννηματά ελπίζει ότι με έναν μαγικό τρόπο ο ΣΥΡΙΖΑ θα εξαφανιστεί. Αλλά αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Το διπολικό σύστημα ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ θα συνεχίσει να υπάρχει για πολλά χρόνια και κατά τη γνώμη μου ο Τσίπρας θα είναι ο κύριος παίκτης σ αυτό το παιχνίδι για πολλά χρόνια επειδή έχει και εξυπνάδα και χάρισμα.