Ν. Παρασκευόπουλος: Το παράσημο

Το θέμα της -μη- παρασημοφόρησης του διασώστη των ναυαγών προσφύγων έχει πολιτικό βάρος που υπερβαίνει τις αναζητήσεις προσωπικών ευθυνών. Για την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό Εξωτερικών, ας συζητήσουμε άλλη ώρα. Αν κάτι προσωπικό εδώ πρέπει οπωσδήποτε να αναφερθεί είναι κάποια λόγια του Ιάσονα Αποστολόπουλου : «Όσο για μας», είπε, «η μεγαλύτερη ανταμοιβή είναι τα χαμόγελα και οι αγκαλιές στο κατάστρωμα όταν η ζωή νικάει τον θάνατο, όταν η αλληλεγγύη νικάει την βαρβαρότητα». Κουβέντες που μπορούν να ειπωθούν μόνο όταν υπάρχει το βίωμα και που αξίζει να διδάσκονται στα σχολεία.

Ας δούμε τώρα τα πολιτικο-θεσμικά. Το ελληνικό κράτος, πρώτα η Κυβέρνηση και στη συνέχεια η Προεδρία της Δημοκρατίας, από μια στιγμή και μετά κλήθηκε να ζυγίσει δυο αξίες: από τη μια την αξία της ζωής ανθρώπων που διασώζονται μέσα από επικίνδυνες συνθήκες, από την άλλη το κύρος των κρατικών παραγόντων και των υπηρεσιών το οποίο θίχθηκε -θεωρούν- με τις δηλώσεις του διασώστη. Ο ανθρωπισμός από τη μια επέβαλλε την βράβευση, η «προστασία του κύρους» από την άλλη την παράλειψή της.

Για το πρώτο ζύγι δεν υπάρχουν αμφιβολίες: Οι κατά συρροή διασώσεις είναι έργο ανθρωπισμού, αλληλεγγύης και αριστείας και μεταξύ άλλων αντανακλούν πολιτισμό και τιμή στην ίδια τη χώρα μας. Το δεύτερο ζύγι, η προστασία του κύρους, σηκώνει πολλή συζήτηση. Οι επικρίσεις των πολιτών, ακόμη κι αν θα ήταν αβάσιμες, αποτελούν μια κριτική στην άσκηση της εξουσίας. Η δημοκρατία θέλει την κριτική αυτή έστω και με το κόστος μιας φραστικής προσβολής. Ήταν όμως οι επικρίσεις όντως αβάσιμες; Οι καταγγελίες για επικίνδυνες επαναπροωθήσεις γίνονται από πάρα πολλά πρόσωπα, μεταξύ των οποίων και από θύματα που κινδύνευσαν. Κάποιες ήδη οδηγούνται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Στην Ευρωβουλή εξάλλου οι σχετικές πληροφορίες και οι ερωτήσεις αντιμετωπίζονται με σοβαρότητα, ανάλογη προς τον θυμό που προκαλούν οι ισχυρισμοί του επικεφαλής της FRONTEX ότι «δεν βλέπει τίποτε».

Καθαρά πράγματα λοιπόν. Για την κοινωνία βαραίνει ανέκαθεν η αξία της ζωής, για την Πολιτεία βάρυνε η εικόνα της Κυβέρνησης. Το παράσημο γύρισε στο ντουλάπι. Αυτή ήταν η ουσία.

Ακόμη χειρότερα όμως έχουν τα πράγματα με τη διαδικασία. Κατά το (πρώτο) δελτίο τύπου της Προέδρου της Δημοκρατίας, όπως δημοσιεύθηκε από το ΑΠΕ, το όνομα του διασώστη ήταν ανάμεσα σε όσα προτάθηκαν από τον Υπουργό Εξωτερικών Ν. Δένδια. Το Υπουργείο το αρνήθηκε. Δηλαδή, υπονόησε σαφώς ότι η Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ψέματα. Με αυτήν την εικόνα το κύρος της Πολιτείας εννοείται ότι πλήττεται πρωτοφανώς και απείρως πολλαπλάσια απ’ όσο θα είχε καταφέρει να το πλήξει μια -άδικη έστω- επίκριση.

Ο πολίτης από μακριά δεν μπορεί να ξέρει τι έγινε, δεοντολογικά όμως το κύριο βάρος της ευθύνης ανήκει στην Κυβέρνηση. Ακόμη κι αν είχε γίνει ένα γραφειοκρατικό λάθος, ενώπιον της ιδιότυπης κατάστασης το Υπουργείο όφειλε να σταθμίσει υπέρ της συνοχής της Πολιτείας και να το καλύψει. Στο κάτω- κάτω, άλλο ουσιαστικό βάρος έχει η τυπική δέσμευση από την πρόταση της Διοίκησης στην περίπτωση του θεσμού της Χάρης, άλλο στα παράσημα: Στη Χάρη, μόνο οι αρμόδιες υπηρεσίες γνωρίζουν τα πραγματικά δεδομένα που δικαιολογούν την απονομή της. Στο παράσημο, τα δεδομένα μπορεί να είναι ευρύτερα και άμεσα γνωστά.

Απολογισμός: Ένα παράσημο μένει στην ιστορία επειδή δεν δόθηκε. Η Κυβέρνηση πιστοποιεί πανηγυρικά την αδιαφορία της για τη συνοχή των λειτουργιών του πολιτεύματος. Κι η συλλογική μνήμη αποθησαυρίζει τα έργα και τα λόγια του διασώστη.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις