Νάσος Ηλιόπουλος: Η ακύρωση του Συντάγματος και η φοβισμένη αντιπολίτευση

Ας τα πάρουμε από την αρχή. Αυτές τις ημέρες η συζήτηση στην Βουλή δεν αφορά μόνο την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αφορά και το αν θα έχουμε μια κυβέρνηση που δεν θα δεσμεύεται ούτε καν από το ίδιο το Σύνταγμα. Το Συνταγματικό κείμενο είναι ξεκάθαρο όταν αναφέρει ότι “Η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται”. Δεν χωράει καμία ερμηνεία εδώ και όμως το “απαγορεύεται” μετατρέπεται σε “επιτρέπεται”.

Έχουμε μπροστά μας μια πρωτοφανή προσπάθεια που ακυρώνει τους βασικούς κανόνες της λογικής, ακριβώς όπως συμβαίνει σε ανεξέλεγκτες εξουσίες που δεν θέλουν να έχουν κανένα όριο.

Ποια θα είναι όμως τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής επιλογής για το δημόσιο πανεπιστήμιο;

1. Την στιγμή που ένας / μία μαθητής /τρια θα χρειάζεται 19.000 μόρια για να εισαχθεί στην δημόσια (όχι κρατική) Ιατρική σχολή, στην αντίστοιχη ιδιωτική θα μπορεί να εισαχθεί με 9.000 μόρια και 120.000 δίδακτρα. Αυτό γιατί δημιουργείται ένα σύστημα “δύο κανόνων”. Στις δημόσιες σχολές θα χρειάζεται να πιάνεις την ελάχιστη βάση εισαγωγής (ΕΒΕ) της σχολής. Στις ιδιωτικές σχολές θα απαιτείται να πιάνεις την ΕΒΕ του πεδίου και όχι της σχολής, πχ του πεδίου επιστημών υγείας, το οποίο προφανώς είναι πολύ χαμηλότερο. Είναι φανερό ότι η ρητορική περί “αριστείας” δίνει την θέση της στην πραγματικότητα της πελατείας.

2. Με δεδομένη την έκρηξη του κόστους ζωής και την έλλειψη ουσιαστικής φοιτητικής μέριμνας η δημιουργία ιδιωτικών σχολών, προφανώς στα μεγάλα αστικά κέντρα, θα οδηγήσει σε μαρασμό τα περιφερειακά πανεπιστήμια. Τα περιφερειακά πανεπιστήμια μπορούν να αποτελέσουν έναν κρίσιμο παράγοντα για ένα διαφορετικό παραγωγικό μοντέλο που θα μειώνει τις περιφερειακές ανισότητες. Αντί για ενίσχυση θα αντιμετωπίσουν ακόμα μεγαλύτερη υποχρηματοδότηση, υποστελέχωση και μείωση εισαχθέων. Αυτό αντικειμενικά θα οδηγήσει σε ζητήματα βιωσιμότητας και κλείσιμο τμημάτων.

3. Η επιχειρηματολογία για αντίθεση του άρθρου 16 με το ενωσιακό δίκαιο εκτός του ότι είναι ψευδής μετατοπίζει την συζήτηση από την εκπαίδευση σε αυτό της επιχειρηματικής δραστηριότητας και ελευθερίας. Το επόμενο λοιπόν βήμα θα είναι η εισαγωγή διδάκτρων στο δημόσιο πανεπιστήμιο και σε προπτυχιακό επίπεδο. Αυτή η επιλογή θα βασιστεί στην ίδια δομή επιχειρημάτων και στην νόθευση του ανταγωνισμού που υποτίθεται ότι θα συμβαίνει από ένα δημόσιο πανεπιστήμιο χωρίς δίδακτρα.

Η φοβισμένη αντιπολίτευση

Όταν βρίσκεσαι μπροστά σε μία τόσο απροκάλυπτη προσπάθεια ακύρωσης του Συντάγματος είναι αυτονόητο ότι θα κάνεις χρήση κάθε εργαλείου που έχεις στα χέρια σου. Με ακριβώς αυτό το σκεπτικό ως Νέα Αριστερά προτείναμε στα κόμματα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης μία κοινή πρόταση δυσπιστίας απέναντι στην κυβέρνηση. Αυτή η διαδικασία σήμερα θα είχε ακόμα μεγαλύτερη σημασία. Ακριβώς επειδή βλέπουμε να διογκώνεται ένα κύμα δυσαρέσκειας, με μια σειρά από κινητοποιήσεις και κορυφαία την απεργία για την μαύρη επέτειο σχετικά με το έγκλημα των Τεμπών.

Δυστυχώς όμως φάνηκε ότι για άλλη μια φορά ο φόβος και οι μικροπολιτικοί σχεδιασμοί επικράτησαν. Ο ΣΥΡΙΖΑ επικαλέστηκε αστεία επιχειρήματα και τα υπόλοιπα κόμματα (ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ, Πλεύση Ελευθερίας) επέλεξαν την σιωπή. Είναι φανερό ότι χάθηκε μια ευκαιρία η οποία θα έθετε την κυβέρνηση σε θέση άμυνας για το σύνολο της πολιτικής της και θα έδινε ακόμα περισσότερο χρόνο στο εκπαιδευτικό κίνημα. Οι ευθύνες είναι καθαρές και οι πολίτες θα μας κρίνουν όλους και όλες.

Το μόνο που έχουμε να δηλώσουμε προς κάθε κατεύθυνση και κάθε ενδιαφερόμενο είναι να μην τρέφουν αυταπάτες ότι αυτή η μάχη θα κριθεί στο τέλος της ψηφοφορίας. Η υπεράσπιση στο δικαίωμα για δωρεάν αναβαθμισμένη τριτοβάθμια εκπαίδευση και η υπεράσπιση της ίδιας της δημοκρατίας και του Συντάγματος όπως πάντα θα κριθεί και μέσα στους αγώνες της κοινωνίας. Η Νέα Αριστερά θα είναι μέρος αυτού του αγώνα, για μια μαχητική αντιπολίτευση και μία πραγματικά εναλλακτική πρόταση.

*Ο Νάσος Ηλιόπουλος είναι Κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος και βουλευτής Α’ Αθήνας της Νέας Αριστεράς.