Νέο πολιτικό τοπίο μετά τη Μάλτα

Μετά τη Μάλτα η συνολική (και για το χρέος) συμφωνία πλησιάζει, ο εκλογικός ορίζοντας απομακρύνεται: Τα σενάρια πρόωρων εκλογών, πάνω στα οποία είχαν χτιστεί στρατηγικές ένθεν κακείθεν, μπαίνουν στο συρτάρι (εκτός συγκλονιστικού απροόπτου) για ένα χρόνο τουλάχιστον και κατά το Μαξίμου για μέχρι το τέλος της τετραετίας.

Είναι εύλογο βέβαια ότι το 2018 θα επανεξεταστούν τα δεδομένα, όταν εφόσον όλα έχουν πάει σύμφωνα με το σχέδιο θα ξεκινήσει η εφαρμογή των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος και όταν θα υπάρχουν τα στοιχεία που θα διασφαλίσουν (ή όχι) την εφαρμογή των θετικών αντίμετρων, πάνω στα οποία (σε συνδυασμό με την επιτυχία στα εργασιακά) έχει θεμελιώσει η κυβέρνηση την υπεράσπιση της συμφωνίας που και ο Αλέξης Τσίπρας και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος παραδέχθηκαν ότι περιέχει και μέτρα που δε χαροποιούν καθόλου την ελληνική πλευρά, όπως ήταν αναμενόμενο σε ένα συμβιβασμό.

Ο πρωθυπουργός βέβαια στο υπουργικό χαρακτήρισε τη συμφωνία “υπερασπίσιμη” και ουσιαστικά διεμήνυσε στα μέλη της κυβέρνησης να σηκώσουν τα μανίκια και να δουλέψουν για ανάπτυξη, καθότι πέραν όλων των άλλων εάν δεν επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2018, δε θα εφαρμοστούν τα θετικά μέτρα το 2019 που κανονικά είναι και εκλογικό έτος. Δήλωσε όμως βέβαιος ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ένα πολιτικό μομέντουμ που μπορεί να του επιτρέψει να χτίσει για μία τρίτη εκλογική νίκη, όποτε και εάν γίνουν τελικά εκλογές. Αυτές όμως είναι κάτι που το Μαξίμου εξαρχής δεν επιθυμούσε, κλείνοντας τα αυτιά σε σειρήνες περί ηρωικής εξόδου με στόχο τη διάσωση των αριστερών ψυχών ορισμένων στελεχών.

Το δίλημμα “συμφωνία ή παραδίδουμε τη χώρα στο νεοφιλελεύθερο Μητσοτάκη” που ουσιαστικά έθεσε ο πρωθυπουργός στα μέλη της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται εξάλλου ότι πιάνει, καθώς οι εσωκομματικές αντιδράσεις ήταν μικρές και περισσότερο “για την τιμή των όπλων”: Κανείς δεν απειλεί με καταψήφιση και οι 53 έσπευσαν να διευκρινίσουν ότι το κείμενο των 13 (στους οποίους συγκαταλέγεται και ο Νίκος Φίλης, καθώς “στρατολογήθηκε” στην τάση, η οποία ουσιαστικά άσκησε κριτική και στον Ευκλείδη Τσακαλώτο) δεν ζητούσε εκλογές αλλά αριστερή στροφή.

Αυτή η αριστερή στροφή θα μπορούσε να σηματοδοτηθεί με έναν ανασχηματισμό, όχι κατ’ ανάγκην άμεσα όμως, αλλά από το φθινόπωρο. Τότε το ερώτημα θα είναι τι θα γίνει με υπουργούς που έχουν βρεθεί στο στόχαστρο της εσωκομματικής κριτικής (το κείμενο των 13 στρεφόταν κατά Τόσκα και Μουζάλα) και βέβαια εάν θα παραμείνει στη θέση του ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Αυτά όμως είναι ακόμη πολύ μακρινά σενάρια και αυτή τη στιγμή εκείνο που προέχει για την κυβέρνηση είναι να κλείσει και η συμφωνία για το χρέος. Κάτι βέβαια που δεν είναι πια στο χέρι της Αθήνας, αλλά είναι ζήτημα ουσιαστικά μεταξύ Βερολίνου και ΔΝΤ.

Τι ανησυχεί τη ΝΔ

Στη Νέα Δημοκρατία και για την ακρίβεια στο επιτελείο του Κυριάκου Μητσοτάκη είχαν εδώ και καιρό υιοθετήσει την εκτίμηση ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα έκανε τα πάντα για να κλείσει συμφωνία και να παραμείνει στην εξουσία- αν και θεωρούσαν ότι θα “τραβούσε” τη διαπραγμάτευση μέχρι το Μάιο για εσωκομματικούς λόγους.

Η εκτίμηση πάντως ότι η αξιολόγηση θα έκλεινε επιβεβαιώθηκε ή μοιάζει να επιβεβαιώνεται και η ΝΔ εστιάζει τώρα στο βαρύ λογαριασμό των μέτρων, καθώς και στο ότι ακόμη δεν έχει λυθεί το ζήτημα του χρέους και πως η χώρα οδηγείται σε τέταρτο μνημόνιο.

Πάντως υπάρχουν και γαλάζια στελέχη, από το σαμαρικό στρατόπεδο, που εξακολουθούν να πιστεύουν ότι τελευταία στιγμή δε θα κλείσει και τυπικά η συμφωνία και βλέπουν πτώση της κυβέρνησης τον Ιούνιο.

Στο επιτελείο Μητσοτάκη ωστόσο ανησυχούν για ένα άλλο σενάριο: Θεωρούν -όπως φάνηκε και από την ομιλία του προέδρου της ΝΔ τη Μεγάλη Τετάρτη στη Βουλή- πως ο Αλέξης Τσίπρας οδηγεί τη χώρα σε ένα τέταρτο μνημόνιο, το οποίο όμως θα αποφύγει να υπογράψει ο ίδιος. Βλέπουν κατά συνέπεια εκλογές λίγο πριν έρθει η ώρα το 2018 η χώρα να βγει στις αγορές, εκτιμώντας ότι αυτό δε θα καταστεί δυνατό λόγω των επιλογών της κυβέρνησης. Για αυτό και χρεώνουν ήδη την ευθύνη για τον κίνδυνο ενός τέταρτου μνημονίου στην κυβέρνηση, ενώ ταυτόχρονα εστιάζουν στο δικό τους σχέδιο για την οικονομία με κύριο άξονα τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και επαναλαμβάνουν ότι μόνο με πολιτική αλλαγή μπορεί η χώρα να αποφύγει τα χειρότερα, καίτοι βέβαια γνωρίζουν ότι κάλπες είναι απίθανο να στηθούν μέσα στο 2017.