Νίκος Μπίστης: Ο λύκος (η ΝΔ) κι αν εγέρασε και άσπρισε το μαλλί του…

Μήτε την γνώμη άλλαξε, μήτε την κεφαλή του. Τα γεγονότα είναι γνωστά. Χαριεντιζόμενοι και αυτοθαυμαζόμενοι ο έμπιστος συνεργάτης του Κώστα Καραμανλή και Υφυπουργός Οικονομικών Πέτρος Δούκας και ο μέχρι χτες Υπουργός Αγροτικής Οικονομίας Σπήλιος Λιβανός ομολόγησαν ότι μετά τις φωτιές στην Ηλία μοίραζαν λεφτά σε πυρόπληκτους και μη, με το βλέμμα μόνο στην κάλπη της 16 ης Ιουνίου 2007.

Αποπέμφθηκαν από τον πρωθυπουργό. Δεν μπορούσε να κάνει και αλλιώς. Το ερώτημα είναι: αποπέμφθηκαν γιατί αποδοκιμάζονται επι της ουσίας οι κυνικές μέθοδοι διασπάθισης του δημοσίου χρήματος ή γιατί ήταν απρόσεκτα φλύαροι και τους πιάσαν – μια και αρχίσαμε με λύκο- με την γίδα στην πλάτη;

Μακάρι να ήταν το πρώτο. Θα ήταν μια καθαρτήρια ευκαιρία για όλο το πολιτικό σύστημα για να απαλλαγεί από μια τουλάχιστον παθογένεια του. Δυστυχώς είναι το δεύτερο. Παρά την περί του αντιθέτου φιλολογία η ΝΔ δεν έχει βάλει μυαλό, ούτε γνώμη, ούτε κεφαλή άλλαξε. Ούτε μεθόδους τροποποίησε, ούτε την γενική κατεύθυνση.

Και η γενική κατεύθυνση – μικρό δείγμα η αντίδραση στις πυρκαγιές – μετά τις εκλογές του 2007 ήταν να μοιράζουν αφειδώς λεφτά με πελατειακά κριτήρια. Η χώρα έζησε μια απίθανη δημοσιονομική κραιπάλη την στιγμή ακριβώς που τα σύννεφα από την επερχόμενη κρίση ήταν έτοιμα να γίνουν βροχή . Και έφεραν καταιγίδα. Τα στοιχεία – νούμερα είναι συντριπτικά και δεν αμφισβητούνται.

Το 2009, σημειώθηκε υστέρηση των κρατικών εσόδων κατά 12,8 δισ., υπέρβαση των κρατικών δαπανών κατά 47 δισ., υπέρβαση του στόχου για δημόσιο δανεισμό κατά 66 δισ. ευρώ (50% πάνω από τις προβλέψεις) και «υπερπαραγωγή» δημοσιονομικού ελλείμματος, 3 δισ. ευρώ/μήνα το 2009.

Την 6ετία 2004-2009, οι κρατικές δαπάνες αυξήθηκαν 50%, έναντι μέσης αύξησης 22% στις 27 χώρες της Ε.Ε., ειδικά οι καταναλωτικές δαπάνες του δημοσίου αυξήθηκαν 41% έναντι 20% στις 27 της Ε.Ε., και το ελληνικό δημόσιο χρέος εκτινάχτηκε από τα 183 στα 300 δισ. ευρώ, αυξήθηκε 63% έναντι 33% στις 27 της Ε.Ε.

Ο Σόιμπλε, πράγματι εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση για να προσπαθήσει να μας εξοστρακίσει από το ευρώ, αλλά για τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό οι πρωταγωνιστές βρίσκονταν στην Αθήνα, με πρώτο τον Κώστα Καραμανλή και τη ΝΔ. Η χώρα μπήκε σε μεγάλη περιπέτεια και χρειάστηκαν τρία μνημόνια, χρόνια θυσιών του ελληνικού λαού, μια μεγάλη στροφή στην πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ το καλοκαίρι του 2015 για να πετύχει το ακατόρθωτο και να βγει η χώρα από το καθεστώς των μνημονίων τον Αύγουστο του 2018.

Το πάθημα, όμως, δεν φαίνεται να έγινε μάθημα. Σήμερα η χώρα, με κυβέρνηση ΝΔ φαίνεται πάλι να βρίσκεται εκτός στόχων παρά την ευνοϊκή συγκυρία, πολύ ευνοϊκότερη από αυτήν που αντιμετώπισε ο ΣΥΡΙΖΑ. Τα οφέλη, όμως, από τα οικονομικά μέτρα που ελήφθησαν σε Ευρωπαϊκό επίπεδο για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας δεν είναι παντοτινά και κυρίως δεν είναι στο σύνολο τους δωρεάν.

Η χώρα είναι υπερχρεωμένη και με ισχνή παραγωγική βάση, ενώ το κόστος εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους μας αυξάνεται.Χαρακτηριστική είναι η πορεία της απόδοσης του 10ετούς ομολόγου: Από 0,88% τον Ιούνιο 2021, ήταν 1,8% πριν δυο εβδομάδες 1,9% την προηγούμενη. Η δε αναμενόμενη γενική άνοδος των επιτοκίων απομακρύνει ακόμα περισσότερο την μείωση του κόστους του δανεισμού.

Αυτήν ακριβώς την περίοδο η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιδίδεται σε επίδειξη προεκλογικών παροχών με έντονο μάλιστα ταξικό χρώμα σε εφαρμογή των προσφιλών σε όλους τους νεοφιλελεύθερους trickie down economics.

Η αρχή έγινε στο τέλος του 2021. Παρά την εύθραυστη οικονομική κατάσταση, ως εκ θαύματος, τρεις ημέρες μετά την κατάθεση του προϋπολογισμού – ο οποίος δεν συμπεριελάμβανε πρόβλεψη για τέτοια δαπάνη- ανακαλύφθηκε δημοσιονομικός χώρος 338,5 εκκατομυρίων ευρώ για “μέρισμα με δανεικά”. Με δανεικά γιατί δεν αποτελεί “μέρισμα από την δημοσιονομική υπεραπόδοση”, όπως έγινε στο πρόσφατο παρελθόν από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά γίνεται μέσω της αύξησης του ελλείμματος,

Ακολούθησαν φοροαπαλλαγές για τους μεγαλοϊδιοκτήτες. Αντί για στοχευμένες παρεμβάσεις έχουμε οριζόντιες παροχές και απαλλαγές, με μεγάλη ελάφρυνση εχόντων και κατεχόντων και ελάχιστη των οικονομικά ασθενέστερων. Ενώ είχε προηγηθεί – με τεράστιο δημοκρατικό κόστος- η αξιοποίηση των χρημάτων των φορολογουμένων για την εξαγορά των ΜΜΕ μέσα από την λίστα Πέτσα.

Αν ανατρέξουμε στην πολιτική ιστορία της χώρας θα διαπιστώσουμε ότι συνήθως η οικονομική κρίση συμβαδίζει με την ηθική κρίση. Τα φαινόμενα πυκνώνουν για την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Και δεν αποκλείεται να ζητήσει διέξοδο σε εκλογές μέσα στο 2022.

Ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, που δηλώνει έτοιμος να ξανακυβερνήσει επικεφαλής μιας συμπαράταξης προοδευτικών δυνάμεων, πρέπει να έχει καθαρό τι πρέπει να αποφύγει για να μην ξανακυλήσει η χώρα στα ίδια αδιέξοδα, στην διπλή μέγγενη χρέους και ελλείμματος. Πως, δηλαδή, θα συνδυάσει ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις, ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, των λαϊκών στρωμάτων και της μεσαίας τάξης με δημοσιονομική σταθερότητα.

*Ο Νίκος Μπίστης είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία.