Νίκος Παρασκευόπουλος: Μπερδεύοντας αρίστους και αφεντικά

Για τον τίτλο, δυο διευκρινήσεις εξαρχής:

Έμπνευση και αφορμή για να γραφεί το άρθρο προσέφερε η πρόσφατη επίσκεψη της Επιτροπής Libe του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα προκειμένου να εξετάσει ζητήματα κράτους δικαίου.

Η δεύτερη διευκρίνηση αφορά ακριβώς τη σύνδεση αρίστων και αφεντικών: Είναι ευρηματική, έτσι πιστεύω, αλλά πάντως όχι δικό μου εύρημα: Την υιοθέτησα από σύγχρονο πολιτικό φιλόσοφο*: O David Estlund την αναφέρει στο βιβλίο του Democratic Authority: A Philosophical Framework (Princeton, 2008), καθώς ασκεί κριτική στην πλατωνική – σωκρατική σύλληψη για τους φιλοσόφους που στην Πολιτεία κρίνονται ως οι ιδανικοί άρχοντες.

Ειδικότερα, το θέμα έχει ως εξής: Η Επιτροπή Libe, η μεγαλύτερη Επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου, στο πλαίσιο πανευρωπαϊκής προσπάθειάς της να διερευνήσει ζητήματα κράτους δικαίου, έστειλε κλιμάκιο 6 Ευρωβουλευτών στην Ελλάδα να ακούσει αρμοδίους για την ελευθερία του Τύπου, τις πολιτικές μετανάστευσης, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα θέματα ίσης μεταχείρισης, τη χρήση κακόβουλων λογισμικών και την καταπολέμηση της διαφθοράς.

Ας έχουμε κάτι υπόψη: Ενώ στη χώρα μας συνήθως το επίκεντρο της προσοχής για το κράτος δικαίου παραπέμπει στα δικαιώματα και στη δικαστική τους εγγύηση, η ευρωπαϊκή ματιά προσηλώνεται περισσότερο και πιο ειδικά στη διάκριση των εξουσιών και τους σχετικούς ελέγχους (checks and balances), στην ελευθερία του Τύπου και στην καταπολέμηση της διαφθοράς.

Η ελληνική κυβέρνηση αντιμετώπισε την ευρωπαϊκή αυτή διερεύνηση με αρνητισμό (πράγμα αναμενόμενο), αλλά και τρόπο αποκαλυπτικό παντελούς άγνοιας κανόνων και δεδομένων. Προσπάθησε να την αποφύγει με επίκληση προεκλογικού κλίματος, και εντέλει με επίκληση του δυστυχήματος των Τεμπών: Όταν μάλιστα οι κυβερνητικές προσπάθειές για αναβολή απέτυχαν, ο αρμόδιος Υπουργός δήλωσε πως Έλληνες κυβερνητικοί παράγοντες δεν πρόκειται να απαντήσουν στην Επιτροπή.

Αποσύρθηκαν επομένως όλοι, όπως άλλωστε και ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου. Όσο για την τελική συνέντευξη Τύπου της Προέδρου της ίδιας Επιτροπής, αυτή επιχειρήθηκε να εξουδετερωθεί επικοινωνιακά με άλλον «ευφυή» τρόπο: Σχεδόν ταυτόχρονα ορίστηκε συνέντευξη Τύπου για την τραγωδία στα Τέμπη, ώστε οι δημοσιογράφοι εξαναγκαστούν να σπεύσουν αλλού.

Έτσι εκτέθηκαν οι «άριστοι». Φάνηκε πως δεν καταλαβαίνουν καθόλου ότι στη δημοκρατία (και στην ευρωπαϊκή) οι θεσμοί έχουν λειτουργία και εξουσία αντιπροσώπευσης. Aποκαλύφθηκε δηλαδή ότι αγνοούν πως η έμπρακτη απαξίωση μελών μιας Επιτροπής, προαναγγελμένη μάλιστα από τη γραφίδα (λίγων ευτυχώς) λαϊκιστών της δημοσιογραφίας που ειρωνεύονταν …τα μαλλιά της Προέδρου της Libe, αντανακλά στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Επιπλέον, ότι η στάση τους αντιβαίνει σε ό,τι καλόπιστα μπορεί να χαρακτηρίζεται ως «ευρωπαϊκός τρόπος ζωής» ή ως ελληνική φιλοξενία, ενώ ταιριάζει γάντι στην κατά τα λεξικά σημασία του επαρχιωτισμού.

Ήταν όντως προδικασμένες αυτές οι συμπεριφορές. Η σημερινή κυβέρνηση εξαρχής έδειξε πως θεωρεί υπερεπαρκή για την άσκηση της πολιτικής (της) δυο εργαλεία: Την επικοινωνιακή διαχείριση και την απειλή αυστηρών ποινών.

Ούτε η ουσιαστική μελέτη, ούτε οι υποδομές ή η πρόληψη την απασχόλησαν. Η ουσία αποτελούσε και αποτελεί έναν αντίπαλό της, γι’ αυτό και προσπαθεί να την κρύβει. Πράγμα καθόλου περίεργο ή πρωτόγνωρο, αφού η ιστορία το δείχνει σταθερά: Οι ρητορείες περί αρχόντων – αρίστων (φιλοσόφων ή τεχνοκρατών) αποτελούν προσχήματα Ολιγαρχίας, ενώ η Δημοκρατία στηρίζεται στην πολιτική σωφροσύνη και στο διάλογο. Ακόμη και με τη …Libe!

*Ο Νίκος Παρασκευόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ και πρώην υπουργός Δικαιοσύνης.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις