Νίκος Παρασκευόπουλος: Διάττων αστήρ

Στο τοπίο των εσωκομματικών εκλογών του ΣΥΡΙΖΑ ο κ. Στέφανος Κασσελάκης εμφανίστηκε πριν τρεις μήνες ως διάττων αστήρ. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει διατελέσει κυβερνητικό κόμμα και σήμερα βρίσκεται στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πολλοί λοιπόν – κι όχι μόνο κομματικοί – εντυπωσιάστηκαν με το φαινόμενο. Ένα κόμμα της Αριστεράς είναι καθιερωμένο να αναζητά για τον υποψήφιό του ένα πρόσωπο με ιστορικό κοινωνικής συμμετοχής και αγώνων, όχι με χαρακτηριστικά ατομικής λάμψης. Στο κάτω – κάτω, την εξατομίκευση ως μέθοδο ανάδειξης και προβολής ο νεοφιλελευθερισμός είναι που την επιδιώκει σταθερά.

Με βάση τα παραπάνω ήταν αναμενόμενη η υποδοχή της ξαφνικής υποψηφιότητας για την προεδρία του συγκεκριμένου κόμματος. Τα μεγάλα συγκροτήματα Τύπου, από τη μια πλευρά, την προέβαλαν πρωτοφανώς και απλόχερα. Όσο για τα πλείστα στελέχη και τους παραδοσιακούς οπαδούς της Αριστεράς, που εντάσσονται στην άλλη πλευρά, αμφισβήτησαν άλλοτε διστακτικά άλλοτε καυστικά αυτήν την ακτινοβόλα αριστεροσύνη. Εκάλη, Goldman Sachs και επάγγελμα εφοπλιστής, παντού αριστερός εισοδισμός και ιδιότυπη προσφυγιά λόγω καταγωγής και διωγμών από παραδικαστικά κυκλώματα; Το βιογραφικό γεννά ερωτήματα.

Στην κριτική αυτή όμως, που μπορεί να αποδοθεί και στο Μεσογειακό περιπαικτικό μας πνεύμα, πρέπει να προστεθεί και κάτι ακόμη. Ναι μεν στη δημοκρατία όλα αυτά επιτρέπονται, αλλά άραγε της ταιριάζουν; Ας μην ξεχνάμε, η δημοκρατία δεν αποτελεί μόνο πολιτικό σύστημα, έχει επίσης κοινωνικές και ψυχολογικές διαστάσεις. Εκφράζεται έτσι το κοινωνικό υπέδαφος του ΣΥΡΙΖΑ; Ο όρος «κεντροαριστερά» που του αποδίδεται επιχειρεί να προωθήσει ένα προφίλ συλλογικότητας, χωρίς όμως να διαθέτει σαφή πολιτικά σημαινόμενα.

Μπορώ εδώ να εκφράζομαι πυκνά, επειδή η ανάλυση προηγήθηκε*: Στη σύγχρονη συγκυρία ο διεκδικούμενος πολιτικός χώρος προσπάθησε να συνθέσει την Αριστερά και τη Δημοκρατία, εκφράζοντας έτσι τους πολλούς που είναι λίγο ή πολύ αποκλεισμένοι από προνόμια και θέλουν ριζικές αλλαγές. Το νόημα της δημοκρατίας προφανώς δεν εξαντλείται στην τυπική ισότητα, στην ψήφο που μάλιστα μπορεί να χειραγωγείται, ούτε μόνο στα ατομικά δικαιώματα. Αναγκαία στοιχεία της είναι η αντιπροσώπευση των συμφερόντων και των ιδεών των κοινωνικών χώρων, η συμμετοχή της βάσης στο σχηματισμό αποφάσεων, η διεύρυνση της παιδείας και του διαλόγου, η λογοδοσία των εντολοδόχων – εκφραστών της λαϊκής βάσης. Αυτά είναι τα αγαθά μας, έστω εν ανεπαρκεία την ώρα της εφαρμογής.

Ο νέος υποψήφιος τώρα ποιους ακριβώς χώρους εκπροσωπεί; Σε ποιους, εκτός από τον εαυτό του ή τους μοχλούς του, θα λογοδοτεί αν εκλεγεί; Μήπως στον κορμό ενός κόμματος, με το οποίο ήλθε σε όψιμη επαφή σε εποχή διεκδίκησης υποψηφιοτήτων, χωρίς αλληλογνωριμία με τα μέλη του; Ποια δείγματα έχει δώσει ότι γνωρίζει τα συμφέροντα διαφόρων κοινωνικών ή επαγγελματικών ή νεολαιίστικων χώρων, των φτωχών ή των ανέργων, ή έστω κάποιων από αυτούς, και ότι έχει δώσει μάχες; Οι συγκρούσεις της εποχής μας είναι πραγματικές και σκληρές.

Η κλασική δημοκρατία τους διάττοντες αστέρες της τους εξοστράκιζε. Δεν προτείνω να φθάσουμε ως εκεί. Ας ζητήσουμε όμως από τους όποιους υποψήφιους σε δομές της δημοκρατίας όπως τα κόμματα και οι δήμοι κάποιες εγγυήσεις, με βάση το βιογραφικό που έχουν διαμορφώσει από ανύποπτο χρόνο, ότι θα υπηρετήσουν τα λαϊκά συμφέροντα.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

*Στο βιβλίο μου Δημοκρατία. Η δημοκρατία και η δικαιοσύνη της, έκδ. ΕΝΑ – Βασικές έννοιες (2020).

*Ο Νίκος Παρασκευόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ και πρώην υπουργός Δικαιοσύνης.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις