Νίκος Παρασκευόπουλος: Ησυχία, τάξη και ανασφάλεια

Η άγρια δολοφονία 6 ανθρώπων μέρα – μεσημέρι στη Λούτσα προβλέπω θα ξεχαστεί γρήγορα από το κοινό. Θα ξεχαστεί, και μάλιστα όχι επειδή τα θύματα δεν ήταν Έλληνες: Λίγοι νομίζω σκέφτονται όπως «ο εργαζόμενος που έκανε απλώς τη δουλειά του» στον καταπέλτη του πλοίου και ύστερα δικαιολογήθηκε «νόμισα ήταν μαύρος Πακιστανός». Βασικός λόγος της λήθης εδώ θα είναι άλλος: Η είδηση κωδικοποιήθηκε απλά ως «ξεκαθάρισμα λογαριασμών», τίτλος που βολεύει ως επίλογος. «Γυρίζουμε σελίδα και πάμε παρακάτω». Συνταγή δοκιμασμένη και μετά από κάτι άγρια φονικά σε καφενεία (κοινό χαρακτηριστικό το «μέρα – μεσημέρι»), ώστε να μην προκύπτουν ανασφάλειες και σκέψεις του τύπου «αλωνίζουν σήμερα οι μαφίες στην Ελλάδα».

Τι θα είχε συμβεί όμως αν το ίδιο περιστατικό θα είχε εμφανιστεί πχ το 2015 ή 2016 ή 2017; Μαντεύω, αλλά τεκμηριωμένα: Τα «ψαχτήρια» (μηχανές εννοώ, όχι δα ανθρώπους) θα είχαν πιάσει αμέσως δουλειά, αναζητώντας μήπως κάποιος πιθανός δράστης είχε περάσει από τη φυλακή. Αν βρίσκονταν πληροφορίες, επόμενο ερώτημα «πώς άραγε αυτός είχε βρεθεί έξω»; Έτοιμος ένας θριαμβευτικός τίτλος περί του «νόμου Παρασκευόπουλου» (έργο συλλογικό ήταν ο νόμος, όχι ατομικό, αλλά η συλλογικότητα στιγματίζεται δυσκολότερα). Αν πάλι οι βολικές πληροφορίες έλειπαν, τότε θα αναφερόταν «φημολογείται πως ο δράστης είχε πρόσφατα αποφυλακιστεί» και θα αφηνόταν ο θεατής – ακροατής ελεύθερος να πονηρευτεί. Ίσως ακόμη πιο ωμά, η αβάσιμη σύνδεση με αποφυλάκιση να γινόταν και ρητά. Το μαντεύω, και πάλι τεκμηριωμένα(1).

Συγκρίνοντας τώρα πραγματικά στοιχεία κι όχι προπαγάνδες: Η βία του οργανωμένου εγκλήματος, οι συμμορίες ανηλίκων, το αβοήθητο ναυάγιο με τους περίπου 600 ανώνυμους και λησμονήσιμους πρόσφυγες πνιγμένους στην Πύλο, η άνετη θανατηφόρα προέλαση των χουλιγκάνων από τα σύνορα ως τη Νέα Φιλαδέλφεια, το θανατηφόρο σπρώξιμο στον Αντώνη Καρυώτη, οι ξυλοδαρμοί, οι ανεξιχνίαστες δολοφονίες, οι άγριες γυναικοκτονίες, η αστυνομική βία, οι ατιμώρητες οικονομικές απιστίες ελλείψει έγκλησης, το άνωθεν «τρίξιμο των δοντιών» στις ανεξάρτητες αρχές, όλα αυτά σε ποια χώρα άραγε και σε ποια εποχή καταγράφονται; Μήπως στη δική μας, κατά τη διακυβέρνηση ενός επιτελικού κράτους που ιεραρχούσε σαν ύψιστη αξία την ασφάλεια και αυτοδιαφημιζόταν για Νόμο και Τάξη; Που όμως «δεν ήξερε» ότι οι πληροφορίες των κρατικών υπηρεσιών του αφορούσαν πολιτικούς, δικαστικούς, στρατιωτικούς και δημοσιογράφους, αντί να εστιάζονται στο οργανωμένο έγκλημα!

Ας θυμόμαστε επίσης ότι για τον πολίτη η ασφάλεια χρειάζεται και ως ασπίδα από τις συνέπειες των ακραίων καιρικών φαινομένων, τα οποία εντείνονται και πυκνώνουν. Η δασοπροστασία όμως δεν οργανώθηκε έγκαιρα, η πυρόσβεση αφέθηκε χωρίς εξοπλισμό, τα αντιπλημμυρικά έργα ξεχάστηκαν και τα κονδύλια πήγαν αλλού, ο σιδηρόδρομος εγκαταλείφθηκε χωρίς ηλεκτρονικό έλεγχο κυκλοφορίας και τα Τέμπη έγιναν τόπος τραγωδίας. Οι γίγαντες της ασφάλειας άφησαν ανοχύρωτο τον κόσμο στις τραγωδίες.

Κατά έμμεσο τρόπο αυτήν την πολιτική την είχαν προαναγγείλει, ρητορεύοντας διαρκώς για λιγότερο δημόσιο και μεγαλύτερο ιδιωτικό τομέα. Μόνη τους αντίδραση η διαρκής αύξηση των ποινών, τακτική που ποτέ και σε καμιά χώρα δεν έχει φανεί επαρκής. Κι έτσι οι πυρομανείς συνάντησαν τους ποινομανείς και ο Έβρος κάηκε. Η ασφάλεια του μέσου πολίτη όμως προϋποθέτει κρατική πρόνοια για πρόληψη, μελέτες και δουλειά πολλή για το σύνολο και όχι για ορισμένους. Ιδιωτική δασοπυρόσβεση δεν υπάρχει – κι αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα.

Μια και αναφερθήκαμε σε σύγκριση όμως, ας φέρουμε επίσης στο νου ότι κατά την επίμαχη περίοδο ισχύος του «νόμου Παρασκευόπουλου» η σοβαρή εγκληματικότητα ήταν αισθητά μειωμένη. Αυτό προκύπτει καθαρά από τους πίνακες της ελληνικής Αστυνομίας (2). Πώς η προπαγάνδα τότε αντέστρεφε την εικόνα; Η βασική μέθοδος ήταν αντί να παρακολουθείται η συνολική ετήσια εγκληματικότητα (ή ο μέσος όρος), να παρουσιάζονται μεμονωμένες ατομικές περιπτώσεις (αληθινές ή ψεύτικες) πρωτοσέλιδες με τα πιο μελανά χρώματα, ώστε να δημιουργείται η εντύπωση ότι και ο συνολικός αριθμός ήταν εκρηκτικά ανοδικός. Έτσι ο κόσμος φοβόταν, παρασυρόταν σε θεωρίες συνωμοσίας («ένα κόμμα άνοιξε τις πόρτες της φυλακής και βγήκαν εγκληματίες να σκοτώνουν») και αναζητούσε σωτήρες.

Τους βρήκε; Ζούμε ακριβώς στην εποχή όπου η κοινωνική ειρήνη αλλά ακόμη και η επιβίωση απαιτούν γνώσεις. Αντί για φόβο και υπακοή σε προπαγάνδες χρειάζεται δυσπιστία, μελέτη και σκέψη.

1. Βλ. Ματ. Πούλου, Πολιτικός φόβος και έγκλημα. Η περίπτωση του «νόμου Παρασκευόπουλου», έκδ. Εύμαρος (2022)

2. Βλ. στοιχεία για ανθρωποκτονίες στο βιβλίο της Ι. Τσίγκανου, Το εγκληματικό φαινόμενο στην Ελλάδα σήμερα Δεδομένα και αναγνώσεις, έκδ. Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών – εκδ. Παπαζήση (2016) σελ. 185κε, και για άλλα σοβαρά εγκλήματα στο αναφερόμενο στην προηγούμενη σημείωση βιβλίο της Ματ. Πούλου, σελ. 63 – 65 καθώς και στις σελ. 15κε όπου Πρόλογος του Ε. Φυτράκη.

*Ο Νίκος Παρασκευόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ και πρώην υπουργός Δικαιοσύνης.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις