Νίκος Παρασκευόπουλος: Μοναρχία

Κινδυνεύει, αλήθεια, στις μέρες της κυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη η ελληνική δημοκρατία από μια εκτροπή;

Αυτό υποστηρίζει η αξιωματική αντιπολίτευση. Είναι πολλά, όντως τα μηνύματα: Μετά τη δικτατορία καμιά άλλη κυβέρνηση της χώρας μας, ακόμη κι αν είχε οδηγήσει τη χώρα σε οικονομική κρίση, δεν είχε απασχολήσει ευρωπαϊκά όργανα και έγκυρα φύλλα του παγκόσμιου Τύπου για ζητήματα κράτους δικαίου, φιλελευθερισμού και δημοκρατίας. Το πιο επικίνδυνο για την ευστάθεια των πυλώνων του πολιτεύματος μάλιστα είναι τώρα το γεγονός ότι τα πλήγματα συντονίζονται σε μια κοινή κατεύθυνση. Όλες οι εξουσίες τείνουν να συγκεντρωθούν σε έναν άνθρωπο, Μεγάλο Αδελφό και Μεγάλο Ηγεμόνα ταυτόχρονα.

Δεν χρειάζεται καμιά μακροσκελής εισαγωγή. Αρκεί να θυμίσουμε ότι το πολίτευμα αποτελεί θεσμό με σάρκα και οστά: Ορίζεται από τους κανόνες του Συντάγματος, αλλά και από μια εμπειρική πραγματικότητα: από τις ιστορικές, πολιτικές και κοινωνικές περιστάσεις θέσπισης και εφαρμογής του. Οι ελευθερίες, η αντιπροσώπευση, η συμμετοχή, η ψήφος, η πολυφωνία, κατακτήθηκαν με λαϊκούς αγώνες και είναι αξίες αισθητές.

Τί συμβαίνει όμως τώρα;

Η αλήθεια είναι ότι το ίδιο το πολίτευμά μας διατηρεί ισχυρά πρωθυπουργοκεντρικά χαρακτηριστικά. Η επιλογή και δυνατότητα αλλαγής των Υπουργών από τον Πρωθυπουργό είναι καθοριστική για την κυβερνητική πολιτική, όπως επίσης σημαντική είναι η προεδρία από τον ίδιο του Υπουργικού Συμβουλίου που επιλέγει την ηγεσία των Ανώτατων Δικαστηρίων της χώρας.

Σε αυτόν τον συγκεντρωτισμό από την έναρξη της τωρινής διακυβέρνησης της χώρας προστέθηκαν υπέρ του Πρωθυπουργού νέες ατομικές εξουσίες; Συγκροτήθηκε ένα θηριώδες πρωθυπουργικό γραφείο με διαστάσεις σκιώδους υπουργικού επιτελείου με πολυάριθμα στελέχη ούτως ή άλλως πρωθυπουργικής επιλογής, ενώ και η οργάνωση του «επιτελικού κράτους» διευκόλυνε τον κεντρικό έλεγχο.

Αυτά δεν έφθαναν. Προστέθηκαν καθ’ οδόν και οι προσπάθειες να «πειθαρχηθούν» με μηνύσεις Εισαγγελείς που είχαν γίνει ενοχλητικοί σε κυβερνητικά στελέχη, καθώς και μεθοδεύσεις συρρίκνωσης και αποδυνάμωσης των Ανεξάρτητων Αρχών, είτε με τη μέθοδο της νομοθετικής αναμόρφωσης συνθέσεών τους (έφυγε η «ενοχλητική» πρώην πρόεδρος του Αρείου Πάγου κ. Θάνου), είτε με συγχωνεύσεις (περίπτωση συγκρότησης Αρχής Διαφάνειας) είτε με άλλες απόπειρες συγκυριακής απαξίωσης και λειτουργικού περιορισμού αρμοδιοτήτων (ΑΔΑΕ).

Η πραγματική μοναρχία όμως έχει και ουσιαστικές προϋποθέσεις. Είναι αναγκαίος και ο έλεγχος του Τύπου. Έτσι φθάσαμε στη «λίστα Πέτσα» και στη συγκρότηση μιας εξυπηρετικής ομοφωνίας σε μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια και σε άλλα ΜΜΕ που υποστηρίζουν το κυβερνητικό έργο: Υπερπροβάλλουν την άνωθεν γραμμή, αντιμετωπίζουν τα ασύμφορα με αποσιωπήσεις ή με αλλαγή επικοινωνιακής ατζέντας κλπ. κλπ

Μάλλον όμως το ισχυρότερο εργαλείο συγκεντρωτικού ελέγχου και χειραγώγησης της πολιτικής είναι ο έλεγχος των πληροφοριών. Γνωστή η εξέλιξη: ‘Όποιος παρακολουθεί μπορεί να προβλέπει συμπεριφορές, όποιος προβλέπει μπορεί να χειραγωγεί: να ελέγχει, να προωθεί, να εμποδίζει, να εξουδετερώνει, να ψηφοθηρεί. Τώρα οι τεχνολογικές δυνατότητες είναι τεράστιες, όχι μόνο με επισυνδέσεις αλλά και με άπειρα ηλεκτρονικά ίχνη. Επομένως, πρόσθετη πολιτική πρωτοβουλία! Ο Πρωθυπουργός αναλαμβάνει προσωπικά το ζωτικό τομέα των πληροφοριών, επιλέγει συγγενή του ως διευθυντικό στέλεχος, μειώνει τα προβλεπόμενα τυπικά προσόντα ώστε να μπορεί να επιλέγει τον έμπιστο των εμπίστων..

..και κυβερνά, μόνος και απερίσπαστος.

*Ο Νίκος Παρασκευόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ και πρώην υπουργός Δικαιοσύνης

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις