Νόλτε: Η νέα γερμανική κυβέρνηση θα στηρίξει την Ελλάδα για να την κρατήσει στο ευρώ

Την πεποίθηση ότι και η νέα κυβέρνηση της Γερμανίας θα εξακολουθήσει να προσπαθεί να στηρίξει την Ελλάδα και να την κρατήσει στο ευρώ εκφράζει ο Γερμανός ιστορικός Πάουλ Νόλτε* σε αποκλειστική του συνέντευξη στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο και στη Φαίη Καραβίτη, εκτιμά ωστόσο ότι αν ο επόμενος υπουργός Οικονομικών προέρχεται από τους Φιλελεύθερους (FDP), αυτό θα σημαίνει πιο δεσμευτικούς κανόνες και εγκατάλειψη της τακτικής «καρότου και μαστιγίου» του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στην Ευρωζώνη. Σε ό,τι αφορά τις προσπάθειες σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας, ο κ. Νόλτε θεωρεί βέβαιο τον «Τζαμάικα» (μεταξύ Χριστιανικής Ένωσης, Φιλελευθέρων και Πρασίνων), αλλά εκφράζει επιφυλάξεις για την αντοχή του.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Πάουλ Νόλτε

– Πόσο επικίνδυνη είναι η εκλογική επιτυχία της Εναλλακτικής για την Γερμανία;

Με ένα δεξιο-λαϊκιστικό κόμμα στο εθνικό Κοινοβούλιο, η Γερμανία, αν το δει κανείς αντικειμενικά, γίνεται μέρος μιας ευρωπαϊκής πραγματικότητας. Είναι ωστόσο τρομακτικό και μια ιστορική τομή: για πρώτη φορά από την δεκαετία του ’50 υπάρχει στη Βουλή μια κοινοβουλευτική ομάδα δεξιότερα του CDU/CSU. Η AfD παριστάνει ότι καταλαμβάνει τον συντηρητικό χώρο που εγκατέλειψε το CDU υπό την ‘Αγγελα Μέρκελ. Αλλά στην AfD υπάρχουν ακροδεξιά στοιχεία, ακόμη και διασυνδέσεις με εθνικοσοσιαλιστική σκέψη και περιβάλλον. Το εάν η AfD στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο θα παρουσιαστεί πιο μετριοπαθής ή θα προσπαθήσει να εντυπωσιάσει με ριζοσπαστισμό και προκλήσεις, μένει να το δούμε.

– Θα φτάσουμε σε έναν συνασπισμό «Τζαμάικα» και πόσο βιώσιμος θα είναι ένας τέτοιος συνασπισμός;

Για αυτό δεν έχω καμία αμφιβολία. Σε μια κατάσταση σαν αυτή οι Γερμανοί είναι αρκετά πραγματιστές, σε ό,τι αφορά τον σχηματισμό κυβέρνησης. Στις πρώτες δημοσκοπήσεις φαίνεται ήδη η «Τζαμάικα» να έχει απρόσμενα μεγάλη στήριξη. Αυτή τη στιγμή φαίνεται τα μικρά κόμματα, το FDP και οι Πράσινοι, να είναι λιγότερο το πρόβλημα. CDU και CSU είναι πολύ πιο διστακτικές και κωλυσιεργούν την έναρξη των συνομιλιών: ένα δείγμα ότι η Ένωση δεν έχει ούτε κατά διάνοια χωνέψει την βαριά ήττα της, την οποία ωραιοποίησε το βράδυ των εκλογών. Ο «Τζαμάικα» μπορεί να αντέξει τέσσερα χρόνια, αλλά θα μπορούσε και να διαλυθεί στα μέσα της κοινοβουλευτικής περιόδου.

– Θα εμμείνει το SPD στην απόφασή του να μην συμμετάσχει στην κυβέρνηση και να πάει στην αντιπολίτευση, ακόμη και αν διαλυθεί ο «Τζαμάικα»;

Το σοκ στο SPD από την εκ νέου συντριβή είναι πολύ βαρύ. Το SPD έχει το τραύμα του μεγάλου συνασπισμού: σαν να συγκυβερνούσε ως μικρός εταίρος δώδεκα χρόνια, από την αποχώρηση του Γκέρχαρντ Σρέντερ το 2005. Έτσι εξηγείται η απόλυτη βούληση για την αντιπολίτευση. Αλλά το SPD πρέπει να προσέξει: από το 2009 έως το 2013 ήταν στην αντιπολίτευση. Αλλά αυτό λίγο το βοήθησε. Οι αιτίες της κατάρρευσης βρίσκονται αλλού. Όπως σε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης, τα κλασικά κόμματα της σοσιαλδημοκρατίας χάνουν τις κοινωνικές τους αναφορές. Είμαι παρόλα αυτά πεπεισμένος ότι σε μια κατάσταση ανάγκης, το SPD δεν θα αρνηθεί. Η γερμανική σοσιαλδημοκρατία ήταν, από ιστορικής άποψης, σε περίπτωση αμφιβολίας, πάντα ένα κόμμα με κρατική υπευθυνότητα.

– Θα μπορούσατε να διανοηθείτε μια κυβέρνηση μειοψηφίας, προκειμένου να αποτραπούν νέες εκλογές;

Δύσκολα μπορεί να το φανταστεί αυτό κανείς. Στην κοινοβουλευτική κουλτούρα της Γερμανίας δεν υπάρχει χώρος για κυβερνήσεις μειοψηφίας. Αυτό θα μπορούσε να είναι το πολύ μια μεταβατική φάση, αν οι Πράσινοι ή το FDP σπάσουν τον συνασπισμό «Τζαμάικα» και τότε η Ένωση θα συνέχιζε με τον άλλον μικρό εταίρο έως τις νέες εκλογές, οι οποίες θα γίνονταν σύντομα.

– Πόσο πιθανό είναι σήμερα το ενδεχόμενο νέων εκλογών;

Αυτή τη στιγμή πολύ λίγο. Έρχεται και πάλι σε αντίθεση με την παράδοση της πολιτικής κουλτούρας στην Γερμανία. Από το 1949 τρεις φορές υπήρξαν πρόωρες εκλογές: το 1972, το 1983 και το 2005, αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις η κοινοβουλευτική περίοδος ήταν πάντα δυόμισι με τρία χρόνια.

– Τι θα σήμαινε η συμμετοχή του FDP στην κυβέρνηση για τις προτάσεις που παρουσίασε πρόσφατα ο Γάλλος Πρόεδρος σχετικά μέλλον της Ευρώπης και ειδικά της Ευρωζώνης;

Για αυτό έχει γίνει πολλή συζήτηση, ακόμη και στην Γερμανία, αλλά κατά την άποψή μου μπορεί να υπερτιμάται λίγο, ίσως και από τον ίδιο τον Μακρόν. Σε πολλές απόψεις ο γάλλος πρόεδρος βρίσκεται πιο κοντά στο FDP από ό,τι πιστεύει, ιδιαίτερα με το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμά του για την οικονομία, την κοινωνία και την αγορά εργασίας. Η γερμανική εξωτερική πολιτική όμως χαρακτηριζόταν πάντα από μεγάλη συνέχεια και αυτό θα συνεχίσει να ισχύει. Σε περίπτωση αμφιβολίας, οι Πράσινοι θα ισορροπήσουν πάλι το FDP. Αλλά όλα τα κόμματα του συνασπισμού «Τζαμάικα» τάσσονται ανεπιφύλακτα υπέρ της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

– Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, όπως όλα δείχνουν, θα γίνει Πρόεδρος του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου και το FDP θα πάρει το υπουργείο Οικονομικών. Θα σημάνει αυτό κάποια αλλαγή λ.χ. για την Ελλάδα;

Ναι, πολλά συνηγορούν υπέρ αυτού, ότι το FDP θα αναλάβει το υπουργείο Οικονομικών. Ένας υπουργός Οικονομικών του FPD, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα και γενικά την ευρωπαϊκή χρηματοδοτική αλληλεγγύη, θα επιδιώξει πιο δεσμευτικούς κανόνες, δηλαδή μια απομάκρυνση από την πολιτική του μαστιγίου και καρότου του Σόιμπλε, από το τακτικιστικό πέρα δώθε μεταξύ γενναιοδωρίας και αυστηρότητας. Αλλά η πολιτική πραγματικότητα σε μια κυβέρνηση είναι πολύπλοκη. Αυτό το έμαθε ο ΣΥΡΙΖΑ, αυτό θα το μάθει και το FDP… Αλλά στα σοβαρά, μια νέα γερμανική κυβέρνηση θα εξακολουθήσει να προσπαθεί να στηρίζει την Ελλάδα και να την κρατήσει στο ευρώ. Μου φαίνεται ότι τα μηνύματα δείχνουν όχι προς λιγότερη, αλλά προς περισσότερη Ευρώπη.

*Ο καθηγητής Πάουλ Νόλτε διδάσκει Νεώτερη και Σύγχρονη Ιστορία στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Είναι ειδικός στην Γερμανική Ιστορία του 20ού αιώνα και το αντικείμενο της έρευνάς του είναι η ιστορία και το παρόν της δημοκρατίας.

Πηγή φωτογραφίας: Sooc.gr