Ο Κατσανέβας, η διαθήκη του Ανδρέα και η δικαστική μάχη με τον Diu

Με Προσωρινή Διαταγή του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών ο συντάκτης και διαχειριστής της Βικιπαίδεια Diu διατάσσεται να διαγράψει στοιχεία από το βιογραφικό σημείωμα του Θεόδωρου Κατσανέβα στη Βικιπαίδεια.  

Η Προσωρινή αυτή Διαταγή είναι ένα γεγονός πρωτοφανές στα χρονικά καθώς συνιστά ένα προηγούμενο που μπορεί, εκτός από απρόσφορο για τον αιτούντα, να αποβεί και επικίνδυνο για τον τρόπο με τον οποίο ασκείται η ελευθερία του λόγου στη χώρα μας.

Τι ακολούθησε όμως αυτής της απόφασης; Ποια ήταν η αντίδραση του Οργανισμού και ποια του συντάκτη, στον οποίο άσκησε αγωγή ο κ. Κατσανέβας και κέρδισε την Προσωρινή Διαταγή;

Το λήμμα Θεόδωρος Κατσανέβας στην Βικιπαίδεια

Ανακοίνωση της κοινότητας σχετικά με την αγωγή εναντίον χρήστη/συντάκτη της Βικιπαίδειας: Είμαστε όλοι Diu

Το ιστορικό

Πριν από δυο χρόνια, ο πανεπιστημιακός και πολιτικός Θεόδωρος Κατσανέβας, έστειλε εξώδικο στον χρήστη/συντάκτη της Βικιπαίδειας Diu, απαιτώντας την διαγραφή μέρους του περιεχομένου από το βιογραφικό λήμμα για τον ίδιο και ζητώντας τα στοιχεία του χρήστη προκειμένου να ασκήσει εναντίον του τις νόμιμες αξιώσεις του από την προσβολή της προσωπικότητάς του. Το επίμαχο περιεχόμενο ήταν η αναφορά στο λήμμα σχετικά με την διαθήκη του Ανδρέα Παπανδρέου, τότε πεθερού του Κατσανέβα, στην οποία τον χαρακτήριζε «όνειδος» για την οικογένειά του. Ο κ. Κατσανέβας στράφηκε κατά του χρήστη Diu επειδή ήταν αυτός που έβαλε τις σχετικές πληροφορίες στο λήμμα. Σύμφωνα με τις αρχές και την πολιτική της Βικιπαίδειας, ο Diu είχε τεκμηριώσει τις σχετικές πληροφορίες πολύ εύκολα, αφού ένα μεγάλο μέρος του Τύπου είχε ασχοληθεί με το γεγονός. Ο κ. Κατσανέβας επίσης στράφηκε με εξώδικο και κατά της ΕΕΛ/ΛΑΚ πιστεύοντας ότι έχει κάποια θεσμική σχέση με την Βικιπαίδεια. Αυτή ευθύς δήλωσε αναρμόδια (όπως πράγματι είναι) και παρέπεμψε προς τον ίδιο τον χρήστη και το Ίδρυμα Wikimedia (στο πλαίσιο του οποίου λειτουργεί η Βικιπαίδεια).

Στις 26 Ιουνίου 2013 δικαστικός επιμελητής επέδωσε αγωγή εκ μέρους του Θεόδωρου Κατσανέβα κατά του χρήστη Diu και της ΕΕΛ/ΛΑΚ. Στην αγωγή ο τελευταίος κατηγορεί τον χρήστη Diu μεταξύ άλλων ότι «διαστρέβλωσε με δόλο την αλήθεια προβαίνοντας σε κατάφωρα άδικες και κακόβουλες αναφορές στο πρόσωπό του παραποιώντας και αμαυρώνοντας με δόλο το βιογραφικό του σημείωμα» και ζητάει από την ελληνική δικαιοσύνη «να υποχρεωθεί σε καταβολή αποζημίωσης ύψους 200.000 ευρώ (με τον νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής) καθώς και την προσωπική του κράτηση διάρκειας ενός έτους ως μέσο εκτέλεσης της εκδοθησόμενης αποφάσεως». Σε περίπτωση δε μη συμμόρφωσης, δηλαδή μη διαγραφής του περιεχομένου σε περίπτωση αντίστοιχης διάταξης της εκδοθησόμενης απόφασης, ζητάει να υποχρεωθεί (ο Diu και η ΕΛΛΑΚ) «σε καταβολή χρηματικής ποινής 30.000 για κάθε ημέρα παραμονής» καθώς και να επιβληθεί στον Diu «προσωπική κράτηση ενός μήνα.» Η δικάσιμος έχει οριστεί για τις 21 Ιανουαρίου 2016 στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών.

Πριν λίγες ημέρες δικαστικός κλητήρας παρέδωσε στον Diu,αίτηση προσωρινής διαταγής εκδίκασης ασφαλιστικών μέτρων. Συγκεκριμένα ζήτησε «να εκδοθεί προσωρινή διαταγή που να υποχρεώνει τους καθ’ων να απαλείψουν προσωρινά από την περιγραφή του βιογραφικού μου στης Wikipedia τις προσβλητικές της τιμής και της υπολήψεώς μου λέξεις και φράσεις που αναφέρονται στο ιστορικό, μέχρι τη συζήτηση της αιτήσεώς μου και να καταδικασθούν οι εναγόμενοι στην εν γένει δικαστική μου δαπάνη». Την Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου 2014, ο χρήστης Diu εμφανίστηκε ενώπιον του προέδρου υπηρεσίας στα δικαστήρια Ευελπίδων για την εκδίκαση της προσωρινής διαταγής.

Την επόμενη ημέρα έγινε γνωστό ότι η Πρόεδρος έκανε δεκτή την αίτηση του Θεόδωρου Κατσανέβα. Ως εκ τούτου ο χρήστης Diu υποχρεώθηκε από το δικαστήριο να διαγράψει προσωρινά από το βιογραφικό σημείωμα του Θ. Κατσανέβα την αναφορά στην ιδιόχειρη διαθήκη του Ανδρέα Παπανδρέου μέχρι την εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων στις 11 Μαρτίου του ίδιου έτους. Να σημειωθεί ότι δεν πρόκειται περί αποφάσεως – δεν έχει αιτιολογία – αλλά διαταγής και ότι απευθύνεται προς το πρόσωπο του Diu αποκλειστικά. Ο ίδιος προχώρησε πάραυτα στην εφαρμογή της διαταγής, αν και δεν του είχε κοινοποιηθεί ακόμα. Όπως είναι εμφανές από το ιστορικό του λήμματος, ο χρήστης Diu προσπαθώντας να εφαρμόσει την διαταγή του δικαστηρίου αφαίρεσε τις σχετικές πληροφορίες δέκα φορές (όπως εδώ. Αλλά κάθε φορά άλλοι χρήστες επανέφεραν το σχετικό περιεχόμενο. Όμως επειδή ο Diu είχε αφαιρέσει πολλές φορές περιεχόμενο που θεωρείται τεκμηριωμένο αλλά επίσης επειδή είχε παραβεί πάρα πολύ τον κανόνα τριών επαναφορών, του επιβλήθηκε φραγή τριών ημερών (αποκλεισμός από την δυνατότητα επεξεργασίας).

Η άποψη της κοινότητας

Γεγονός είναι βέβαια ότι παρότι εκδόθηκε σχετική προσωρινή διαταγή που να δικαιώνει τον Θεόδωρο Κατσανέβα μέχρι την επί της ουσίας εκδίκαση της υπόθεσης, είναι αδύνατον στο χρήστη να προχωρήσει σε άρση των επίμαχων φράσεων καθώς δεν έχει την δυνατότητα να παραβιάσει την πολιτική χωρίς τις ανάλογες συνέπειες (επαναφορά, αναίρεση, φραγή) εντός της Βικιπαίδειας. Αλλά πολύ περισσότερο, το ίδιο περιεχόμενο μπορεί να επαναδημοσιευθεί από οποιονδήποτε άλλο χρήστη εκτός του αρχικού. Είναι άλλωστε γνωστό ότι τα λήμματα της Βικιπαίδειας είναι ανοιχτά για επεξεργασία από οποιονδήποτε και δεν υπάρχει καμία έγκριση από «αρχισυντάκτες». Είναι εμφανές από το ιστορικό του λήμματος, ότι πολλές φορές συνεργάτες και δικηγόροι του Θεόδωρου Κατσανέβα (προφανώς) έχουν αφαιρέσει το επίμαχο περιεχόμενο, αλλά το ίδιο ή και περισσότερο εκτεταμένο έχει επαναφερθεί από άλλους χρήστες πλην του Diu. Αυτό κάνει ξεκάθαρο ότι ακόμη και αν ο οποιοσδήποτε χρήστης εξαναγκάζονταν νομικά ή με άλλους τρόπους να αφαιρέσει ή να τροποποιήσει ένα λήμμα, αυτό δεν μπορεί να εξαναγκάσει οποιονδήποτε άλλο να μην το επαναφέρει.

Δεν είναι η πρώτη φορά που κάποιος πολιτικός απαίτησε είτε με νομικές απειλές είτε με εξώδικα κατά αγνώστων να επιβάλλουν τα «εγκεκριμένα από τους ίδιους βιογραφικά τους». Είναι όμως η μοναδική περίπτωση στην οποία ένας πολιτικός έχει προχωρήσει σε μια πραγματική μήνυση κατά ενός συγκεκριμένου χρήστη. Η πρακτική του Θεόδωρου Κατσανέβα να προχωρήσει σε αγωγή απευθείας προς έναν χρήστη του Wikipedia παρακάμπτοντας το προφανές, τις ίδιες τις εφημερίδες – παραπομπές, το περιεχόμενο των οποίων είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο, και πάνω στις οποίες βασίζεται το λήμμα, φαίνεται το λιγότερο απαράδεκτη και υποκριτική.

Εννοείται πως στο συγκεκριμένο ζήτημα ο χρήστης της Βικιπαίδειας έπραξε βάσει των κανόνων του εγχειρήματος έχοντας μάλιστα αιτιολογήσει τις κινήσεις του σε σχετικές συζητήσεις. Πέρα από το προσωπικό ζήτημα, για την θετική έκβαση του οποίου η κοινότητα είναι αρκετά αισιόδοξη, η συγκεκριμένη αγωγή θεωρούμε ότι στρέφεται γενικότερα κατά του εγχειρήματος άσχετα αν στη θέση του κατηγορουμένου τυχαίνει να βρίσκεται μόνο ένας χρήστης. Είμαστε όλοι Diu!

Η ανακοίνωση του Ιδρύματος Wikimedia

Αναρτήθηκε από την Michelle Paulson στις 14 Φεβρουαρίου 2014

Ανεπίσημη μετάφραση

Η Wikipedia δεν υπάρχει σε κενό αέρος. Δημιουργήθηκε και συνεχίζει να αναπτύσσεται χάρη σε πραγματικούς ανθρώπους, που αφιερώνουν το χρόνο, τις γνώσεις και τον ενθουσιασμό τους σε ένα κίνημα που αγγίζει τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλον τον κόσμο. Δυστυχώς, η προσφορά του δώρου της γνώσης δεν είναι χωρίς κινδύνους και συχνά αποκαλύπτει το θάρρος της κοινότητάς μας.

Λόγω της ανάμειξής του με τη Βικιπαίδεια, ο χρήστης και διαχειριστής της Ελληνικής Βικιπαίδειας Diu έχει γίνει στόχος νομικών μέτρων από τον πολιτικό και καθηγητή πανεπιστημίου Θεόδωρο Κατσανέβα. Ο κ. Κατσανέβας παραπονείται ότι το αρθρο της ελληνόγλωσσης Βικιπαίδειας σχετικά με το άτομό του περιέχει ορισμένες μη κολακευτικές δηλώσεις. Αντί να απευθύνει τους προβληματισμούς του στην κοινότητα της ελληνόγλωσσης Βικιπαίδειας μέσω των κατάλληλων διαδικασιών, ο κ. Κατσανέβας επέλεξε να καταθέσει μήνυση εναντίον του Diu.

Τα εν λόγω επίμαχα σχόλια αναφέρονται στη διαθήκη του Ανδρέα Παπανδρέου, πρώην Πρωθυπουργού της Ελλάδας και πεθερού του κ. Κατσανέβα. Η διαθήκη κατ’ ισχυρισμόν χαρακτήριζε τον κ. Κατσανέβα “όνειδος” για την οικογένεια και σύμφωνα με τις αναφορές κατηγορούσε τον κ. Κατσανέβα ότι “προσπάθησε να εκμεταλλευτεί πολιτικά τον Γεώργιο Παπανδρέου”, επίσης πρώην Πρωθυπουργό της Ελλάδας. Για τις δηλώσεις αυτές υπήρχαν οι κατάλληλες πηγές, σε συμφωνία με τις πολιτικές της Βικιπαίδειας. Μάλιστα η διαμάχη αυτή είχε λάβει εκτενή κάλυψη από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στην Ελλάδα.

Ο Diu κατά τα φαινόμενα στοχοποιήθηκε επειδή ο κ. Κατσανέβας φαίνεται να πιστεύει ότι οι δηλώσεις προστέθηκαν στο άρθρο από τον Diu και επειδή ο Diu δεν αφαίρεσε τις δηλώσεις αφότου ο κ. Κατσανέβας απαίτησε να το πράξει. Τον Ιούνιο του 2013, ο κ. Κατσανέβας υπέβαλε μήνυση για συκοφαντική δυσφήμιση εναντίον του Diu και της Ελληνικής Εταιρείας Ελεύθερου Λογισμικού/Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα (“ΕΕΛΛΑΚ”), έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό στην Ελλάδα, για τον οποίο ο κ. Κατσανέβας πίστευε λανθασμένα ότι διευθύνει τη Βικιπαίδεια. Η υπόθεση έχει οριστεί να εκδικαστεί τον Ιανουάριο του 2016.

Ωστόσο, τώρα ο κ. Κατσανέβας ζήτησε την επιβολή προσωρινών ασφαλιστικών μέτρων, προκειμένου να διαταχθεί ο Diu να αφαιρέσει τις δηλώσεις από το άρθρο της Βικιπαίδειας. Η εκδίκαση των μέτρων έχει οριστεί για τις 11 Μαρτίου 2014. Στο μεταξύ, εχθές το δικαστήριο εξέδωσε προσωρινή διαταγή, σύμφωνα με την οποία ο Diu υποχρεούται να αφαιρέσει την αναφορά στη χειρόγραφη διαθήκη του Ανδρέα Παπανδρέου που υπάρχει στο άρθρο της Ελληνικής Βικιπαίδειας για τον Θεόδωρο Κατσανέβα, έως την εκδίκαση των μέτρων στις 11 Μαρτίου. Ωστόσο, ακόμη και αν το περιεχόμενο αφαιρεθεί από τον Diu, δεν υπάρχει εγγύηση ότι οι δηλώσεις δεν θα δημοσιευτούν εκ νέου από άλλους χρήστες. Η προσπάθεια εξασφάλισης μιας τέτοιας διαταγής απεικονίζει περαιτέρω τη βασική έλλειψη κατανόησης του τρόπου λειτουργίας της Βικιπαίδειας εκ μέρους του κ. Κατσανέβα.

Το Ίδρυμα Wikimedia εκφράζει τη βαθιά του απογοήτευση για τις αδικαιολόγητες ενέργειες του κ. Κατσανέβα σχετικά με αυτό το ζήτημα. Η Βικιπαίδεια είναι ένα ανοικτό και συνεργατικό εγχείρημα, δέσμευση του οποίου αποτελεί η παρουσίαση πληροφοριών χωρίς λογοκρισία, υπό ουδέτερη οπτική γωνία και με την υποστήριξη αξιόπιστων, δευτερογενών πηγών. Οι ενέργειες του Diu ήταν εντός των πλαισίων αυτών των αρχών και πολιτικών — οι δηλώσεις υποστηρίζονταν και υποστηρίζονται από αξιόπιστες δευτερογενείς πηγές — και η κοινότητα της Ελληνικής Βικιπαίδειας αποφάσισε, μέσω συζήτησης, ότι ήταν κατάλληλες για το άρθρο.

Ο κ. Κατσανέβας έχει αγνοήσει αυτά τα δεδομένα και πλέον χρησιμοποιεί το νομικό σύστημα εναντίον εκείνων που δεν έχουν τη δική του οικονομική επιφάνεια και επιρροή. Ο Diu αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο να υποστεί σοβαρές χρηματικές και ποινικές κυρώσεις ως αποτέλεσμα της μήνυσης του κ. Κατσανέβα. Προσφέραμε — και ο Diu αποδέχθηκε — βοήθεια μέσω του Προγράμματος Υποστήριξης Νομικών Δαπανών που διαθέτουμε. Μέσω αυτού του προγράμματος, ο Diu απέκτησε ανεξάρτητη νομική εκπροσώπηση από τη γνωστή δικηγορική εταιρεία Λαμπαδάριος, την οποία ευχαριστούμε για τη βοήθειά της στον Diu τις δύσκολες αυτές ώρες.

Ελπίζουμε ότι ο κ. Κατσανέβας θα επανεξετάσει την επιμονή του στην ασυνείδητη αυτή μήνυση, την οποία θεωρούμε επίθεση εναντίον των χρηστών μας, των εγχειρημάτων μας και της ελευθερίας του λόγου.

Μέχρι τότε, είμαστε στο πλευρό του Diu.

Michelle Paulson, Νομική Σύμβουλος”

Στο λήμμα της Ελληνικής Wikipedia μάλιστα, μπορείτε να αφήσετε και την υπογραφή σας σε συμπαράσταση του Diu.

Μπορείτε να σχολιάσετε: στη Συζήτηση: Είμαστε_όλοι_Diu

Μια μέρα μετά την ανακοίνωση του Ιδρύματος Wikimedia υπήρξε απάντηση του κ. Κατσανέβα στο προσωπικό του μπλογκ.

Σας παρουσιάζουμε το κείμενο:

Η ελευθεριότητα της συκοφαντίας στο Internet

Του Γιάννη Πετρίδη

Το σύντομο ιστορικό της υπόθεσης του Θ. Κατσανέβα με τον DIU της Wikipedia έχει ως έξης. Το 1996 μια εβδομάδα πριν τις τότε εκλογές, παρουσιάστηκε δημόσια μια ψευτοδιαθήκη του Ανδρέα Παπανδρέου που σε μια μονή κοινή σελίδα, ένα πατσαβουρόχαρτο όπως αποκαλέστηκε,  αποκαλούσε δήθεν «όνειδος» τον τότε υποψήφιο βουλευτή και γαμπρό του Θεόδωρο Κατσανέβα. Αυτή η απροκάλυπτα ξεδιάντροπη ψευτοδιαθήκη, γύρισε μπούμεραγκ στην κυρία Δήμητρα Λιάνη η οποία διαφάνηκε ότι την εμπνεύστηκε και την υλοποίησε, γιατί ο Θ.Κ. δε συμβιβάστηκε μαζί της σε βάρος του προσωπικού πολιτικού του συμφέροντος όπως έκαναν πολλοί-πολλοί άλλοι. Κανείς δεν πίστεψε ότι ο Α.Π. ή όποιος κανονικός άνθρωπος θα άφηνε  ως τελευταία παρακαταθήκη του, χυδαίες ύβρεις ενάντια σε οποιονδήποτε εχθρό του και πόσο

μάλλον στον πατέρα των δύο εγγονών του, ο οποίος μέχρι σήμερα τον τιμά και τον υποστηρίζει δημοσίως, όπως δεν κάνουν οι περισσότεροι ευεργετηθέντες από τον ίδιο. Ως αποτέλεσμα, στις τότε εκλογές, ο Θ.Κ. έχοντας εναντίον του ολόκληρο σχεδόν το σύστημα, σάρωσε με 65.000 σταυρούς προτίμησης και κατατάχθηκε  ανάμεσα στους πρώτους βουλευτές σε όλη την επικράτεια. Οι συκοφάντες δεν το έβαλαν κάτω.

Με «χρυσωμένη» καθοδήγησή τους, ένας συγκεκριμένος  μεγαλοδημοσιογράφος επέμενε στο συκοφαντικό χαρακτηρισμό, με αποτέλεσμα μετά από μακρόσυρτες δίκες διάρκειας πέντε ετών που τελεσιδίκησαν στον Άρειο Πάγο, καταδικάστηκε  με καταβολή του αστρονομικού ποσού των 250.000 ευρώ και προσωποκράτηση, η οποία δεν εκτελέστηκε με μεσολάβηση του ίδιου του Θ. Κατσανέβα.

Τη σκυτάλη της συκοφαντίας πήρε μετά ο νεαρός διαχειριστής της Wikipedia DIU ( Δημήτρης Λιούρδης), ο οποίος συστηματικά απέκλειε-σκούπιζε την ανάρτηση- δημοσίευση της βαρύτατης καταδικαστικής απόφασης για το ίδιο θέμα, διασύροντας τον Θ.Κ. σε μόνιμη και συστηματική βάση διεθνώς. Οποιοσδήποτε ήθελε να πληροφορηθεί σχετικά με το άτομό του όπου γης, προσέφευγε στη μοναδική διεθνή αυτή σπουδαία εγκυκλοπαίδεια και διάβαζε τη φοβερή συκοφαντία ως κεντρικό ζήτημα του βιογραφικού του.

Ο Θ.Κ., καθηγητής Πανεπιστημίου με διδακτορικό από το London Scholl of Economics και πάνω από 30 επιστημονικά βιβλία στο ενεργητικό του, κάθε άλλο παρά πλούτισε από την πολιτική, δεν κατέλαβε υψηλά πόστα, εκτός από την ιδιαίτερα επιτυχημένη θητεία του στον ΟΑΕΔ και στο ΙΚΑ και συγκρούστηκε με το ΠΑΣΟΚ της εποχής Σημίτη για το πάρτι της διαφθοράς. Αποχώρησε αθόρυβα από την πολιτική σκηνή και επικεντρώθηκε στο διδακτικό και επιστημονικό του έργο. Επί σειρά ετών, φίλοι και γνωστοί του από την Ελλάδα και κυρίως από το εξωτερικό, έδειχναν την ενόχλησή τους για το συγκεκριμένο θέμα, όπως και τα δύο μεγάλα παιδιά του.

Ύστερα από πολλές εκκλήσεις και δικαστικά εξώδικα προς τον DIU, τελικά  αναγκάστηκε να προσφύγει στη δικαιοσύνη, η οποία με απόφαση της Προέδρου των Πρωτοδικών της 13-2-2014 απαγόρευσε τη δημοσίευση της συγκεκριμένης κατάφωρης συκοφαντίας.

Η υπόθεση θα έχει  συνέχεια και στα τακτικά δικαστήρια αφού οι Έλληνες διαχειριστές της W επιμένουν, επικαλούμενοι μια κακώς εννοούμενη ελευθεριότητα της συκοφαντίας. Δυστυχώς ο Θ.Κ. δεν έχει άλλο τρόπο για να προστατεύσει την τιμή και την υπόληψή του, όπως θα  έκανε κάθε ένας κοινός πολίτης. Αυτό συνάδει και με τις βασικές αρχές της ίδιας της Wikipedia, που εμμένει στην ουδετερότητα και αποστασιοποίηση από προσωπικές επιθέσεις και συγκρούσεις.

Πηγές: Βικιπαίδεια:Είμαστε όλοι Diu, Η ελευθεριότητα της συκοφαντίας στο Internet