Οι 4,5 ώρες κριτικής που προκάλεσαν ίλιγγο στη ΝΔ

Για πρώτη φορά εδώ και χρόνια μία συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΝΔ δεν περιορίστηκε σε χειροκροτήματα στον Κυριάκο Μητσοτάκη και σε μεμονωμένες γκρίνιες. Αλλά επί 4,5 ώρες 37 βουλευτές άσκησαν σφοδρή κριτική, τόσο σε επίπεδο διαχείρισης, όσο και σε πολιτικό επίπεδο.

Ο πρωθυπουργός και πρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος επιχείρησε να χαράξει εκ των προτέρων γραμμή άμυνας με την εισαγωγική του τοποθέτηση σπεύδοντας να απαντήσει προκαταβολικά στις φωνές που ζητούν “επιστροφή στις ρίζες” της ΝΔ ή και δεξιά στροφή. Τα “δεξιά μαχαίρια” όμως βγήκαν από τα θηκάρια ούτως ή άλλως. Και είναι ενδεικτικό ότι ο κ.Μητσοτάκης παρενέβη τρις για να απαντήσει στις πιο αιχμηρές παρεμβάσεις και στο τέλος επιχείρησε να κάνει μασάζ στους βουλευτές.

Σημειωτέον ωστόσο αν και ο πρωθυπουργός συμφώνησε με τους διαμαρτυρόμενους βουλευτές ότι πρέπει να γίνουν αλλαγές σε “τεχνικά” και διαχειριστικά ζητήματα, ξεκαθάρισε ήδη από την εισαγωγική του ομιλία ότι δεν αλλάζει τη συνολική πολιτική στρατηγική και το ιδεολογικό στίγμα της κυβέρνησης και της ΝΔ.

Μασάζ μεν, αλλά…

Για παράδειγμα συμφώνησε με τα παράπονα βουλευτών για τη συμπεριφορά υπουργών, που είτε αγνοούν την κοινοβουλευτική ομάδα είτε δεν “βγαίνουν μπροστά” στα δύσκολα. Άφησε να εννοηθεί ότι θα εξετάσει αλλαγές σε επίπεδο γενικών γραμματέων, πολλοί εκ των οποίων βρίσκονται επίσης στο στόχαστρο βουλευτών, που καταγγέλουν ότι φέρονται με μεγαλύτερη αλαζονεία και από υπουργούς.

Προανήγγειλε ότι θα ξεκινήσει συναντήσεις με τους βουλευτές ανά ομάδες των 20, δηλώνοντας ότι η πόρτα του είναι πάντα ανοιχτή. Έκλεισε το μάτι σε όσους δεν υπουργοποιήθηκαν στον τελευταίο ανασχηματισμό, λέγοντας στους βουλευτές: “Πρέπει να είστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή για οποιαδήποτε θέση.”  

Αλλά ο κ. Μητσοτάκης επέμεινε στη στρατηγική της διεύρυνσης, την οποία πολλοί βουλευτές καταγγέλουν ως “πασοκοποίηση” της ΝΔ, υπό την έννοια ότι στελέχη προερχόμενα από το (σημιτικό) ΠΑΣΟΚ καταλαμβάνουν κεντρικές θέσεις σε Μαξίμου και κυβέρνηση και συχνά χωρίς πρώτα να έχουν περάσει από τη βάσανο της ψήφου.

Χαρακτήρισε ψευτοδίλημμα τη συζήτηση περί στροφής δεξιά, αριστερά ή στο κέντρο και πρόσθεσε: “Ο δικός μας δρόμος οδηγεί μόνο μπροστά.” Δήλωσε επίσης: “Λέμε ‘όχι’ σε αυτούς που θέλουν μία μικρή και φοβική ΝΔ”. 

Από το Μέγαρο Μαξίμου μάλιστα σφυρίζουν αδιάφορα, υποβαθμίζοντας τη χθεσινή “καταιγίδα” κριτικής. Κυβερνητικά στελέχη έκαναν λόγο για “δημιουργικό διάλογο σε ενωτικό κλίμα”. Και χαρακτήριζαν αξιοπρεπείς όλες τις τοποθετήσεις των βουλευτών. Αν και ήταν σαφής η δυσαρέσκεια για τον ισχυρισμό του Μάριου Σαλμά περί εξυπηρέτησης συμφερόντων των λίγων, ο οποίος άλλωστε προκάλεσε και την ενοχλημένη αντίδραση του κ.Μητσοτάκη. 

Διεύρυνση, αλλά όχι κι έτσι

Οι βουλευτές που άσκησαν κριτική όμως δεν περιορίστηκαν σε θέματα συμπεριφοράς υπουργών (για απρεπείς υπουργούς έκανε λόγο ο Χρήστος Μπουκώρος, “κάποιοι προστατεύουν την εικόνα τους” κατήγγειλε ο Θάνος Πλεύρης) και διαχείρισης (για παράδειγμα καθυστερήσεις στις επιδοτήσεις για τους αγρότες).

Πολλοί εξέφρασαν επίσης ενστάσεις για μία σειρά από κεντρικές πολιτικές όπως ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών (με τα σκάγια να παίρνουν κυρίως τον υπουργό Επικρατείας, Ακη Σκέρτσο, για την παρουσία σε πάρτυ μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου) και το φορολογικό των ελευθέρων επαγγελματιών. Αλλά κυρίως έθεσαν ιδεολογικά ζητήματα.

Σε πολιτικό επίπεδο, αίσθηση προκάλεσαν κυρίως οι παρεμβάσεις του Νικήτα Κακλαμάνη και του Ευριπίδη Στυλιανίδη, στους οποίους άλλωστε έσπευσε να απαντήσει ο κ. Μητσοτάκης.

“Όλοι έκαναν διεύρυνση. Και ο Κώστας Καραμανλής με το μεσαίο χώρο και ο πατέρας σας έκαναν αμφίπλευρη διεύρυνση. Αλλά ουδείς έκανε μετάλλαξη”, δήλωσε μεταξύ άλλων ο κ. Κακλαμάνης. Και ζήτησε “να μη φύγουμε από την ιδεολογική μας ταυτότητα”, με τον κ.Μητσοτάκη να παίρνει το λόγο και να διαβεβαιώνει: “Δεν φεύγουμε ποτέ από αυτό. Το έχουμε ξαναπεί. Μένουμε στις αρχές και τις αξίες του Κωνσταντίνου Καραμανλή”. 

Αιχμηρός για τον τρόπο με τον οποίο συντελείται η περίφημη διεύρυνση ήταν σημειωτέον και ο βουλευτής Ανατολικής Αττικής, Γιώργος Βλάχος, υπενθυμίζοντας ότι: “Και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης σε διεύρυνση ήρθε στη ΝΔ, αλλά με σταυρό, όχι κατευθείαν υπουργός.” 

Ο φόβος μήπως η ΝΔ πάθει… Μακρόν

Ενώ ο κ. Στυλιανίδης έκανε μία παρέμβαση πολιτικής πλατφόρμας, θέτοντας συγκεκριμένα πολιτικά και ιδεολογικά ζητήματα. Αλλά αυτό που προκάλεσε την αντίδραση του πρωθυπουργού ήταν ο παραλληλισμός της ΝΔ με το κόμμα του Εμμανουέλ Μακρόν.

“Η Ακροδεξιά τελείωσε με την Χρυσή Αυγή. Δεν πρέπει να την αναστήσουμε, γιατί βολεύει σε κάποιους. Δέστε που οδηγήθηκε ο Εμμανουέλ Μακρόν που επιδίωξε να εκμεταλλευτεί την ενίσχυση της ακροδεξιάς και την πολυδιάσπαση των παραδοσιακών κομμάτων.  Κινδυνεύει να τον καταπιεί η ιστορία με απίστευτες συνέπειες για τη Γαλλία και για την Ευρώπη”, σχολίασε ο κ. Στυλιανίδης.

“Δεν έχουμε καμία σχέση με τον Μακρόν. Εμείς κερδίσαμε στις ευρωεκλογές με 15 μονάδες διαφορά. Εκείνος έχασε με 15 μονάδες διαφορά. Η ΝΔ είναι ισχυρό κόμμα. Ο Μακρόν δεν έχει κάτι αντίστοιχο”, απάντησε ο κ. Μητσοτάκης.

Η σαμαρική δεξιά πήρε το όπλο της

Ο κ. Στυλιανίδης δεν ήταν πάντως ο μόνος βουλευτής που χρησιμοποίησε τη Γαλλία και το κόμμα Μακρόν ως παράδειγμα προς αποφυγή. Αντίστοιχες παρεμβάσεις έκαναν και οι Γιάννης Οικονόμου και Μίμης Χρυσομάλλης.

Ο δε κ. Χρυσομάλλης, που χαρακτηρίζεται ακραιφνής σαμαρικός, ήταν ένας εκ των βουλευτών που διερωτήθηκε με νόημα τι σημαίνει το πάμε μπροστά και όχι δεξιά ή αριστερά. Ο επίσης σαμαρικός βουλευτής Αρκαδίας, Κώστας Βλάσσης, σχολίασε: “Γελαγα όταν άκουγα υπουργούς να προβλέπουν ποσοστά της τάξεως του 35%” και προειδοποίησε ότι: “Εάν δεν αλλάξουμε, το 26% – 30% θα είναι το ταβάνι μας”. Ενώ ο Νότης Μηταράκης μεταξύ άλλων σχολίασε: “Είναι λάθος να θεωρούμε ότι αν η ΝΔ γίνει λίγο ΠΑΣΟΚ και λίγο Ποτάμι, αυτό είναι καλό”. 

Κυβερνητικά στελέχη πάντως υποστήριζαν ότι επί της ουσίας οι βουλευτές που πήραν το λόγο δεν διαφοροποιήθηκαν ριζικά, καθώς και ότι το μήνυμα των περισσότερων ήταν “πάμε μπροστά” με έμφαση στα προβλήματα της καθημερινότητας.

Σε κάθε περίπτωση δεδομένου ότι η ΝΔ μοιάζει εδώ και καιρό με χύτρα που βράζει, μένει να φανεί εάν κατά τη χθεσινή συνεδρίαση απελευθερώθηκε αρκετός ατμός για να μην… εκραγεί.

Ο βασικός λόγος των αντιδράσεων άλλωστε έχει να κάνει με το γεγονός ότι μετά το 28% στις ευρωεκλογές πολλοί βουλευτές φοβούνται για την επανεκλογή τους στις επόμενες εθνικές εκλογές. Ο κ. Μητσοτάκης πάντως τους καθησύχασε ότι τρία χρόνια είναι επαρκής πολιτικός χρόνος για να αλλάξει και πάλι το κλίμα.