Οι δύο προτάσεις Μητσοτάκη για την άμυνα της ΕΕ και τα “κόλπα” της Τουρκίας

Με δύο προτάσεις για την ευρωπαϊκή άμυνα προσέρχεται σήμερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ενώ η Τουρκία δείχνει ξανά πως οι αναθεωρητικές της βλέψεις δεν αλλάζουν. 

Οι 27 ηγέτες της ΕΕ θα συναντηθούν στις Βρυξέλλες, με στόχο αυτή τη φορά να λάβουν αποφάσεις για την κοινή άμυνα. Σημειωτέον άλλωστε ότι στα μέσα Μαρτίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα καταθέσει τις προτάσεις της για την άμυνα της ΕΕ.

Στο γεύμα του άτυπου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα συζητηθεί η συνεργασία Ε.Ε.- ΝΑΤΟ με τη συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ Μάρκ Ρούτε. Ενώ στο δείπνο των 27 θα συμμετάσχει ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, καθώς η συζήτηση για την άμυνα φέρνει ξανά κοντά Λονδίνο- ΕΕ παρά το Brexit.

Η συζήτηση αυτή άλλωστε ανοίγει ξανά σοβαρά όχι μόνο με το βλέμμα στη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία, αλλά κυρίως λόγω της επανεκλογής του Ντόναλντ Τραμπ. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει ουσιαστικά απαξιωτική έως και εχθρική στάση απέναντι στην ΕΕ και σε πολιτικό και σε εμπορικό επίπεδο. Και με αφορμή σχετικές δηλώσεις του κ. Τραμπ έχει ανοίξει και η συζήτηση για την αύξηση των αμυντικών δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.

Η Ελλάδα από την πλευρά της παγίως επιθυμεί την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας ως μία ακόμη “ασπίδα” απέναντι στην Τουρκία. Η οποία παίζει ξανά επικίνδυνα παιχνίδια στο Αιγαίο, ενώ το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας- Τουρκίας και άρα η επόμενη συνάντηση Μητσοτάκη- Ερντογάν έχει παραπεμφθεί στις καλένδες.

Τα νέα επικίνδυνα παιχνίδια της Τουρκίας

Υπενθυμίζεται ότι το ιταλικό ερευνητικό πλοίο Ievoli Relum, το οποίο είχε βρεθεί στο επίκεντρο του επεισοδίου που έστησε η Αγκυρα το περασμένο καλοκαίρι στην Κάσο, εκτελεί εργασίες στα διεθνή ύδατα βόρεια της Κρήτης για την μελλοντική εγκατάσταση υποβρυχίων καλωδίων του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου. Στην περιοχή έσπευσε χθες τουρκική κορβέτα, την οποια παρακολουθεί η φρεγάτα του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικου “Σπέτσαι”.

Το Ievoli Relum σύμφωνα με πληροφορίες είναι προγραμματισμένο να συνεχίσει από αύριο τις ερευνητικές εργασίες και στα διεθνή ύδατα ύδατα ανατολικά της Κάσου. Δηλαδή εντός της  ΑΟΖ που οριοθέτησαν Αθήνα και Κάιρο το 2020 και στην περιοχή που “καλύπτει” το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Στην ίδια περιοχή είχε επιχειρήσει έρευνες πέρυσι το καλοκαίρι το ιταλικό πλοίο, με την Τουρκία να αντιδρά έντονα και να ταράζει τα “ήρεμα νερά” στο Αιγαίο. Για αυτό και η παρουσία της τουρκικής κορβέτας στην περιοχή, παρότι το Ievoli Relum βρίσκεται σε διεθνή ύδατα, 7 ναυτικά μίλια βορείως της Κρήτης . Επιπλέον η Τουρκία θεωρεί στο πλαισιο της “γαλάζιας πατρίδας”, ότι έχει ηγεμονικό ρόλο στο Αιγαίο και επίσης αμφισβητεί το δικαίωμα της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια.

“Παγωμένα νερά” στα ελληνοτουρκικά

Εν τω μεταξύ τα “ήρεμα νερά” έχουν ούτως ή άλλως μετατραπεί σε “παγωμένα νερά”, λόγω της προκλητικής στάσης της Τουρκίας και εν αναμονή των πρώτων “δειγμάτων γραφής” της νέας κυβέρνησης Τραμπ. Παρότι δε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης είχε στις 27 Ιανουαρίου επικοινωνία με τον Τούρκο ομόλογο του Χακάν Φιντάν και συναντήθηκε μαζί του χθες στο περιθώριο της επίσκεψης του στο Κατάργηση, δεν έχει ακόμη κλειδώσει η συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας- Τουρκίας, που είχε προαναγγελθεί ότι θα διεξαγόταν στην Άγκυρα στις αρχές του έτους και στο πλαίσιο της οποίας θα είχαν την επόμενη συνάντηση τους Μητσοτάκης- Ερντογάν.

Οι δύο πλευρές υποτίθεται ότι αναμένουν πρώτα τη διεξαγωγή της πενταμερούς υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για το Κυπριακό, η οποία επρόκειτο να πραγματοποιηθεί το Μάρτιο, αλλά για την οποία επίσης δεν έχουν κλειδώσει ημερομηνίες.

Την ίδια στιγμή, ελλοχεύει ο κίνδυνος οι Ευρωπαίοι εταίροι, με την παρότρυνση Μεγάλης Βρετανίας και ΝΑΤΟ, να επαναφέρουν την ιδέα, που είχε συζητηθεί και στις αρχές του 2000 στο πλαίσιο του ευρωστρατού, για ένταξη της Τουρκίας στην άμυνα της ΕΕ. Κάτι που για προφανείς λόγους είναι αντίθετο στα ελληνικά και κυπριακά εθνικά συμφέροντα.

Τι θα προτείνει ο Μητσοτάκης για την άμυνα της ΕΕ

Η χώρα μας όπως προαναφέρθηκε βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της συζήτησης για την άμυνα της ΕΕ, ακριβώς λόγω της τουρκικής απειλής. Και ο κ. Μητσοτάκης θα καταθέσει σήμερα στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής πρόταση δύο σημείων για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας και την χρηματοδότησή της πέρα από τους εθνικούς προϋπολογισμούς.

Ο πρωθυπουργός θα προτείνει ειδικότερα τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού εργαλείου ύψους 100 δισ ευρώ. Το ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό αυτό εργαλείο θα χρηματοδοτεί έργα συλλογικής ασφάλειας της ΕΕ, πέρα από τους εθνικούς προϋπολογισμούς, στα πρότυπα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF).

Ο κ. Μητσοτάκης επίσης θα προτείνει αυξημένη ευελιξία στους δημοσιονομικούς κανόνες ώστε να δοθεί δημοσιονομικός χώρος στα κράτη-μέλη για τις επενδύσεις στην άμυνα. Θα εισηγηθεί ειδικότερα η εξαίρεση δηλαδή των επενδύσεων στην άμυνα από τους δημοσιονομικούς στόχους να γίνεται εκ των προτέρων και όχι εκ των υστέρων.

Σήμερα, σύμφωνα με το τρέχον δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ, οι δαπάνες για αμυντικές επενδύσεις μπορούν να εξαιρούνται, όταν εκκινεί η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος έναντι μιας χώρας. Ο κ. Μητσοτάκης θα επισημάνει όμως στους Ευρωπαίους ηγέτες ότι εάν ήταν δεδομένη εκ των προτέρων η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών, αυτό θα διευκόλυνε τα κράτη μέλη να επενδύσουν στην άμυνα χωρίς να ανησυχούν για τη δημοσιονομική τους αξιοπιστία. Σημειωτέον ότι οι αμυντικές δαπάνες της χώρας μας ήδη ξεπερνούν το 3% του ΑΕΠ.

Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Μάιο ο πρωθυπουργός – από κοινού με τον Πολωνό ομόλογο του Ντόναλντ Τουσκ – με επιστολή προς την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είχε προτείνει μια ευρωπαϊκή αντιαεροπορική ασπίδα που θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί με κοινοτικούς πόρους. Ο κ.Μητσοτάκης ήταν επίσης ανάμεσα στους 19 ηγέτες της Ε.Ε που – με πρωτοβουλία της Φινλανδίας- υπέγραψαν την επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για αύξηση της χρηματοδότησης για την ευρωπαϊκή άμυνα.