Οι πολίτες ζητούν κάθαρση

Του Γεράσιμου Λιβιτσάνου

Την προστασία της …κοινής γνώμης φαίνεται ότι απολαμβάνουν, εκτός από την εισαγγελική, οι άνθρωποι που πήραν την δύσκολη απόφαση να δώσουν στοιχεία και να τεκμηριώσουν το σκάνδαλο Novartis. Ξεκάθαρα πλειοψηφική είναι η τάση που θεωρεί κρίσιμη και σημαντική την ύπαρξή τους όπως και θετικό γεγονός για τη έρευνα της υπόθεσης.

H έρευνα που διενήργησε η alco καταδεικνύει πώς τα 3 πρόσωπα που έχουν χαρακτηριστεί “μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος” γνωστότεροι ως προστατευόμενοι μάρτυρες χαίρουν της εκτίμησης των πολιτών. Παράλληλα η κοινή γνώμη εκτιμά ότι ορθώς χρησιμοποιήθηκε η συγκεκριμένη διαδικασία που προβλέπεται από την νομοθεσία.

Από τα στοιχεία είναι καταρχήν σαφές ότι μόλις ένας στους τέσσερις πολίτες δεν πιστεύει στον συγκεκριμένο θεσμό. Οι “whistle blowers” που σε σημαντικό βαθμό καθορίζουν την διερεύνηση τη υπόθεσης Novartis και αποτέλεσαν το έναυσμα για μία γενικευμένη διερεύνηση σε πολιτικό και δικαστικό επίπεδο αποτιμώνται ως χρήσιμοι από την μεγάλη πλειοψηφία.

Η ίδια πλειοψηφία τίθεται απέναντι στην απαίτηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης αλλά και άλλων πολιτικών δυνάμεων που έχουν ζητήσει να αποκαλυφθούν τα ονόματα των μαρτύρων. Είναι χαρακτηριστικό το ερώτημα που απεύθυνε ο πρόεδρος της Ν.Δ Κυριάκος Μητσοτάκης: “Αυτοί οι τρεις κουκουλοφόροι που δέχθηκε η Δικαιοσύνη να καταθέσουν ανώνυμα, τι ακριβώς φοβούνται; Ότι θα τους δολοφονήσει ο κ. Πικραμμένος ή ο κ. Σαμαράς; ‘H ότι θα τους δείρει ο κ. Γεωργιάδης ή ο κ. Στουρνάρας;”. Η απάντησης της κοινής γνώμης είναι σαφής με βάση την έρευνα: Πιστεύει ότι καλώς σε αυτή την υπόθεση μπήκαν υπό καθεστώς ειδικής προστασίας και – προφανώς- υπό αυτό το καθεστώς πρέπει να παραμείνουν.

Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι η έρευνα της alco περιλαμβάνει μία χρονική περίοδο στην οποία έγιναν γνωστές πλευρές και ντοκουμέντα των μαρτυριών αυτών. Είτε από τοποθετήσεις που έιγναν στην Βουλή είτε από δημοσιογραφικές αποκαλύψεις.

Να θυμίσουμε ότι το Ραδιόφωνο 24/7 στους 88,6 όσο και το ΕΘΝΟΣ της Κυριακής δημοσίευσαν επιστολή ενός εκ των μαρτύρων που αφορά τα κίνητρα της επιλογής αλλά και την φύση της μαρτυρίας. Έτσι λοιπόν σε έναν βαθμό έχει και αυτό το στοιχείο αξιολογηθεί στην διαμόρφωση της αντίληψης των πολιτών. Να υπενθυμίσουμε επίσης ότι η συγκεκριμένη μορφή μαρτυριών δεν έχει αξιοποιηθεί μόνο στην περίπτωση της Novartis αλλά και στην δίκη για την εγκληματική δράση της Χρυσής Αυγής.

Να αλλάξει ο νόμος περί ευθύνης υπουργών ζητεί η πλειονότητα των πολιτών. Μόνο 2 στους 8 πιστεύει τη θεωρία της “σκευωρίας”

Να αρθεί κάθε εμπόδιο, θεσμικό η πολιτικό, που εμποδίζει την διερεύνηση της υπόθεσης της Novartis. Αυτή η πεποίθηση της κοινής γνώμης καταγράφεται με έμφαση στα αποτελέσματα της έρευνας της alco για την τρέχουσα πολιτική συγκυρία. Οι πολίτες εμφανίζονται δυσαρεστημένοι με το “προστατευτικό δίχτυ” που προστατεύει το πολιτικό προσωπικό μέσω του νόμου περί ευθύνης υπουργών, Την ίδια ώρα έχουν ξεκάθαρη θέση σχετικά με το ότι η υπόθεση αποτελεί σκάνδαλο που αγγίζει πολιτικά πρόσωπα.

Το αίτημα για αλλαγή της ισχύουσας νομοθεσίας που ορίζει την πολιτική και ποινική ευθύνη των υπουργών, είναι υπερ – ώριμο στην κοινή γνώμη και εκφράζει την συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών. Τα αποτελέσματα της έρευνας της alco δε αφήνουν κανένα περιθώριο παρερμηνείας όσο προς την αντίληψη που έχει η κοινή γνώμη. Ο νόμος 3126 του 2003 που προβλέπει τις διαδικασίες εξέτασης της εμπλοκής πολιτικών προσώπων σε σκάνδαλα πρέπει άμεσα να καταργηθεί.

Θυμίζουμε ότι εκτός από τις κοινοβουλευτικές και δικαστικές διαδικασίες που ρυθμίζει (εξεταστική ή προκαταρκτική επιτροπή, εκδίκαση υποθέσεων κ.λ.π) ο συγκεκριμένος νόμος προβλέπει την διορία παραγραφής ποινικών αδικημάτων. Την ορίζει στην παρέλευση δύο κοινοβουλευτικών συνόδων. Έτσι κατά το παρελθόν έχει οδηγήσει σε παραγραφές πολλών αδικημάτων που θα μπορούσαν να διερευνηθούν. Εξαίρεση από τον νόμο αποτελεί το αδίκημα την νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, το λεγόμενο “μαύρο χρήμα”.

Να σημειωθεί πάντως πως η βούληση της κοινής γνώμης, όσο και των πολιτικών δυνάμεων που απαιτούν την αλλαγή του νόμου προσκρούει στις συνταγματικές διαδικασίες. Ο συγκεκριμένος νόμος είναι εφαρμοστικός του άρθου 86 του συντάγματος που προέκυψε από την αναθεώρηση του 2001. ‘Έτσι η αλλαγή του προϋποθέτει συνταγματική αναθεώρηση. Μία ιδιαίτερα απαιτητική και χρονοβόρα διαδικασία που αν και έχει δρομολογηθεί δεν μπορεί να παράξει άμεσα αποτελέσματα.

Η βασική πολιτική θέση και το κεντρικό αφήγημα της Νέας Δημοκρατίας σχετικά με την υπόθεση της Novartis δεν πείθει. Αυτό αποτελεί επίσης ένα από τα βασικά όσο και ξεκάθαρα ευρήματα της έρευνας.

Το “γαλάζιο” σενάριο σύμφωνα με το οποίο οι αποκαλύψεις για την σχέση των “μαύρων ταμείων” της φαρμακευτικής πολυεθνικής με πολιτικά πρόσωπα αποτελεί σκευωρία, συγκρούεται ευθέως με την συντριπτική πλειοψηφία της κοινής γνώμης. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις 2 στους 8 πολίτες υιοθετούν την συγκεκριμένη προσέγγιση. Αντιθέτως το 81% την απορρίπτει ασυζητητί με ένα επίσης μεγάλο ποσοστό της τάξης των 2/3 να μιλάει ευθέως για σκάνδαλο.

Το ίδιο ποσοστό θεωρεί ότι το θέμα πρέπει να διερευνηθεί από την Βουλή, άρα αντικειμενικά είναι σύμφωνο με την σύσταση προκαταρκτικής επιτροπής την οποία αποφάσισε την προηγούμενη Πέμπτη τα ξημερώματα η ολομέλεια του Κοινοβουλίου. Το πολύ μικρό ποσοστό των αναποφάσιστων δείχνει ακόμη ότι η μεγάλη πλειοψηφία της κοινής γνώμης έχει ενημερωθεί και ενδιαφέρεται να πληροφορηθεί για τις εξελίξεις.

Μειώθηκε η διαφορά ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ, «κλειδί» οι αναποφάσιστοι

Την εικόνα ενός πολιτικού σκηνικού στο οποίο κανείς δεν μπορεί να βγάλει ασφαλή συμπεράσματα για την επόμενη εκλογική αναμέτρηση αποτυπώνει για ακόμη μια φορά η έρευνα της Αlco.

Χωρίς αξιοσημείωτες αλλαγές στην επιρροή των πολιτικών κομμάτων το αποτέλεσμα της έρευνας σχετικά με την πρόθεση ψήφου. Οι πολιτικές εξελίξεις των τελευταίων μηνών (Μακεδονικό, Novartis) δεν έχουν αλλοιώσει την τάση που παρουσιάστηκε και στις προηγούμενες έρευνας. Η διαφορά μεταξύ Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ έχει μειωθεί σε σχέση με τα τέλη του 2016 και τις αρχές του 2017 και βρίσκεται στο 4,9%.

Το βασικό κυβερνητικό κόμμα όμως συνεχίζει να έχει πολύ χαμηλό δείκτη συσπείρωσης της τάξης του 50% σε αντίθεση με την Νέα Δημοκρατία η οποία παραμένει σε υψηλά ποσοστά μεγαλύτερα το 80%. Οπότε παραμένει η εκτίμηση του ότι οι ισορροπίες είναι ασταθείς και αναστρέψιμες. ‘Αποψη που ενισχύεται από το γεγονός ότι οι μεγαλύτερες απώλειες του ΣΥΡΙΖΑ είναι προς τους αναποφάσιστους και την αποχή και όχι πρός την Νέα Δημορκατία ή το Κίνημα Αλλαγής.

Η Νέα Δημοκρατία φαίνεται να έχει πρόβλημα με την πρωτοβουλία του προέδρου της Κυριάκου Μητσοτάκη να προχωρήσει στην διαγραφή του Ευάγγελου Αντώναρου εξαιτίας σχολίου του για τον αντιπρόεδρο του κόμματος Αδωνι Γεωργιάδη. Μόλις οι μισοί ψηφοφόροι της στηρίζουν αυτή την επιλογή ενώ οι υπόλοιποι είτε την κατακρίνουν είτε προβληματίζονται. Πολύ πιο αρνητική είναι η εικόνα της Νέας Δημοκρατίας στο σύνολο των ψηφοφόρων μετά από την ενέργεια αυτή αφού θετικά αντιμετωπίζεται μόλις από το 23%.

‘Όσον αφορά τα υπόλοιπα κόμματα, στασιμότητα φαίνεται να παρουσιάζει το Κίνημα Αλλαγής. Τα ποσοστά του δείχνουν υποχώρηση του δημοσκοπικού “ενθουσιασμού” που υπήρχε αμέσως μετά την εκλογή της Φ.Γεννηματά στην ηγεσία του νέου φορέα. Στα γνωστά …οριακά ποσοστά βρίσκονται οι Ανεξάρτητοι Έλληνες ενώ εκτός Βουλής καταγράφεται ‘Ενωση Κεντρώων του Βασίλη Λεβέντη.

Η έρευνα της alco πραγματοποιήθηκε στις 22 έως 24 Φεβρουαρίου του 2018. Πρόκειται για ποσοτική έρευνα 1000 ατόμων μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων. Το δείγμα αφορά ολόκληρη την χώρα. Οι σταθμίσεις γίνονται με βάση τα εκλογικά αποτελέσματα του 2015 καθώς και την ηλικία και το φύλο των ερωτηθέντων.

Πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα Έθνος