Όλα όσα δεν έκανε η κυβέρνηση για να βγούμε όρθιοι από την πανδημία

Όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση του 2008 ο τότε υπουργός οικονομίας είχε σπεύσει να δηλώσει περιχαρής πως η ελληνική οικονομία είναι θωρακισμένη και δεν απειλείται. Επρόκειτο πιθανότατα για την πιο άστοχη δήλωση που έχει βγει από θεσμικό στόμα στην ιστορία του ελληνικού κράτους, ακόμη περισσότερο κι από την περίφημη εκείνη του υπουργού του ΠΑΣΟΚ πως αν σηκωνόταν δορυφόρος για μετάδοση ιδιωτικού τηλεοπτικού σήματος πέραν της ΕΡΤ θα… καταρριπτόταν.

Όταν σε λίγο ήρθαν στην Ελλάδα τα μνημόνια τα κυρίαρχα ΜΜΕ συνέχισαν για ένα διάστημα αυτήν την ρητορική: «Δεν φταίει η Ελλάδα, απλώς μας χτύπησε η παγκόσμια οικονομική κρίση». Βέβαια, τα σκληρά μέτρα των μνημονίων δεν μπορούσαν να γίνουν εύκολα δεκτά από την ελληνική κοινωνία. Έτσι κινητοποιήθηκε ένας άλλος μηχανισμός. Αυτός της ενοχής. Και το τροπάριο άλλαξε και πλέον ακούγαμε για «τις αιώνιες παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας», πως «μαζί τα φάγαμε», πως όλοι εμείς φέραμε την κρίση επειδή παίρναμε τυρόπιτες και πληρώναμε υδραυλικούς χωρίς να ζητάμε απόδειξη και άλλα τέτοια χαριτωμένα.

Τελικώς, το μόνο που αποδείχτηκε ήταν πως η οικονομική κρίση ήταν μεν παγκόσμια, δηλαδή οφειλόταν σε παθογένειες του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος, αλλά χτύπησε τόσο ισχυρά την Ελλάδα επειδή το οικονομικό μοντέλο της είχε στηθεί πάνω σε σαθρά θεμέλια, που φυσικά δεν ήταν η απόδειξη του τυροπιτά. Αντίστοιχη είναι η πραγματικότητα και με την κρίση της πανδημίας.

Η ελληνική κυβέρνηση για κάθε δυσκολία που αντιμετωπίζει τον τελευταίο χρόνο έχει μια μόνιμη επωδό: «Δεν φταίμε εμείς, δείτε τι γίνεται στις άλλες χώρες, δεν φέραμε εμείς τον ιό». Πράγματι, ο ιός κυκλοφορεί παντού. Και αποδεικνύει την παγκόσμια αποτυχία του κυρίαρχου οικονομικού και πολιτικού συστήματος.

Γιατί τι άλλο από αποτυχία, και μάλιστα ιστορική, μπορεί να είναι το να ζούμε στο 2021, να έχει συγκεντρωθεί στον κόσμο πιο πολύς πλούτος και πιο μεγάλη επιστημονική γνώση από ποτέ και την ίδια στιγμή ο κόσμος μας να είναι τόσο ανοχύρωτος απέναντι σε έναν ιό, λες και ζούμε στις αρχές του 20 αιώνα; Πως αλλιώς από αποτυχία μπορεί να ονομαστεί το να είναι τα συστήματα υγείας όλου του κόσμου, ακόμη και των πιο αναπτυγμένων κρατών, τόσο αποδυναμωμένα ώστε να μην μπορούν να προστατεύσουν τους ανθρώπους χωρίς να τους κλείσουν μέσα. Και όχι μόνο τα συστήματα υγείας, αλλά και τα συστήματα ασφάλειας στους χώρους εργασίας και στα μέσα μεταφοράς.

Και αυτή η αποτυχία έχει όνομα. Λέγεται νεοφιλελευθερισμός.

Είναι αυτή η πολιτική αντίληψη που έχει κυριαρχήσει παγκοσμίως και προωθεί την απαξίωση κάθε δημόσιας δομής και την παράδοσή της στην επιχειρηματική κερδοσκοπία. Το ότι ακόμα και σε χώρες όπως η Γερμανία, η Αγγλία και οι ΗΠΑ τα νοσοκομεία είναι ανεπαρκή και τα θύματα τόσο πολλά, δείχνει πόσο μεγάλη είναι η αποτυχία του νεοφιλελευθερισμού να καλύψει τις κοινωνικές ανάγκες και πόσο μεγάλη είναι η ευθύνη όσων τον υποστηρίζουν παγκοσμίως, όπως δηλαδή κάνει και η ΝΔ στην Ελλάδα.

Όπως, όμως, στην οικονομική κρίση έτσι κι εδώ, πέρα από την διεθνή διάσταση, υπάρχει και η τοπική που βαρύνει ακόμη περισσότερο τους κυβερνώντες. Γιατί, πράγματι, σε όλο τον κόσμο κυκλοφορεί ο ιός, αλλά δεν ξέρουμε κάποια άλλη χώρα που να υπάρχουν όλα αυτά που συναντάμε συνδυαστικά στην Ελλάδα.

Λόγω του σκληρού lockdown και των ελάχιστων μέτρων στήριξης, η Ελλάδα έχει την μεγαλύτερη ύφεση σε όλη την Ευρώπη, την δεύτερη μεγαλύτερη μείωση εισοδήματος σε όλη την Ευρώπη και είναι προτελευταία σε όλη την Ευρώπη σε δαπάνες για την αντιμετώπιση του Covid.

Μήπως, όμως, με το σκληρό lockdown καταφέραμε να έχουμε λίγους νεκρούς;

Επί δύο μήνες, με τους 100 νεκρούς την ημέρα, η Ελλάδα βρέθηκε στις πρώτες θέσεις της θνησιμότητας σε όλο τον κόσμο και ανακηρύχθηκε από το παγκόσμιο δίκτυο Bloomberg ως μία από τις χειρότερες χώρες στον κόσμο για να ζεις μέσα στην πανδημία. Γιατί, επιπλέον, όλη αυτή η αποτυχία, ήρθε παρότι εφάρμοζε το πιο σκληρό και μακρύ lockdown σε όλη την Ευρώπη και με παγκόσμιες πρωτοτυπίες, όπως τα sms και η προληπτική απαγόρευση των συγκεντρώσεων άνω των τεσσάρων ατόμων.

Τι -δεν- έκανε λοιπόν η κυβέρνηση για να βγούμε όρθιοι από την πανδημία;

Δεν προσέλαβε παραπάνω υγειονομικούς, με αποτέλεσμα σήμερα, λόγω συνταξιοδοτήσεων, οι γιατροί και νοσοκόμοι του ΕΣΥ να είναι λιγότεροι από το 2019.

Δεν συνταγογράφησε τα τεστ, ούτε τα έκανε μαζικά και στοχευμένα.

Δεν αραίωσε τον κόσμο στα Μέσα Μεταφοράς «γιατί τι θα τα κάνουμε λεωφορεία, θα τα βάλουμε να κάνουν βόλτες στο Σύνταγμα;», ούτε τους μαθητές στα σχολεία «γιατί στα σχολεία δεν κολλάει», δεν επέβαλε αυστηρά μέτρα προστασίας στους μαζικούς εργασιακούς χώρους και για αυτό σε περιοχές με βιομηχανίες και εργαστήρια, όπως η Δυτική Αττική, η Δυτική Θεσσαλονίκη και η Δυτική Μακεδονία, τα κρούσματα ξέφυγαν.

Δεν έριξε ζεστό χρήμα στην αγορά, αλλά σχεδόν μόνο δάνεια, «γιατί πόσο θα φάτε, 300 κιλά θα γίνετε;», δεν έκανε καμιά ρύθμιση των χρεών που δημιούργησαν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις λόγω πανδημίας, δεν κάλυψε σε μεγάλο ποσοστό τους μισθούς των εργαζόμενων που μπήκαν σε αναστολή αλλά τους δίνει μόνο το διαρκώς καθυστερημένο επίδομα των 533 ευρώ.

Τι προτίμησε να κάνει με τα χρήματα που είχε στη διάθεσή της από τα 37 δις που άφησε η προηγούμενη κυβέρνηση;

Να προσλάβει ρουσφετολογικά χιλιάδες αστυνομικούς και να κάνει συνέχεια απευθείας αναθέσεις εκατομμυρίων σε εταιρείες των φίλων της. Παντοπωλεία που προμήθευαν το δημόσιο με μάσκες, εταιρείες ανοιγμένες πριν τρεις μέρες που αναλάμβαναν την καθαριότητα των φυλακών και πολλά ακόμη.

Όλα αυτά μαζί, ασφαλώς, με την διαρκή εναλλαγή πρόχειρα αποφασισμένων μέτρων, όπως το άνοιξε-κλείσε των περιπτέρων, η απαγόρευση και η επαναφορά του take away στους καφέδες, η απαγόρευση κυκλοφορίας στις 18:00 τα σαββατοκύριακα, το άνοιγμα των σχολείων για να κλείσουν ξανά μετά από 3 εβδομάδας ενώ η υπουργός παιδείας δεσμευόταν πως θα μείνουν ανοιχτά. Αλλά και με υποκριτικές πρωθυπουργικές παραβάσεις άνευ προστίμου, όπως η Πάρνηθα και η Ικαρία. Η εκμετάλλευση της πανδημία για την επιβολή αντιδημοκρατικών μέτρων χωρίς κοινωνική διαμαρτυρία είναι ένα επιπλέον κεφάλαιο.

Στο πρώτο κύμα της πανδημίας η χώρα μας είχε το πλεονέκτημα της καθυστέρησης. Για αυτό και είχε ελάχιστα θύματα, όπως και οι άλλες χώρες των Βαλκανίων, όπως η Αλβανία και η Βουλγαρία. Και σε αυτά τα νούμερα βασίζεται η κυβέρνηση που απλώς κάνει μια διαίρεση του συνόλου των νεκρών από τον περσινό Μάρτιο, βγάζει μέσο όρο 18 νεκρούς ανά μέρα, τους συγκρίνει με τα μεγέθη άλλων χωρών και μιλάει για επιτυχία.

Όμως, στο δεύτερο κύμα είχαμε 100 νεκρούς τη μέρα επί δύο μήνες. Έναν νεκρό κάθε δώδεκα λεπτά.

Γιατί ανάμεσα στα δύο κύματα είχαμε μια έκρηξη κυβερνητικής ανευθυνότητας. Πρώτα ήρθε το έγκλημα με το ανεξέλεγκτο άνοιγμα του τουρισμού που οδήγησε σε απαγόρευση κυκλοφορίας και κήρυξη αποκλεισμού σε νησιά και σε υποχρεωτική χρήση μάσκας σε όλη τη Χαλκιδική. Μετά ήρθε μια γενική εκπομπή αισθήματος ανεμελιάς και δηλώσεις πως «η Θεσσαλονίκη νίκησε τον κορωνοϊό». Κι έτσι, το δεύτερο κύμα μας βρήκε απροετοίμαστους, να συγχαίρουμε τους εαυτούς μας. Και η Θεσσαλονίκη είδε τάφους να ανοίγουν στη σειρά για να θάψει τους νεκρούς της, παρότι, όπως ομολόγησε ο Α. Γεωργιάδης, η κυβέρνηση είχε εισηγήσεις για να μην εορταστεί η γιορτή του Αγίου Δημητρίου στις εκκλησίες. Αλλά ποιος τα βάζει με την Εκκλησία και τις ψήφους της;

Για να το πούμε με δυο λόγια. Ναι, ο ιός υπάρχει παντού. Κάπου υπάρχουν πιο πολλοί νεκροί από εδώ. Αλλά με πιο χαλαρό lockdown. Αλλού υπάρχει επίσης σκληρό lockdown. Αλλά για πολύ λιγότερο καιρό και με σοβαρά μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας και της κοινωνίας.

Όμως, αυτός ο συνδυασμός τόσο λίγων δαπανών για την θωράκιση της υγείας, τόσο λίγων μέτρων για την οικονομική αντιμετώπιση της κρίσης, τόσο κακών οικονομικών αποτελεσμάτων, τόσο πολλών θανάτων και με τόσο σκληρό και μακρύ lockdown που αλλού υπάρχει;

Σήμερα, η κυβέρνηση επιμένει να υποστηρίζει πως έχει ακολουθήσει την καλύτερη πολιτική για ένα σύγχρονο κράτος. Όμως, ένα σύγχρονο και δημοκρατικό κράτος δεν μπορεί να θέλει να είναι ψηλά μόνο στον αριθμό των αστυνομικών. Πρέπει να έχει γιατρούς, καθηγητές για τα σχολεία και επαρκή λεωφορεία για τους εργαζόμενους και όχι να ανοιγοκλείνει τα περίπτερα, τα take away και τις λαϊκές.

Πρέπει να είναι ψηλά στον αριθμό των πανεπιστημιακών καθηγητών, των ερευνητών, στη χρηματοδότηση της επιστημονικής έρευνας και της νεανικής επιχειρηματικότητας, στη θωράκισης του κοινωνικού κράτους και των υπηρεσιών. Όχι να παίζει με τις στατιστικές. Ούτε η πολιτική ηγεσία του να αναζητά δικαιολογίες στην παγκοσμιότητα του δράματος, για να κρύψει τις δικές της ευθύνες για την τοπική τραγωδία.

*Ο Σταύρος Παναγιωτίδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1982. Σπούδασε Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Είναι υποψήφιος διδάκτορας Ιστορίας. Έχει γράψει το μυθιστόρημα Το Κουρασμένο Μέλι, από τις εκδόσεις Κέδρος.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr