Π. Σκουρλέτης: “Στόχος να οικοδομήσουμε την ταυτότητα της σύγχρονης αριστεράς”

Σχεδόν έναν χρόνο αφού ανέλαβε τα καθήκοντα του γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ και ενώ η διαδικασία μετασχηματισμού και ανασυγκρότησης ξεκινάει, ο Παναγιώτης Σκουρλέτης παραχώρησε συνέντευξη στην εφημερίδα ΑΥΓΗ της Κυριακής και το δημοσιογράφο Σπύρο Ραπανάκη. 

Στη νέα περίοδο ο ΣΥΡΙΖΑ καλείται να βρει τον βηματισμό του ως αξιωματική αντιπολίτευση, σε συνθήκες που δεν έχουν καμία σχέση με το 2012. Πως θα ανταποκριθεί το κόμμα σε αυτόν τον νέο ρόλο;

Πράγματι, από το 2012 έχουν αλλάξει πάρα πολλά. Έχουμε βγει από τον φαύλο κύκλο των μνημονιακών προγραμμάτων και βρισκόμαστε σε μια νέα φάση με ιδιαίτερα μεγάλες απαιτήσεις. Η περίοδος των Μνημονίων άφησε έντονα τα σημάδια της στη ελληνική κοινωνία. Φτωχοποίησε μεγάλα τμήματά της δημιουργώντας μια άλλη σύνθεση της κοινωνικής διαστρωμάτωσης. Επέφερε αλλαγές στο τομέα των εργασιακών δικαιωμάτων, αλλά διέλυσε και τους όρους αναπαραγωγής του παλαιού δικομματικού συστήματος.

Ο ΣΥΡΙΖΑ επεχείρησε, μέσα σε ένα πολύ δυσμενές πλαίσιο, να λειάνει τις επιπτώσεις των Μνημονίων, να δημιουργήσει τους όρους εξόδου από αυτά και να ανοίξει, σε όποια πεδία μπορούσε, νέες προοπτικές. Η αναμφίβολη νέα κατάσταση της οικονομίας, που πιστώνεται στη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, πέρα από το ότι «διαλύει» την καταστροφολογία της Ν.Δ., επιτάσσει μια σοβαρή προγραμματική παρουσία ως ανταγωνιστική πρόταση στη νεοφιλελεύθερη αντιμεταρρύθμιση που επιχειρείται από τη νέα κυβέρνηση.

Εδώ θα πρέπει να δούμε τον ρόλο της κοινωνίας, των πιο δυναμικών και οργανωμένων τμημάτων της, των κινημάτων. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποκαταστήσει μια ουσιαστική πολιτική σχέση μαζί τους, να συμβάλει στην ανασύστασή τους και το ζωντάνεμά τους.

Σε όλα τα παραπάνω αντιλαμβάνεστε πως ο διαμεσολαβητικός ρόλος του κόμματος μπορεί να είναι καθοριστικός. Ενός σύγχρονου αριστερού κόμματος, μαζικού, ανοιχτού και δημοκρατικού.

Τι να περιμένουμε από την παρουσία του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη ΔΕΘ;

Κατά την άποψή μου, έχοντας απομακρυνθεί από το κλίμα των εκλογών νομίζω ότι, πέρα από την αναφορά στο τι παραλάβαμε και στο τι καταφέραμε στα τεσσεράμισι χρόνια της διακυβέρνησής μας, οφείλουμε να μιλήσουμε με σαφήνεια για το νέο αναπτυξιακό σχέδιο που έχει ανάγκη ο τόπος. Για τις κοινωνικές συμμαχίες που απαιτούνται για να προχωρήσει αυτό το σχέδιο. Τις προτεραιότητές του, τις νέες παραγωγικές δυνατότητες και για το πώς εμείς τις αντιλαμβανόμαστε. Βεβαίως και για τον ρόλο του κόσμου της εργασίας μέσα σε αυτό.

Οφείλουμε επίσης να εμβαθύνουμε σε αυτό που ονομάζουμε πράσινη οπτική. Επίσης θα πρέπει να καθορίσουμε εκείνα τα μέτωπα αντίστασης που θα αποτελέσουν τα πεδία των νέων μεγάλων συγκρούσεων, αν η κυβέρνηση επιμείνει στα σχέδιά της. Να γίνω πιο συγκεκριμένος. Θα επιτρέψουμε να πουληθούν τα δίκτυα της ενέργειας, ΔΕΔΔΗΕ – ΑΔΜΗΕ, που αποτελούν φυσικά μονοπώλια; Θα καταγγέλλουμε απλώς τις επιθέσεις στους εργαζόμενους, που ισοπεδώνουν τα όποια εργασιακά δικαιώματα ή θα ενθαρρύνουμε τους αναγκαίους κοινωνικούς αγώνες για να μην περάσουν οι δυσμενείς αλλαγές; Θα πρέπει να μιλήσουμε με μεγαλύτερη σαφήνεια, για παράδειγμα, για τις εξορύξεις των υδρογονανθράκων; Είναι το ίδιο η εξόρυξη σε πετρελαϊκά κοιτάσματα με αυτή σε κοιτάσματα φυσικού αερίου; Έχει τους ίδιους περιβαλλοντικούς κινδύνους;

Στην πορεία προς το συνέδριο και την ανασυγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ, ποια είναι, κατά την γνώμη σας, τα επίδικα; Πως θα μετουσιωθεί στην πράξη ο μετασχηματισμός του κόμματος στον πολιτικό και οργανωτικό εκφραστή του ευρύτερου αριστερού και προοδευτικού χώρου;

Να ξεκινήσουμε από τη διαπίστωση πως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ήδη από το ´12 μια τέτοια πορεία. Κατάφερε να διευρύνει τα όρια της Αριστεράς και να αποτελέσει τον κύριο εκφραστή του ευρύτερου προοδευτικού χώρου. Το έκανε με μεγαλύτερη επιτυχία το ´15 και το επιβεβαίωσε στις εκλογές του 2019, με την συμβολή του σχήματος της Προοδευτικής Συμμαχίας.

Το ζητούμενο, όμως, σήμερα είναι και να αντιστοιχηθεί οργανωτικά με αυτό που κατάφερε στο επίπεδο της κάλπης. Την υπόθεση της μαζικοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να την προσεγγίσουμε όχι μόνο με όρους ποσοτικούς αλλά, κυρίως σε σχέση με την παρουσία του και την παρέμβασή του στους μαζικούς χώρους. Στα σωματεία, στην Αυτοδιοίκηση, στα Επιμελητήρια, στα πανεπιστήμια και στη νεολαία.

Όμως, μέσα από ένα μαζικό και ανοιχτό συνέδριο, θα πρέπει επίσης να σκιαγραφήσουμε την ταυτότητα της σύγχρονης Αριστεράς και σε κάθε περίπτωση τη νέα προγραμματική μας πρόταση που θα αποτυπώνει και θα μορφοποιεί τα ζητήματα της ταυτότητάς μας και των αξιακών μας αναφορών.

Πολλή κουβέντα γίνεται για την ανάγκη ένταξης νέων μελών. Τι σημαίνει αυτό, το 2019; Ποιο μοντέλο θεωρείτε ότι μπορεί να είναι αποτελεσματικό και να μην δημιουργήσει, όπως έχετε πει, απλά “followers”;

Είναι προφανές ότι χωρίς μια γενναία αύξηση των μελών μας δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε και να κάνουμε πράξη όλα όσα λέγαμε προηγουμένως. Το θέμα του περιεχομένου της δουλειάς των μελών μας και του ρόλου τους πάντοτε μας απασχολούσε στην Αριστερά.

Σήμερα πρέπει να το προσεγγίσουμε με νέους όρους, αξιοποιώντας το Διαδίκτυο και τις νέες τεχνολογίες. Πάντα όμως στην κατεύθυνση της κατάκτησης στην πράξη ενός κόμματος που θα δίνει χώρο στα μέλη του, που δεν θα καλούνται απλώς να επικυρώσουν προειλημμένες αποφάσεις αλλά, αντίθετα, θα συμβάλουν αποφασιστικά στη διαμόρφωσή τους, ιδιαίτερα για τον χώρο ευθύνης τους.

Επέλεξα να διαφοροποιήσω την έννοια του μέλους με πλήρη δικαιώματα και υποχρεώσεις από αυτήν του follower όχι γιατί υποτιμώ την πραγματικότητα του Διαδικτύου, η οποία, ιδιαίτερα για τους νεότερους, αποτελεί σήμερα το κύριο πεδίο διαμόρφωσης της πολιτικής τους συνείδησης, αλλά για να τονίσω πως δεν έχουμε ανάγκη μόνο από οπαδούς, παρακολουθητές, αλλά από κάτι πολύ περισσότερο. Για εμάς, η έννοια της ενεργού συμμετοχής στην πολιτική εμπεριέχει την ανθρώπινη επαφή, την συλλογικότητα και τις δημοκρατικές αξίες.

Είδαμε το τελευταίο διάστημα να μπαίνετε στο στόχαστρο και προσωπικά αρθογράφων και δημοσιογράφων στον αντιπολιτευόμενο-και όχι μόνο- Τύπο. Λίγο-πολύ περιγράφεται μια ακραία κόντρα Τσίπρα-Σκουρλέτη… Πως σχολιάζετε το αφήγημα που φιλοτεχνείται περί «εμφυλίου» συνολικά στον ΣΥΡΙΖΑ;

Η αλήθεια είναι πως δεν θυμάμαι να υπάρχει προηγούμενο προσωπικής στοχοποίησης με τέτοιο τρόπο και με τέτοια ένταση, για άλλο στέλεχος του κόμματός μας. Και όπως επισημαίνετε και εσείς, δεν προέρχονται τα βέλη μόνο από τους «εχθρούς» αλλά και από «φίλους». Το θέμα δεν είναι μόνο προσωπικό, αλλά νομίζω πως απέναντι σε τέτοιες πρακτικές πρέπει να αντιτάξουμε τον ανοιχτό συντροφικό διάλογο.

Μέσα από τις δημοκρατικές κατακτημένες συλλογικές διαδικασίες μας πρέπει να τα συζητήσουμε όλα, για την κυβέρνηση, το κόμμα, τα λάθη μας και, γιατί όχι, και τις προσωπικές μας ευθύνες. Με συντροφικότητα όμως και αλληλεγγύη, όχι με πρακτικές που προσπαθούν να δηλητηριάσουν τις σχέσεις μας. Οι κάθε λογής αυτόκλητοι σωτήρες είναι γνωστοί από παλιά, τη δουλειά τους θέλουν να κάνουν, το ίδιο και η Δεξιά.

Σε λίγες ημέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος από την εκλογή μου από την Κεντρική Επιτροπή στη θέση του γραμματέα. Όταν ασχολήθηκα ξανά με το κόμμα, μιας και από τον Ιανουάριο του 2015 συμμετείχα διαρκώς στην κυβέρνηση, βρέθηκα μπροστά σε ένα εγκαταλελειμμένο κόμμα.

Δυστυχώς, μετά το συνέδριο του 2016 υπήρξε μια πορεία απαξίωσης του κόμματός μας. Τώρα, όσο για τα περί «εμφυλίου» πολέμου και «προσωπικής κόντρας» για μεν τον φιλικό προς τη Ν.Δ. Τύπο είναι κατανοητοί οι λόγοι τέτοιων αναφορών, όσο για κάποιους άλλους, ακολουθούν μια σταλινικής έμπνευσης πρακτική ανακάλυψης εσωτερικών εχθρών. Με τον Αλέξη πορευόμαστε μαζί σχεδόν από τις πρώτες ημέρες που ανέλαβε πρόεδρος έχοντας κατακτήσει μια ειλικρινή συντροφική σχέση.

Αν και η νέα κυβέρνηση βρίσκεται στο τιμόνι λιγότερο από δυο μήνες, έχει δώσει σαφή δείγματα γραφής. Πως κρίνετε αυτή την πρώτη πράξη της κυβέρνησης Μητσοτάκη;

Η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη, έχοντας διαμορφώσει πλέον ένα ακραία νεοφιλελεύθερο και αντικοινωνικό στίγμα, χαρακτηρίζεται από υπερσυγκεντρωτισμό ως προς τη δομή της.

Επιδιώκει να εκφράσει μέσα από τη συμμετοχή συγκεκριμένων προσώπων το σύνολο του παλιού συστημικού δικομματισμού που χρεοκόπησε τη χώρα. Ξανασυναντιούνται αυτοί που «όλοι μαζί τα φάγανε».

Διαβάσαμε στον φιλοκυβερνητικό Τύπο πως προκρίνεται το σενάριο κατάργησης της έκπτωσης συνέπειας στους λογαριασμούς της ΔΕΗ, ενώ είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο αυξήσεων ως προσπαθειών «διάσωσης». Η κυβέρνηση σας χρεώνει ότι οδηγήσατε σε χρεωκοπία την εταιρία. Θεωρείτε ότι η ΔΕΗ σώζεται ή είναι πλέον μονόδρομος η ιδιωτικοποίηση και η πώληση των «φιλέτων» της;

Η ΔΕΗ ασφαλώς και σώζεται, διότι ούτως ή άλλως η κυβέρνησή μας είχε εκπονήσει ένα συγκεκριμένο σχέδιο στήριξης και ανάκαμψής της. Βεβαίως, επειδή αυτό σχετίζεται και με θέματα στρατηγικού αναπροσανατολισμού, δεν θα μπορούσε ήδη να έχει φέρει άμεσα αποτελέσματα. Αναφέρομαι σε επενδύσεις στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, στην ολοκλήρωση και επιτάχυνση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων με τα νησιά, σε μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας, επενδύσεις του ΔΕΔΔΗΕ στους έξυπνους μετρητές.

Αντίθετα, από την άλλη πλευρά επιχειρείται συνειδητά η απαξίωσή της με σκοπό σε πρώτη φάση να πουληθεί το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ που αποτελεί και τη μεγάλη ευκαιρία για την ανάπτυξη της ΔΕΗ. Η κυβέρνηση προχωράει επίσης, απ’ ότι λέγεται, και στην ιδιωτικοποίηση του δικτύου του ΑΔΜΗΕ, ενέργεια χωρίς καμία επίδραση στη ΔΕΗ, μιας και ο ΑΔΜΗΕ αποτελεί μια απολύτως διαχωρισμένη εταιρεία και άλλο ένα φυσικό μονοπώλιο.

Ο νεοφιλελευθερισμός σε όλο του το μεγαλείο, στην υπηρεσία συγκεκριμένων οικονομικών συμφερόντων. Όσον αφορά την αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, δυστυχώς θα είναι μια πραγματικότητα από τον Σεπτέμβριο. Η απόφαση είναι ειλημμένη.

Την Τρίτη η Κομισιόν υπογράμμισε την σημασία της εξόδου από τα Μνημόνια σχεδόν ένα χρόνο πριν. Την ίδια ώρα, ακούμε στελέχη της Ν.Δ. να επαναφέρουν τα περί “Μνημονίου ΣΥΡΙΖΑ” που τιμωρήθηκε στην κάλπη…

Νομίζω πως το προεκλογικό αφήγημα της κυβέρνησης περί καταστροφικής διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ έχει καταρρεύσει. Τώρα αναζητά τρόπους για να δικαιολογήσει τις διαφαινόμενες ταξικές επιλογές της υπέρ των λίγων και οικονομικά ισχυρών.

Εάν τελικώς υιοθετήσει την πρόταση περί μείωσης του αφορολόγητου, όπως ακούγεται από καιρού εις καιρόν, τότε θα πρόκειται για ένα από τα πιο σκληρά, μνημονιακού τύπου, μέτρα που γνώρισε ο τόπος.

Στο μεγάλο θέμα των πρωτογενών πλεονασμάτων, θα μπορούσε ο ΣΥΡΙΖΑ να στηρίξει μια πρωτοβουλία της κυβέρνησης σε αυτή την κατεύθυνση; Υπό ποιους όρους;

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ήδη προετοιμάσει το έδαφος για τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων, μέσα από τη δέσμευση αντίστοιχου ποσού από το λεγόμενο «μαξιλαράκι» των 37 δισ. ευρώ. Άρα, η συζήτηση έχει ανοίξει προ πολλού. Αξίζουν όμως δυο επισημάνσεις. Πώς είναι δυνατόν να μιλάει για δημοσιονομικό εκτροχιασμό η ΝΔ και από την άλλη να θεωρεί ότι μπορεί να διεκδικήσει μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων;

Αυτή η αντίφαση πρέπει να εξηγηθεί. Και δεύτερον, εάν τελικώς γίνει αποδεκτή η μείωση, θα επιχειρήσει η ΝΔ να την ανταλλάξει με άλλα μέτρα λιτότητας, όπως τη μείωση του αφορολόγητου;