Παιχνίδια επιρροής στο τρίγωνο ΗΠΑ- ΕΕ- Σκοπίων

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΚΑΦΙΔΑ

Το ζήτημα του ονόματος της ΠΓΔΜ επανέρχεται δυναμικά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, με πρωτοβουλία κυρίως των «έξω» (Βρυξελλών, Ουάσιγκτον, Βερολίνου κ.α.), δημιουργώντας προσδοκίες για ενδεχόμενη συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2018.

Χωρίς, άλλωστε, τη σύμφωνη γνώμη της Αθήνας, δεν γίνεται να ανοίξει ο δρόμος για την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ.

Για τους «έξω», η συγκυρία είναι πλέον ιδανική. Όσοι ανέμιζαν σημαίες ανθελληνικού αλυτρωτισμού στη γείτονα χώρα (με πρωτεργάτη τον πρώην πρωθυπουργό Νίκολα Γκρούεφκσι) έχουν πλέον ηττηθεί πολιτικά, αφήνοντας πίσω μια κυβέρνηση συνασπισμού αποτελούμενη από τους Σοσιαλδημοκράτες (SDSM) του Ζόραν Ζάεφ και δύο αλβανικά κόμματα.

Τόσο ο Ζάεφ όσο και ο αλβανικός παράγοντας εμφανίζονται να επιθυμούν διακαώς μια συμφωνία με την Ελλάδα στο ονοματολογικό, προκειμένου έτσι να ανοίξει ο δρόμος για την ένταξη της ΠΓΔΜ σε ΝΑΤΟ και ΕΕ.

Η νέα κυβέρνηση των Σκοπίων θα ήθελε, ιδανικά, να εξασφαλίσει μια επίσημη πρόκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ τον Ιούλιο του 2018, κατά τη Σύνοδο της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στις Βρυξέλλες, συμπτωματικά ακριβώς δέκα χρόνια μετά το ελληνικό βέτο στο Βουκουρέστι. Θα ήθελε, επίσης, να λάβει μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2018 το πράσινο φως και από τις Βρυξέλλες, ώστε να ξεκινήσουν οι ενταξιακές της συνομιλίες με την ΕΕ.

Η ΠΓΔΜ δεν αναμένεται να ενταχθεί στην ΕΕ πριν το 2024 καθώς υπάρχουν άλλες χώρες που προηγούνται στη λίστα αναμονής (η Σερβία και το Μαυροβούνιο εν προκειμένω). Στο ΝΑΤΟ, όμως, ίσως να μπορούσε να γίνει δεκτή και νωρίτερα.

Για να γίνουν βέβαια όλα αυτά, θα πρέπει πρώτα να επιλυθεί η διένεξη με την Ελλάδα στο θέμα της ονομασίας. Οι «έξω» (Βρυξέλλες, Ουάσιγκτον κ.α.) πιέζουν ήδη προς αυτήν την κατεύθυνση, συζητώντας ακόμη και «αλχημείες» ή «μεσοβέζικες λύσεις».

Ο δυτικός παράγοντας προσεγγίζει την ευρωατλαντική πορεία της ΠΓΔΜ ως ανάχωμα απέναντι στην επέκταση της ρωσικής επιρροής στα Βαλκάνια (στον απόηχο και της ένταξης του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ τον Ιούνιο του 2017).

Παρουσιάζοντας το όραμά του για την Ευρώπη τον περασμένο Σεπτέμβριο από τη Σορβόνη, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν υποστήριξε, υπό μορφή προειδοποίησης, ότι χωρίς ευρωπαϊκή προοπτική, τα Βαλκάνια ίσως στραφούν προς τη Ρωσία ή την Τουρκία. Την ίδια ώρα, πληθαίνουν και τα δημοσιεύματα στο ευρωπαϊκό Τύπο περί… αυξανόμενης επιρροής του σαλαφιστικού Ισλάμ (βλέπε Σ.Αραβία) στην περιοχή.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι αναμένεται να πραγματοποιήσουν επισκέψεις στα Βαλκάνια στις αρχές του 2018, με τη Βουλγαρία, που αναλαμβάνει την κυλιόμενη προεδρία της ΕΕ τον ερχόμενο Ιανουάριο, να σκοπεύει επίσης να αναδείξει ως «προτεραιότητα» την ευρωπαϊκή προοπτική της περιοχής.

Οι συναντήσεις που είχε στις Βρυξέλλες, χθες και σήμερα, ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς με τους διαπραγματευτές της Ελλάδας, Αδαμάντιο Βασιλάκη, και της ΠΓΔΜ, Βάσκο Ναουμόφσκι, σηματοδοτούν την έναρξη μιας νέας φάσης στο ονοματολογικό έπειτα από ένα πάγωμα περίπου τριών ετών.

Για να υπάρξει ωστόσο πρόοδος, θα πρέπει η ΠΓΔΜ να έρθει κοντά στην ελληνική θέση για σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό πριν τη λέξη «Μακεδονία» που θα ισχύει έναντι όλων, για κάθε χρήση, εσωτερική και διεθνή.

Για το ζήτημα, ωστόσο, έχουν άποψη και άλλοι. Η Βουλγαρία, επί παραδείγματι, αντιδράει στο όνομα «Άνω Μακεδονία», ενώ οι Αλβανοί απορρίπτουν το όνομα «Σλαβομακεδονία». Όσο για τους Γερμανούς, αυτοί εμφανίζονται παρασκηνιακά να συζητούν ακόμη και το ενδεχόμενο της ένταξης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ… με μια νέα προσωρινή ονομασία που θα γίνεται αποδεκτή και από την Ελλάδα. Για την Αθήνα, ωστόσο, οι λύσεις δεν μπορούν παρά να είναι καθαρές και οριστικές… erga omnes (έναντι όλων).

ΠΗΓΗ: ΕΘΝΟΣ