Πώς θα λειτουργεί το 112 – Τι πρέπει να κάνουν οι πολίτες

Την παρουσίαση της πλήρους λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Αριθμού Έκτακτης Ανάγκης «112», ο οποίος θα ενεργοποιηθεί επιχειρησιακά την 1η Ιανουαρίου 2020, παρακολούθησε σήμερα ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στο Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος, στο Χαλάνδρι.

Τον Ιούλιο ο πρωθυπουργός δεσμεύτηκε πως έως το τέλος του έτους θα έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία το «112», προσφέροντας και δυνατότητα προειδοποίησης των πολιτών. Η υπόσχεση σήμερα γίνεται πράξη, ενώ στο μεσοδιάστημα είχε τεθεί σε εφαρμογή μεταβατική λύση.

Ο πρωθυπουργός ενημερώθηκε για την υλοποίηση του έργου κατά τη διάρκεια σύσκεψης, στην οποία συμμετείχαν ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης, ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Νίκος Χαρδαλιάς, ο Αρχηγός της Πυροσβεστικής Αντιστράτηγος Βασίλειος Ματθαιόπουλος, υπηρεσιακά στελέχη και εκπρόσωποι των εταιρειών τηλεπικοινωνίας που συμμετείχαν στο έργο.

Στη συνέχεια, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεναγήθηκε στο τηλεφωνικό κέντρο που λαμβάνει τις κλήσεις πολιτών και παρακολούθησε επίδειξη-αναπαράσταση συμβάντος, ενός τηλεφωνήματος από τον Όλυμπο, όπου το σύστημα εντόπισε άμεσα τη θέση του ορειβάτη. Ακολούθησε επίδειξη αποστολής προειδοποιητικού μηνύματος.

Προσερχόμενος, ο πρωθυπουργός σταμάτησε και υποκλίθηκε στο Ηρώο Πεσόντων Πυροσβεστών, στο προαύλιο του κτιρίου.

Κατά την επίσκεψη στο Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων ο πρωθυπουργός μεταξύ άλλων τόνισε ότι: “Από εδώ και στο εξής εναπόκειται σε όλους μας να κάνουμε σωστή χρήση αυτού του νέου εργαλείου που τίθεται στην διάθεσή μας και το οποίο πιστεύω ότι, στην κυριολεξία, θα σώσει ζωές. Αυτός είναι ο σκοπός του, αυτός είναι ο στόχος του.”

Επισήμανε επίσης ότι μέσα στους δύο πρώτους μήνες του 2020 θα έχει νομοθετηθεί και το νέο πλαίσιο της Πολιτικής Προστασίας, το οποίο έχει ήδη ετοιμαστεί και από την Γραμματεία, κάτω από την κατεύθυνση του αρμόδιου υπουργού.

Ο κ.Μητσοτάκης υπενθύμισε ότι μία από τις άμεσες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα είναι τα ακραία φυσικά και καιρικά φαινόμενα, και τόνισε: “Πρέπει να πάμε σε ένα διαφορετικό επίπεδο ετοιμότητας αλλά και οργάνωσης. Με την χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας σε όλες τις εκφάνσεις και με την καλύτερη υποστήριξη – αναδιοργάνωση του στελεχιακού μας δυναμικού.”

Σχολίασε μάλιστα ότι στον τριψήφιο αριθμό 112, “το πρώτο ένα (1) σηματοδοτεί το ενδιαφέρον για τον πολίτη, το επόμενο ένα (1) σηματοδοτεί το ψηφιακό κράτος, το δύο (2) είναι η ένωση και το άθροισμα αυτών των πολιτικών.”

Κάλεσε λοιπόν τους πολίτες να κρατήσουν στη μνήμη αυτόν τον νέο αριθμό, ευχόμενος βέβαια να είναι ολοένα και λιγότερο αναγκαίος.

Πώς θα λειτουργεί το «112»

Στην ολοκληρωμένη μορφή του το «112» περιλαμβάνει εισερχόμενο σκέλος, όπου οι πολίτες μπορούν να καλούν για οποιαδήποτε έκτακτη ανάγκη από οπουδήποτε στην ΕΕ, και το νέο εξερχόμενο σκέλος, χάρη στο οποίο πολίτες που βρίσκονται σε συγκεκριμένες περιοχές θα λαμβάνουν προειδοποιήσεις μέσω μηνυμάτων σε περιπτώσεις καταστροφών.

Τα μηνύματα δεν επιφέρουν οποιαδήποτε χρέωση. Θα είναι γραμμένα στα ελληνικά και τα αγγλικά, θα είναι προσαρμοσμένα στο είδος της εκάστοτε καταστροφής και θα παρέχουν οδηγίες και μέτρα αυτοπροστασίας.

Το εξερχόμενο σκέλος θα ενεργοποιείται μόνο σε περιπτώσεις που εκτιμάται πως υπάρχει άμεσος κίνδυνος για τη ζωή των πολιτών και όχι για κάθε συμβάν. Συνεπώς, οι πολίτες θα πρέπει να λαμβάνουν αμέσως υπόψη κάθε ειδοποίηση και να ακολουθούν πιστά τις οδηγίες που τους δίνονται. Αυτό δεν υποκαθιστά άλλες μεθόδους ειδοποίησης από την Αστυνομία και την Πυροσβεστική, ειδικά τις νυχτερινές ώρες κατά τις οποίες έχει διαπιστωθεί πως «κλασικές» λύσεις είναι αποτελεσματικότερες.

Η υπηρεσία προβλέπει την αποστολή μηνυμάτων διαφορετικών τύπων ώστε να ενημερωθούν όλοι οι δυνητικοί αποδέκτες, ανεξάρτητα από το είδος κινητού τηλεφώνου που διαθέτουν.

Οι πολίτες που διαθέτουν «έξυπνες» συσκευές (smartphones) δεν χρειάζεται να προβούν σε κάποια ενέργεια ώστε να λάβουν προειδοποιητικά μηνύματα, πέραν του να διατηρούν ενημερωμένο το λογισμικό του κινητού τηλεφώνου τους.

Όσοι διαθέτουν συσκευές παλαιότερης τεχνολογίας θα χρειαστεί να εγγραφούν στη βάση δεδομένων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. Το ίδιο ισχύει για όσους επιθυμούν να ειδοποιούνται μέσω email ή φωνητικού συναγερμού.

Ερωτήσεις και απαντήσεις για το 112

Τι είναι το 112;

Το 112 αποτελεί μια ολοκληρωμένη υπηρεσία επικοινωνιών εκτάκτου ανάγκης, η οποία περιλαμβάνει εισερχόμενο και εξερχόμενο σκέλος. Ως προς το εισερχόμενο σκέλος, ο πολίτης μπορεί να καλέσει δωρεάν το 112 σε κάθε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, οπουδήποτε στην Ελλάδα και στην ΕΕ. Ως προς το εξερχόμενο σκέλος, ο πολίτης μπορεί να λάβει προειδοποίηση σε περιπτώσεις φυσικών, τεχνολογικών και άλλων καταστροφών με την αποστολή μηνυμάτων μέσω διαφόρων τεχνολογιών και καναλιών επικοινωνίας.

Πώς μπορεί κάποιος να καλέσει το 112 και ποιες είναι οι ώρες λειτουργίας του;

Ο πολίτης μπορεί να καλέσει το 112 όλο το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Η κλήση προς το 112 είναι χωρίς χρέωση και μπορεί να γίνει από σταθερό ή κινητό τηλέφωνο (ακόμη και χωρίς κάρτα SIM), καθώς και από δημόσιους τηλεφωνικούς θαλάμους χωρίς τηλεκάρτα.

Σε τι είδους περιστατικά μπορεί κάποιος να καλέσει το 112;

Σε οποιαδήποτε έκτακτη ανάγκη, η οποία θέτει σε κίνδυνο την περιουσία και την ζωή των πολιτών, καθώς και το φυσικό περιβάλλον. Ο πολίτης μπορεί να καλέσει από οποιαδήποτε τοποθεσία, καθώς η υπηρεσία λειτουργεί εντός της εμβέλειας οποιουδήποτε δικτύου κινητής τηλεφωνίας. Αν η περιοχή του συμβάντος δεν καλύπτεται από το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας του καλούντος, η κλήση προς το 112 πραγματοποιείται μέσω άλλων δικτύων κινητής τηλεφωνίας που καλύπτουν τη συγκεκριμένη περιοχή. Ο εντοπισμός της θέσης του καλούντος γίνεται αυτόματα για όλες τις κλήσεις, αμέσως μόλις απαντήσει ο ειδικά εκπαιδευμένος χειριστής. Η θέση του καλούντος απεικονίζεται άμεσα σε ηλεκτρονικό χάρτη στην οθόνη του χειριστή, ο οποίος συλλέγει βασικές πληροφορίες και συμπληρώνει ηλεκτρονική καρτέλα συμβάντος, η οποία προωθείται σε πραγματικό χρόνο στον αρμόδιο ή τους συναρμόδιους φορείς αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών, ήτοι την Ελληνική Αστυνομία, το Πυροσβεστικό Σώμα, το Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας και το Λιμενικό Σώμα-Ελληνική Ακτοφυλακή.

Μπορούν ξένοι πολίτες που επισκέπτονται την χώρα μας να καλέσουν το 112, καθώς και το αντίστοιχο Έλληνες πολίτες που ταξιδεύουν στην ΕΕ;

Βεβαίως, καθώς το 112 αποτελεί τον Ευρωπαϊκό Αριθμό Έκτακτης Ανάγκης. Επομένως, και στις δύο περιπτώσεις είναι εφικτό, και να σημειώσουμε ότι στις τηλεφωνικές κλήσεις προς το 112 στην Ελλάδα, υπάρχει η δυνατότητα επικοινωνίας και στα αγγλικά και τα γαλλικά.

Σε ποιες περιπτώσεις ο πολίτης λαμβάνει μηνύματα από το 112;

Το Σύστημα Συναγερμού Πολιτών είναι ένα σύστημα έγκαιρης ειδοποίησης πολιτών σε περιπτώσεις φυσικών, τεχνολογικών και άλλων καταστροφών μέσω της αποστολής μηνυμάτων σε καθορισμένες γεωγραφικές περιοχές. Τα μηνύματα αυτά είναι τόσο στα ελληνικά όσο και τα αγγλικά, και προσαρμόζονται κατά περίπτωση ανάλογα με το είδος του συμβάντος και τις απαιτούμενες ενέργειες. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με επαπειλούμενο ή εν εξελίξει καταστροφικό συμβάν ή επικίνδυνη κατάσταση που συνιστά άμεση απειλή για τη ζωή, την υγεία ή την ασφάλεια των πολιτών, και παρέχουν οδηγίες για τη λήψη μέτρων αυτοπροστασίας από πολίτες που επηρεάζονται ή μπορεί δυνητικά να επηρεαστούν από μια τέτοια κατάσταση. Πρέπει να γίνει απολύτως σαφές ότι η ειδοποίηση μέσω του 112 δεν αντικαθιστά, αλλά συμπληρώνει και λειτουργεί σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες μεθόδους και τεχνικές προειδοποίησης. Στο πλαίσιο αυτό, οι πολίτες δεν πρέπει να περιμένουν με το παραμικρό, μήνυμα στα κινητά τους από το 112. Αλλά να ξέρουν πως αν τυχόν αυτό το μήνυμα ληφθεί, θα υπάρχει λόγος, εξαιρετικά σημαντικός, που αφορά σε άμεσο κίνδυνο της ζωής τους, και θα πρέπει να ακολουθήσουν πιστά τις οδηγίες.

Ποιο είναι το κριτήριο επιλογής της αποστολής των μηνυμάτων από το 112 σε σχέση με διαφορετικούς τρόπους ειδοποίησης;

Να φέρουμε ένα παράδειγμα. Το 112 δεν καταργεί το Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς που εκδίδεται από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. Η επιλογή της μεθόδου και της τεχνολογίας ειδοποίησης εξαρτάται από το χρόνο, τη θέση και το είδος του συμβάντος. Η διεθνής εμπειρία έχει αποδείξει ότι η προειδοποίηση μέσω των τεχνολογικών συστημάτων του 112 δεν είναι αποτελεσματική μεταξύ 22:00 και 06:00. Αντιθέτως, τις νυχτερινές ώρες είναι συγκριτικά πολύ πιο αποτελεσματική η «κλασσική» τακτική προειδοποίησης με την επέμβαση ομάδων πρώτης απόκρισης (Ελληνική Αστυνομία, Πυροσβεστικό Σώμα). Επιπλέον, η συχνή αποστολή μηνυμάτων μέσω του 112 για συμβάντα ήσσονος βαρύτητας μπορεί να οδηγήσει στη μείωση του βαθμού απόκρισης των πολιτών στις οδηγίες των μηνυμάτων. Συνεπώς, χρήση του 112 θα γίνεται αποκλειστικά σε περιπτώσεις εξαιρετικού και άμεσου κινδύνου, εφόσον αυτή είναι η ενδεδειγμένη λύση, και στο βαθμό που συνάδει με τα επιχειρησιακά και τακτικά σχέδια απόκρισης. Για παράδειγμα, ενώ ο Χάρτης Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς εκδίδεται από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας καθημερινά από 1η Ιουνίου έως 31 Οκτωβρίου, μόνο στις περιπτώσεις όπου ο κίνδυνος πυρκαγιάς εκτιμάται ακραίος (Κατηγορία Κινδύνου 5 – Κατάσταση Συναγερμού) θα αποστέλλεται μήνυμα.

Με ποια μορφή ο πολίτης λαμβάνει ειδοποιήσεις από το 112;

Τα μηνύματα μπορούν να είναι φωνητικά ή γραπτά και αποστέλλονται μέσω διαφόρων τεχνολογιών και καναλιών επικοινωνίας.

Μηνύματα Εκπομπής Κυψέλης (Cell Broadcast – CB). Αν ο πολίτης διαθέτει έξυπνο κινητό λαμβάνει γραπτό προειδοποιητικό μήνυμα, που εμφανίζεται στην οθόνη του κινητού τηλεφώνου και συνοδεύεται από χαρακτηριστικό ήχο συναγερμού (διαφορετικού από κάθε άλλο ήχο ειδοποίησης της συσκευής). Η αποστολή μηνυμάτων CB γίνεται δωρεάν και υποστηρίζεται δυνητικά από την πλειοψηφία των έξυπνων κινητών τηλεφώνων που έχουν αγοραστεί στην Ελλάδα.

Μηνύματα υπηρεσίας σύντομων μηνυμάτων (Short Message Service – SMS). Αν ο πολίτης δεν διαθέτει έξυπνο κινητό λαμβάνει γραπτό μήνυμα. Ως αποστολέας του μηνύματος εμφανίζεται το «112».

Μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email). Ο πολίτης λαμβάνει μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, το οποίο μπορεί να διαβάσει σε κινητό τηλέφωνο, tablet, σταθερό ή φορητό υπολογιστή. Ως αποστολέας του μηνύματος εμφανίζεται το «112».

Φωνητικοί συναγερμοί. Ο πολίτης δέχεται τηλεφωνική κλήση στο κινητό ή σταθερό του τηλέφωνο. Ως καλών εμφανίζεται το «112». Μόλις ο πολίτης απαντήσει την κλήση, ακούει φωνητικό μήνυμα, ηχογραφημένο ή μεταφρασμένο από γραπτό κείμενο (text-to-speech).

Απαιτούνται συγκεκριμένες ενέργειες από τον πολίτη, προκειμένου να μπορεί να λαμβάνει τέτοιου είδους ειδοποιήσεις;

Για τους πολίτες που διαθέτουν έξυπνα κινητά και θα μπορούν να λαμβάνουν μηνύματα Εκπομπής Κυψέλης (Cell Broadcast – CB), χρειάζεται το κατάλληλο ενημερωμένο λογισμικό (firmware) από τον κατασκευαστή και παράλληλα ορισμένες ρυθμίσεις στα τερματικά τους, οι οποίες μπορεί να διαφέρουν ανά τερματικό. Η τεχνολογία αυτή επιτρέπει την αποστολή μηνυμάτων σε όλες τις συσκευές σε μια περιοχή και όχι σε έναν κατάλογο τηλεφωνικών αριθμών. Συνεπώς, δεν χρειάζεται εγγραφή, και η υπηρεσία είναι διαθέσιμη σε όλους τους κατοίκους, εργαζόμενους και επισκέπτες μιας περιοχής.

Για τους πολίτες που δεν διαθέτουν έξυπνα κινητά και θα μπορούν να λαμβάνουν μηνύματα υπηρεσίας σύντομων μηνυμάτων (Short Message Service – SMS), όπως επίσης και για τους πολίτες που επιθυμούν να λαμβάνουν μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email) ή φωνητικούς συναγερμούς, προϋπόθεση είναι η προηγούμενη εγγραφή τους σε βάση δεδομένων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. Κατά την εγγραφή του, ο πολίτης δηλώνει τον αριθμό του, τη διεύθυνση του email του, ανάλογα με τον τύπο του μηνύματος που επιθυμεί να λαμβάνει, καθώς και τη διεύθυνση κατοικίας ή εργασίας του. Η στόχευση του μηνύματος γίνεται με βάση τη διεύθυνση που έχει δηλώσει και θα ειδοποιείται όταν η διεύθυνση αυτή βρεθεί εντός της καθορισμένης γεωγραφικής περιοχής που επιλέγεται ανάλογα με τον κίνδυνο.

Πώς μπορεί ο πολίτης να εγγραφεί στη βάση δεδομένων της ΓΓΠΠ;

Η εγγραφή θα μπορεί να γίνεται με τη συμπλήρωση ηλεκτρονικής φόρμας στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας ή με κλήση στο 112.

Σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών, όπως για παράδειγμα σε σεισμούς, όπου συχνά παρατηρείται υπερφόρτωση των τηλεπικοινωνιακών δικτύων, ο πολίτης θα μπορεί να λαμβάνει ειδοποιήσεις από το 112;

Κάτι τέτοιο είναι τεχνολογικά εφικτό στην περίπτωση του Μηνύματος Εκπομπής Κυψέλης (Cell Broadcast – CB), καθώς αυτό μεταδίδεται σε διαφορετικό κανάλι από τις κλήσεις φωνής, τα μηνύματα SMS, τα email και το διαδίκτυο, συνεπώς η αποστολή του μηνύματος δεν επηρεάζεται από τον ενδεχόμενο κορεσμό του δικτύου σε περιπτώσεις καταστροφών.

Ποια είναι η πρόβλεψη λειτουργίας του 112 για τις Ευάλωτες – Ευπαθείς ομάδες;

Το σύστημα 112 θα επιτρέπει στον πολίτη να ειδοποιεί τις υπηρεσίες εκτάκτου ανάγκης όχι μόνο με τηλεφωνική κλήση, αλλά και με αποστολή μηνυμάτων SMS και MMS, αλλά και με email και fax. Ως εκ τούτου, οι πολίτες με ακουστική αναπηρία θα μπορούν να ειδοποιήσουν το 112 απρόσκοπτα, ενώ οι πολίτες με γνωστική αναπηρία θα μπορούν να στείλουν φωτογραφία (MMS) με το συμβάν αν δεν έχουν τη δυνατότητα να περιγράψουν τι έχει συμβεί. Επιπλέον, θα παρέχεται η δυνατότητα γεωεντοπισμού του καλούντος (ΠΡΟΣΟΧΗ: Αυτή την στιγμή η δυνατότητα αυτή δεν είναι αυτόματη και χρειάζεται 15λεπτη χρονική περίοδος εντοπισμού, ενώ βρισκόμαστε σε συνεννόηση με τους παρόχους για την διερεύνηση της δυνατότητας μεσοπρόθεσμης αυτοματοποίησης του συστήματος).

Συνεπώς, οι υπηρεσίες εκτάκτου ανάγκης θα μπορούν να κατευθυνθούν στο συμβάν ακόμα και όταν ο καλών σε βοήθεια συμπολίτης μας δεν δύναται να εξηγήσει το σημείο στο οποίο βρίσκεται (π.χ. λόγω οπτικής αναπηρίας) ή να δώσει διευκρινήσεις για το είδος της ανάγκης που έχει (π.χ. λόγω νοητικής ή γνωστικής αναπηρίας).