Προβληματισμός στην Αθήνα για τη Βόρεια Μακεδονία, συναντίληψη με Αλβανία

Με προσοχή παρακολουθεί η Αθήνα τις εξελίξεις στη Βόρεια Μακεδονία, καθώς η προκήρυξη πρόωρων εκλογών μετά το πάγωμα της έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων προκαλεί εσωτερικές αναταράξεις στη γειτονική χώρα και τον κίνδυνο πισωγυρίσματος σε καταστάσεις χειρότερες από τη συμφωνία των Πρεσπών, στην οποία άσκησε και ασκεί κριτική η Νέα Δημοκρατία.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει επιλέξει πάντως σε κάθε περίπτωση το δρόμο της προσήλωσης στη συμφωνία και της επίλυσης όποιων προβλημάτων δια της ευρωπαϊκής οδού. Εξάλλου η Βόρεια Μακεδονία οδεύει προς ένταξη στο ΝΑΤΟ, άρα το erga omnes θα κινδύνευε σε περίπτωση ακύρωσης της συμφωνίας. Η ελληνική πλευρά έχει κάθε λόγο να επιθυμεί η Βόρεια Μακεδονία να μην χάσει την ευρωπαϊκή της ελπίδα, αλλά ξεκαθαρίζει ότι η γειτονική χώρα θα πρέπει να εφαρμόσει εκκρεμότητες της συμφωνίας, ιδίως όσον αφορά στα εμπορικά σήματα και την αλλαγή των σχολικών βιβλίων με την απαλοιφή αλυτρωτικών αναφορών.

Για τους λόγους αυτούς οι χθεσινές δηλώσεις Ζάεφ περί παγώματος μέρους της συμφωνίας μέχρι να λάβει η Βόρεια Μακεδονία το πράσινο φως για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, προκάλεσαν προβληματισμό στην Αθήνα και υπήρξε επαφή μεταξύ του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, ο οποίος απάντησε με δήλωση του στον πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας.

Ο κ.Δένδιας υποστήριξε ότι ο κ. Ζαεφ προσπαθεί να εκμεταλλευθεί τα προβληματικά σημεία της συμφωνίας των Πρεσπών. Τόνισε όμως ότι “η συμφωνία έχει ήδη παράξει αποτελέσματα και η Βόρεια Μακεδονία, αποκομίζει οφέλη καθώς έχει ανοίξει ο δρόμος προς το ΝΑΤΟ” και πρόσθεσε: “Στόχος μας είναι μέσα από τον ευρωπαϊκό δρόμο να λύσουμε προβλήματα και να αμβλύνουμε αρνητικές συνέπειες της συμφωνίας. Και προς τούτο, θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε στενά την πλήρη ανταπόκριση των γειτόνων μας στις υποχρεώσεις τους”.

Η Ελλάδα από την πλευρά της τηρεί λοιπόν τις δικές της υποχρεώσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας και θέτει τη Βόρεια Μακεδονία προ των ευθυνών της για την τήρηση των δικών της υποχρεώσεων και άρα για τις όποιες εξελίξεις. Άλλωστε και η Κομισιον διαμήνυσε χθες στο Ζάεφ ότι θεωρεί πως οι αρχές παραμένουν δεσμευμένες για την εφαρμογή της συμφωνίας των Πρεσπών.

Δεν ειναι τυχαίο προφανώς ότι ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής μιλώντας την Κυριακή στη Θεσσαλονίκη διαμήνυσε στα Σκόπια ότι “κανείς δεν πήρε αυτομάτως εισιτήριο για την ΕΕ με της συμφωνία των Πρεσπών” και πως η ένταξη στην ευρωπαϊκή οικογένεια προϋποθέτει ευρωπαϊκή συμπεριφορά, η οποία όμως δε μπορεί να είναι ευκαιριακή ούτε μπορεί να γίνονται υπαναχωρήσεις με την πρώτη καθυστέρηση. Το μπαλάκι είναι στα χέρια των Σκοπίων, αυτό είναι το μήνυμα της ελληνικής πλευράς, την ώρα που στη γειτονική χώρα επιρρίπτουν ευθύνες στην ΕΕ και θεωρούν ότι θα έπρεπε αυτοδικαίως λόγω Πρεσπών να ξεκινήσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις.

Η εκτίμηση στην Αθήνα είναι πως ο κ.Ζάεφ απευθύνεται στο εσωτερικό του ακροατήριο θέλοντας αφενός να “το παίξει σκληρός” και αφετέρου να διατηρήσει την πίστη στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, η οποία εξάλλου τον έφερε στην εξουσία και αποτελεί το βασικό του πολιτικό επιχείρημα.

Σημειωτέον πάντως ότι η υπενθύμιση Δένδια προς Ζάεφ ότι ήδη οι Πρέσπες έχουν παράξει αποτελέσματα και ότι έχει ανοίξει ο δρόμος για το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να αποτελέσει και ένα επιχείρημα για τον πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας, ο οποιος προφανώς και δέχεται πίεση γιατί υπέγραψε τη συμφωνία αλλά δεν άνοιξαν ακόμη οι πόρτες της ΕΕ.

Όμως αυτό που ξεκαθαρίζει όχι μόνο στη Βόρεια Μακεδονία, αλλά και στην Αλβανία και στη Σερβία επίσης η ελληνική πλευρά, είναι ότι η Ελλάδα είναι υπέρ της ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων, αλλά με προϋποθέσεις. Αυτό είπε ο κ.Μητσοτάκης χθες στον Έντι Ράμα, με τον οποίο βρήκε κοινό τόπο, καθώς ο Αλβανός πρωθυπουργός δεσμεύτηκε να προχωρήσει για τα θέματα των περιουσιών και του αυτοπροσδιορισμού/απογραφής της ελληνικής μειονότητας και δήλωσε ότι η Αλβανία θα συνεχίσει στην κατεύθυνση υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων με την ίδια αποφασιστικότητα, γιατί είναι προς το συμφέρον της ίδιας η βελτίωση των σχέσεων με την Ελλάδα με την αντιμετώπιση όλων των διμερών ζητημάτων και την ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας.

Ο Ράμα φαίνεται λοιπόν ότι αντιλαμβάνεται πως βασικός του σύμμαχος για την ένταξη στην ΕΕ μπορεί και πρέπει να είναι η Ελλάδα, αλλά και ότι πρέπει να κλείσει εκκρεμότητες ώστε να μην υπάρχουν λαβές για νέο βέτο στη Σύνοδο του Μαρτίου από χώρες όπως η Γαλλία.