Συμφωνία για ΑΟΖ Ελλάδας – Ιταλίας: Σημαντικό βήμα με μηνύματα προς την Άγκυρα

Ως ένα σημαντικό βήμα, σε μια σειρά κινήσεων στην «σκακιέρα» της Ν.Α Μεσογείου προκειμένου να διασφαλιστούν τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας έναντι της τουρκικής προκλητικότητας. Έτσι αποτιμά η Αθήνα, την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας για την οριοθέτηση της ΑΟΖ ανάμεσα στις δύο χώρες.

Στην συμφωνία που υπέγραψαν ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας με τον ομόλογό του Λουίτζι Ντι Μάιο καταγράφονται και προβλέψεις για σειρά ζητημάτων στην περίπτωση που η Ελλάδα ασκήσει το δικαίωμα της για επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ναυτικά μίλια όπως και άλλες λεπτομέρειες που αφορούν την οριοθέτηση. Ουσιαστικά δηλαδή στην συμφωνία αποτυπώνεται το θετικό πνεύμα και των δύο πλευρών. Μάλιστα η συμφωνία θεωρείται και προάγγελος νέων θετικών εξελίξεων στις σχέσεις Ελλάδας – Ιταλίας. Σχετίζονται τόσο με το ενδιαφέρον της γειτονικής χώρας για τις εξελίξεις στην Λιβύη όπως και για όσα αφορούν τον αγωγό East Med. Η συμφωνία προετοιμάζει το έδαφος για ανάλογες κινήσεις μεταξύ της Ελλάδα και της Αιγύπτου και τις Αλβανίας. Την δημιουργία δηλαδή συνθηκών απομόνωσης της Τουρκίας, ως προς τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τις διεθνείς σχέσεις: Δίχως σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας.

Υπόδειγμα

Η κυβέρνηση φρόντισε να καταστήσει σαφές ότι η κίνηση της υπογραφής της συμφωνίας με την Ιταλία, αποτελεί «υπόδειγμα» για τον τρόπο που επιλύονται τα διακρατικά συνοριακά ζητήματα στην Μεσόγειο. Μήνυμα που προφανώς έχει ως αποδέκτη την Τουρκία. Αυτόν άλλωστε τον χαρακτηρισμό χρησιμοποίησε – καθόλου τυχαία – και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Επισήμανε ότι «πρόκειται για υπόδειγμα συνεργασίας και σχέσεων καλής γειτονίας. Και για μία καθοριστική συμβολή στην ειρήνη και στη σταθερότητα στην περιοχή μας. Ελλάδα και Ιταλία απέδειξαν, σήμερα, πώς δύο γείτονες μπορούν να μετατρέπουν τη θάλασσα που τις περιβάλλει σε ήρεμα νερά προόδου και ανάπτυξης».

Ένα βήμα πιο πέρα «πήγε» ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, επισημαίνοντας ότι «η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών επιτυγχάνεται σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, με έγκυρες συμφωνίες. Όχι με ανυπόστατες συμφωνίες, όπως η συμφωνία Τουρκίας-Sarraj. Και βέβαια, όχι με μονομερείς καταθέσεις συντεταγμένων.». Μάλιστα πρόσθεσε ότι «σταθερή επιδίωξη της χώρας μας παραμένει η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με όλους τους γείτονές μας, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Για το σκοπό αυτό, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία, ως γνωστόν, αντανακλά εθιμικό δίκαιο στο σύνολό της και όχι επιλεκτικά και αυθαίρετα, όπως ορισμένοι επιχειρούν να τη χρησιμοποιούν, προσφέρει όλα τα απαραίτητα εργαλεία». Αν και αποτελεί ένα ερώτημα αν αυτή η πτυχή της δήλωσης αποτελεί και ένα είδος «πρόσκλησης» προς την τουρκική πλευρά και αν σχετίζεται με το ζήτημα της από κοινού προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ και η αντίδραση Κοτζιά

Από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, υπήρξε θερμή υποδοχή της συμφωνίας από τον αρμόδιο τομεάρχη για ζητήματα εξωτερικών σχέσεων, Γιώργο Κατρούγκαλο. Σημείωσε ότι «αποτελεί αναμφισβήτητα θετική εξέλιξη» τονίζοντας ότι η κυβέρνηση  «παίρνει το νήμα της διαπραγμάτευσης από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ,  που, θυμίζω,  ήταν ενταγμένη σε ένα συνολικό σχέδιο στρατηγικής διπλωματίας που περιλάμβανε την επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο  και την σύναψη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης όχι μόνο με την Ιταλία αλλά και την Αλβανία και την Αίγυπτο». Τόνισε πως «το επόμενο βήμα όμως θα πρέπει αφενός να είναι η άμεση επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο  και αφετέρου η συνέχιση της προσπάθειας σύναψης συμφωνίας ΑΟΖ και με την Αίγυπτο».

Από την αντίληψη αυτή πάντως κρατά αποστάσεις ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς. Υποστήριξε σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πως «η κυβέρνηση της ΝΔ πήρε το παλιό σχέδιο για Ελληνοϊταλική ΑΟΖ, και το υπέγραψε όπως το απαιτούσαν οι Ιταλοί». Τονίζει πως  «δεν τροποποιήθηκαν οι συντεταγμένες του 1977, που είχε την αδυναμία να δίνεται μειωμένη επήρεια σε ελληνικά νησια». Επισημαίνει μάλιστα πως «η ΝΔ για πρώτη φορά στη διεθνή ιστορία του Δικαίου της Θαλάσσης, αναγνώρισε σε τρίτους δικαιώματα σε ελληνική Αιγιαλίτιδα, δηλαδή σε ελληνική θαλάσσια περιοχή και παρέπεμψε σε ΕΕ την διαδικασία επέκτασης της δικής μας Αιγιαλίτιδας που είναι αποκλειστικό προνόμιο κάθε κράτους μέλους». Μάλιστα είναι και επικριτικός προς τον   ΣΥΡΙΖΑ σημειώνοντας πως «υποτάχτηκε συμφωνώντας σε επιλογές της κυβέρνησης της ΝΔ που έκανε αυτό που εμείς ως κυβέρνηση για τους παραπάνω λόγους δεν κάναμε. Πρόκειται για σαφή υποχώρηση στην επικοινωνιακή πολιτική της ΝΔ».

Ιδιαίτερα επιφυλακτικό για τις εξελίξεις εμφανίζεται το ΚΚΕ. Υποστηρίζει πως «η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας ανάμεσα στις δύο χώρες, το 1977, δεν υπηρέτησε τα λαϊκά συμφέροντα και δεν αποσόβησε την όξυνση των προβλημάτων στην ευρύτερη περιοχή, ενώ το ίδιο ισχύει για την οριοθέτηση της ΑΟΖ ανάμεσα στην Κύπρο, το Ισραήλ, την Αίγυπτο και το Λίβανο».